Zaadbanken helpen Nepalese boeren klimaatverandering te weerstaan

Kathmandu – Nepalese boeren grijpen terug naar oude rijst- en gierstvariëteiten omdat die beter bestand blijken tegen het steeds grilligere weer. Coöperatieve zaadbanken stellen ook kleine boeren in staat de oude gewassen uit te proberen.

“Mijn oogst is twee jaar geleden mislukt”, zegt Shobha Devkota uit Jibjibe, een dorp uit het Langtangreservaat in het centrum van Nepal. “Mijn maïs werd ziek, mijn rijstplanten ontwikkelden geen korrels en de bodem werd veel te hard.” Shobha, een moeder van drie dochters, staat er alleen voor op het veld. Haar man vertrok vier jaar geleden naar Dubai

Dhoba is nooit naar school geweest en kan amper haar naam schrijven, maar net als de andere vrouwen in het dorp is ze zich goed bewust van de klimaatverandering en de gevolgen ervan. “Overdag wordt het warmer, de regen is onvoorspelbaar geworden en we hebben vaak af te rekenen met hagelstormen en aardverschuivingen.”

Alarmerende veranderingen
Wetenschappelijke gegevens over de klimaatverandering in Nepal zijn alarmerend. Uit een studie die de Nepalese afdeling van het Wereldnatuurfonds in 2007 uitvoerde in Rasuwa, het district waarin Jibjibe ligt, bleek dat de temperaturen er de voorbije dertig jaar duidelijk gestegen zijn in de zomer en tijdens de moesson, terwijl het ’s winters net kouder is geworden. Gemiddeld vermindert de neerlag ook met bijna een millimeter per jaar, terwijl extreme neerslag en stormen dan weer toenemen.

De mensen in Rasuwa hebben meer last van geelzucht, diarree en tyfus, terwijl de boeren geplaagd worden door modderstromen en plantenziektes. Dorpelingen vertelden de onderzoekers van het Wereldnatuurfonds dat de traditionele plantvariëteiten die ze vroeger verbouwden, beter bestand waren tegen slechte weersomstandigheden. “Ze konden beter tegen overmatige regenval en ook tegen droogte”, zegt Chandrakumari Paneru, een 27-jarige boerin uit het dorp Bhorle.

Paneru heeft een universitair diploma en is daarmee een witte raaf in een dorp waar 60 procent van de mensen niet kan lezen of schrijven. Ze is lid van de Mahalaxmi Vrouwenspaarcoöperatie. Er is geen bank in het dorp, maar de tweehonderd leden van de coöperatie leggen kleine bedragen samen die dan worden uitgeleend aan leden die er nood aan hebben.

Zaaigoed lenen
Vorig jaar hielp het Wereldnatuurfonds Paneru en een andere vrouw uit de coöperatie een gemeenschappelijke zaadbank op te zetten. Meer dan 80.000 roepie (780 euro) was er niet nodig om de zaadbank van Bhorle op te starten. Nu zijn er al 68 variëteiten van rijst, maïs, gierst, tomaten, chili’s, bloemkolen en andere kolen voorradig. Leden kunnen een of twee kilogram zaaigoed leden, en moeten binnen de zes maanden het dubbele van die hoeveelheid “terugbetalen”.

De Nepalese regering volgt het voorbeeld op grotere schaal. Het ministerie van Landbouw is al in drie andere districten begonnen met gemeenschappelijke zaadbanken. Ze moeten goede plaatselijke variëteiten van landbouwgewassen helpen bewaren en het land minder afhankelijk maken van zaaigoed uit India.