<em>Foto: AFP</em> AkkerbouwAchtergrond

Rusland worstelt met keerzijde van tarweheffing

De Russische exportheffing op tarwe werkte aanvankelijk goed, maar volgens marktbureau UkrAgroConsult heeft de heffing een keerzijde.

Rusland voerde op 1 februari 2015 een exportheffing in op tarwe. Dat drukte de export en de binnenlandse graanprijzen, blijkt uit een analyse van marktbureau UkrAgroConsult. Rusland heeft ruzie met westerse landen vanwege de annexatie van het schiereiland de Krim, in maart 2014. Door wederzijdse sancties daalde de koers van de roebel zo sterk, dat het dagelijkse leven voor de meeste Russen erg duur werd. Om een verdere stijging van de voedselprijzen te voorkomen, en dus de inflatie te beteugelen, introduceerde de overheid op 1 februari 2015 een exportheffing op tarwe.

De keerzijde van exportheffingen

Rusland exporteerde in 2014 van 1 juli tot en met 31 december 30% meer graan dan in dezelfde periode een jaar eerder. De binnenlandse tarweprijs steeg maar liefst 70%. Volgens analist Elizaveta Malyshko van UkrAgroConsult maakte dat de heffing onvermijdelijk. Die bedroeg minimaal €35 per ton, met een maximum van 15% van de exportwaarde plus €7,50. Malyshko: “De heffing werkte. De tarwe-export daalde, evenals de binnenlandse graanprijzen. Maar exportheffingen hebben een keerzijde. Rusland prijsde zich uit de wereldmarkt. Dat trof vooral de graantelers, want de exporteurs drukten hun inkoopprijzen.”

In de loop van vorig voorjaar werd duidelijk dat Rusland veel graan ging oogsten. De telers vreesden voor nog lagere prijzen, analyseert Malyshko. “Daarom werd de heffing afgeschaft op 15 mei. Het leidde tot een sterke exportgroei, want boeren en exporteurs wilden van hun voorraden af. Maar de roebelkoers daalde alsmaar verder. Dat maakte Russische tarwe erg goedkoop op de wereldmarkt. De overheid vreesde een explosie van de export, met als gevolg dat graan weer duurder zou worden voor de Russen. Daarom werd de heffing opnieuw ingevoerd op 1 juli, maar de berekening veranderde. De heffing is nu afhankelijk van de koers van de roebel.”

Financiële strop

Malyshko trekt een paar conclusies uit het overheidsbeleid. “De exportheffing op tarwe drukte tussen 1 februari en 15 mei de export en verlaagde de graanprijzen. Maar het leidde ook tot een financiële strop voor telers en handelaren. Dat had kunnen leiden tot een krimp van het areaal en dus tot hogere graanprijzen. Bovendien kreeg het land minder harde valuta binnen uit de export. Dat is slecht voor de economie. Door de prijsdaling zag de overheid zich genoodzaakt graan op te kopen bij boeren, om ze financieel te steunen. Dat drukt ook op de staatskas. Daarom is de heffing per 1 juli aangepast, maar de nieuwe heffing is laag. Het drukt nauwelijks op de export en heeft geen merkbaar effect op de binnenlandse graanprijzen.”

Exportregulering

De conclusies van Malyshko zijn terug te vinden in de exportprognoses van de organisatie van Russische graantransporteurs Rusagrotrans. Die verwacht dat de graanexport in 2015/2016 uitkomt op een record van 33,7 miljoen ton, meldt marktbureau APK-Inform. Volgens Rusagrotrans vergemakkelijkt de milde winter in Zuid-Rusland het graantransport naar de exporthavens in de Zwarte Zee. De goedkope roebel maakt Russische tarwe concurrerend op de wereldmarkt.

Dit alles noodzaakt de overheid de heffing in stand te houden, om de export te reguleren. Dat maakte landbouwminister Alexander Tkachev nog eens heel duidelijk in een verklaring van begin deze week.


Nieuwsbrief Graanmarkt

Schrijf je in voor deze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van noteringen en marktontwikkelingen binnen de graanmarkt.

  • Datumnotatie:MM slash DD slash JJJJ
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Beheer
WP Admin