Uitdagingen op varkensbedrijf vergen nieuwe aanpak
Een nieuw jaar is begonnen en dat gaat vaak gepaard met goede voornemens. Onder meer het reduceren van het gebruik van antibiotica en het stoppen van hoog zinkoxide en koper in dierlijke voeders staan wereldwijd hoog op de prioriteitenlijsten van overheden en ngo’s.
In Nederland werden hoge-zinkvoeders al verboden in 2018, sinds januari is deze wetgeving ook van kracht in België. In beide landen wordt de druk op het gebruik van antibiotica steeds groter. Het wegvallen van deze middelen zorgt voor grote uitdagingen in de sector. Lees wat onze biggen in 2021 zullen eten.
Al een aantal jaren heeft Trouw Nutrition BeNeLux in samenwerking met varkenshouders gewerkt aan een langetermijnaanpak zonder het gebruik van hoge doseringen zinkoxide en antibiotica. Het is duidelijk dat alleen een totaalaanpak werkt. Dierenartsen, nutritionisten en varkenshouders zullen in de toekomst nóg nauwer moeten samenwerken. Kennisoverdracht tussen de verschillende partijen kan leiden tot een prachtige synergie en is cruciaal in de strijd tegen antibioticagebruik en hoge doses zinkoxide.
Basis is bioveiligheid
De basis van een goed presterend varkensbedrijf is een zo hoog mogelijke bioveiligheid. Een optimale bioveiligheid heerst op bedrijven waarin het mogelijk is de SPF (Specific Pathogen Free) status te hanteren, dus zonder aanvoer van dieren.
Nieuw aangekochte dieren worden idealiter in quarantaine geplaatst, iets wat vandaag de dag heel bekend in de oren klinkt voor velen, maar wel om een gerichte planning vraagt. Een heldere procedure om bezoekers toe te laten op het bedrijf en interne looplijnen zijn sleutelfactoren. Het praktisch doorzetten van deze logische zaken is de uitdaging. Echter, wanneer aan dergelijke richtlijnen gehoor wordt gegeven, worden de voordelen snel duidelijk.
Goede samenwerking met dierenarts
Daarnaast is een goede samenwerking met de dierenarts van groot belang. Een structurele monitoring van de aanwezige dierziekten en het opstellen van een plan van aanpak zijn zaken die ervoor zorgen dat de algemene bedrijfsgezondheid op een hoger niveau getild wordt.
Drinkwater is een vaak voorkomende ingangsroute voor bacteriën. Het voorkomen van stilstaand water en het geregeld spoelen van waterleidingen voorkomt biofilmvorming, een soort slijmlaag waarin bacteriën zich kunnen nestelen en tegelijkertijd beschermd zijn tegen afdodende stoffen.
In het algemeen komen twee types zuren voor, elk met hun eigen werkingsmechanismen. Er zijn zuren die zorgen voor een pH-daling, waardoor goede bacteriën kunnen groeien en slechte onderdrukt worden. Met name bij pas gespeende biggen is inzet van deze zuren essentieel omdat via het droogvoer onvoldoende ondersteuning via aanzuring van de maag kan plaatsvinden. Deze zuren zorgen ook voor een toename aan activiteit van eiwitsplitsende stoffen waardoor de verteerbaarheid ervan verhoogt. Organische zuren hebben op zich een antibacteriële eigenschap die gunstig werkt op de microflora en tevens een gezonde darmwand ondersteund.
Sturen op voeropname
Ook van belang is het voermanagement. Om te zorgen dat de biggen zo vitaal mogelijk zijn, is het zaak voor voldoende voeropname in het kraamhok. Het maagdarmkanaal kan ‘rijp’ gemaakt worden voor voeding na het spenen. Een goed begrip van grondstoffen en de smakelijkheid ervan bij biggen is hiervoor belangrijk. Dit geldt voor granen en eiwitbronnen, maar ook vezels moeten zorgvuldig uitgekozen worden.
Vezels helpen om de voeropname te sturen: bepaalde vezels werken namelijk verzadigend, terwijl andere de darmtransit eerder bevorderen. Door hiermee te spelen kan de nutritionist sturen naar de gewenste voeropname.
Een ander aspect is het juiste aminozuurprofiel, aangepast aan de behoeften van de big. In situaties waarbij het immuunsysteem van het dier gestimuleerd wordt, zijn meer aminozuren nodig voor het produceren van afweerstoffen. Deze afweerstoffen bestaan uit andere aminozuurverhoudingen dan het spierweefsel en moeten dus via de voeding aangereikt worden. De meeste hulpmiddelen, zoals antibiotica, worden in de varkenshouderij ingezet in de periode na spenen. De weken na spenen is de big dan ook het meest kwetsbaar aangezien de bescherming afkomstig van de zeug verdwijnt rond de leeftijd van 3 à 4 weken. Tegelijkertijd is het eigen afweersysteem pas voldoende ontwikkeld rond de leeftijd van 42 dagen. De groeiprestatie van biggen in de eerste 14 dagen na het spenen bepaald voor 70 % de levensprestatie van de biggen. Dus extra aandacht en investering om die fase goed door te komen, betaalt zich dubbel terug.
Trouw Nutrition BigVitaal-concept getest
In 2018 werd het Trouw Nutrition BigVitaal-concept getest bij Seges, het vooraanstaande Deense kennis- en innovatiecentrum voor landbouw- en voedselindustrie. Tijdens deze proef werden verschillende concepten zonder hoog zinkoxide vergeleken tussen vier toonaangevende bedrijven. Daarbij behaalde Trouw Nutrition het beste resultaat op het gebied van groei en scherpste voerconversie. Bovendien hadden biggen binnen de Trouw Nutrition-groep duidelijk de minste behandelingen nodig gehad.
De resultaten van 1.248 biggen op het proefbedrijf in België in 2020 (Controle versus BigVitaal concept).
Lees het uitgebreide verslag van de resultaten BigVitaal-concept
Ook na deze proef werd continu gezocht naar verbeteringen. In 2020 werd een grootschalige proef gedaan met 1248 biggen gedurende 48 dagen na spenen op het praktijkbedrijf in België waarbij ook de voerkost in rekening gebracht werd. Biggen werden gespeend op 21 dagen en hadden een speengewicht van 4,4 kilo. Standaard voer werd vergeleken met het BigVitaal-concept. Uit de resultaten bleek opnieuw dat de dagelijkse groei en voerconversie beter waren
Meer informatie?
Het is niet eenvoudig om zonder hulpmiddelen een goed technisch resultaat te behalen. Het is duidelijk dat een totaalaanpak nodig is. Via deze totaalaanpak en een minimaal gebruik van antibiotica kunnen we ons richten op het leveren van meer kwaliteitsbiggen. Veilige en smakelijke voeders met voorspelbare voederopname en groeikracht vormen de basis, samen met een optimale drinkwaterkwaliteit. Meer weten of loop je ergens tegenaan? Kijk op www.bigidee.nl of www.bigidee.be. Neem gerust contact op met één van onze medewerkers.