Adviseur Stefan Muijtjens, Thieu en Marc Corsten (v.l.n.r.) beoordelen de beworteling op 15 juni. - Foto: DSV RundveePartner

Soortenrijke grasmengsels verbeteren bodemstructuur en biodiversiteit

Door de juiste plantensoorten te combineren kun je de bodem onder grasland verbeteren en meer ruwvoer produceren. Planten kunnen elkaar versterken. Deze mengsels verbeteren de bodemstructuur en de biodiversiteit en zorgen voor veel opbrengst bij minder stikstof.

Bodemverdichting onder grasland

Bijna al het grasland in Nederland bevat een groot aandeel Engels raaigras. Engels raaigras haalt een goede productie, kan worden beweid en gemaaid en heeft een uitstekende voederwaarde. Het goed managen Engels raaigras is echter topsport!

Alles moet kloppen; bemesting, vochtvoorziening, ziektedruk en bodemleven… Helaas zien wij in de praktijk de kwaliteit van de bodem en het bodemleven onder druk staan. Steeds zwaardere en grotere machines en het berijden onder niet-optimale omstandigheden zorgen voor bodemverdichting en structuurschade in grasland. Onder deze omstandigheden wortelt Engels raaigras minder diep en wordt kwetsbaar als de vochtvoorziening of bemesting niet optimaal is.

Om bovengenoemde problemen te tackelen is in de akkerbouw een goede groenbemester niet meer weg te denken. DSV is al jaren toonaangevend op het gebied van TerraLife groenbemestermengsels. Door de juiste plantensoorten te combineren wordt er gezorgd voor een bodemkuur waarbij het bodemleven geactiveerd en gestimuleerd wordt, waardoor planten gezonder groeien.

Plantenkennis inzetten op grasland

De positieve eigenschappen van diverse plantensoorten kunnen ook worden ingezet bij grasmengsels. Uit wetenschappelijk onderzoek komt naar voren dat worteldiversiteit kan zorgen voor een betere bodemstructuur, betere droogtetolerantie en betere waterinfiltratie. De ziektedruk kan worden verlaagd, dat zien we bijvoorbeeld door minder kroonroest bij gras-klaver.

Sinds 2015 beproeft DSV soortenrijk grasland. Deze uitgebreide proef in vier herhalingen ligt op de DSV locatie in Ven-Zelderheide (L.) maar exact dezelfde proef ligt ook op een DSV-veredelingsbedrijf in Duitsland. De uitgebreide proef bestaat uit een ‘maaiweide’-deel en uit een ‘maai’-deel. Bij de verschillende mengsels wordt gebruik gemaakt van 10 verschillende grassoorten en 11 verschillende vlinderbloemigen voor het binden van stikstof. Sommige mengsels zijn verrijkt met enkele kruiden, bijvoorbeeld smalle weegbree en cichorei.

Gedurende het jaar is het aandeel van de verschillende gras-, klaver- en kruidensoorten gescoord om te onderzoeken wat de ideale mengselsamenstelling is.

Twee stikstofniveaus

Om de proef nog meer waarde te geven zijn ook twee verschillende stikstofbemesting niveaus gebruikt: 120 kg N en 240 kg N per hectare. Op deze manier kan de kracht van vlinderbloemigen zichtbaar gemaakt worden. Met dit soort mengsels kan namelijk bespaard worden op de stikstofgift. Om een beeld te geven van de omvang van de proef: per locatie liggen ongeveer 160 verschillende veldjes die onder normale praktische omstandigheden 5 keer gemaaid worden om de opbrengst te bepalen. Daarnaast wordt van al deze veldjes ook de voederwaarde bepaald.

Indrukwekkende opbrengst

Ondanks het relatief lage bemestingsniveau lieten sommige mengsels een indrukwekkende drogestofopbrengst zien in deze proef.

Soortenrijk maaien in de praktijk

Soortenrijk grasland staat in de belangstelling vanwege biodiversiteit. Maar kun je van soortenrijk grasland ook goed kuilgras maken waar goed mee te melken valt? Familie Maas zaaide afgelopen najaar een perceel in met twee soortenrijke mengsels van DSV. 7 mei is de eerste snede gemaaid en vóóraf zijn vers-gras monsters genomen voor analyse door Eurofins Agro. Zoon Luuk is productmanager Forage Quality bij DSV en analyseert de resultaten.

Zo Luuk, weer een praktijkproef op het ouderlijk bedrijf?

“Bij DSV zag ik hoge opbrengsten in proeven met soortenrijk grasland bij weinig stikstof. Ik was benieuwd of we dit ook in de praktijk zouden kunnen terugzien. Daarom hebben we op 4 oktober 2018 na mais een perceel ingezaaid met COUNTRY Silage 3 + 5 kg rode klaver en twee soortenrijke grasmengsels van DSV.”

Je hebt nog laat gezaaid, is de inzaai goed gelukt?

“Het was laat en ook vrij nat maar dit voorjaar hebben de mengsels zich goed ontwikkeld. Ze zijn alleen bemest met NPK kunstmest want de draagkracht was onvoldoende voor een zodenbemester.”

Hoge opbrengst

“Er stond begin mei een zwaar pak gras. Ik schat 3500-4000 kg ds per ha. Het is gemaaid en een dag later met een opraapwagen ingekuild. We hebben bewust niet geschud om bladverlies van de klavers te voorkomen. De COUNTRY Silage 3 leek de hoogste opbrengst te geven maar juist bij COUNTRY MultiLife 14 moest de opraapwagen terugschakelen. De dichtere zode van MultiLife 14 leidt mogelijk toch tot een hogere opbrengst.”

Hoog eiwit

Je hebt nu de vers-gras analyses ingezien. Wat valt je op?

“COUNTRY Silage 3 met veel hybride raaigras zit hoog in suiker en wat lager in eiwit. COUNTRY MultiLife 14 met klavers zit aanzienlijk hoger in eiwit maar lager in suikers. De verteringscoëfficiënt van alle drie de mengsels is goed.”

Zijn de resultaten zoals je had verwacht?

Luuk vervolgt: “We weten dat COUNTRY MultiLife 14 en soortenrijk een hoger eiwitgehalte moeten kunnen halen door een groter aandeel aan verschillende kruiden en klavers. Dit is ook terug te zien. Dat hierdoor het suikergehalte wat lager is kan ook niet anders.”

Voldoende melkproductiepotentieel

Verwacht je goed te kunnen melken van deze grassnede?

“De energiewaarde van de COUNTRY MultiLife van DSV is wat lager dan bij COUNTRY MilkMore met veel Engels raaigras. Maar het eiwitgehalte en de eiwitproductie per hectare ligt hoger, ook als de bemesting wat minder is. Bovendien verwachten we van de soortenrijke mengsels een gunstig effect op de structuur van de ondergrond bij verdichte bodems.’’


COUNTRY Multilife 14 en COUNTRY MultiLife 16

De soortenrijke mengsels die nu geïntroduceerd worden zijn afgelopen najaar al hier en daar in de praktijk gezaaid. COUNTRY MultiLife 14 is vooral geschikt voor meerjarig maaien en COUNTRY MultiLife 16 is vooral geschikt voor meerjarig weiden.


MultiLife 14 in de praktijk

Mts Corsten uit Kelpen (L.) heeft eind maart het soortenrijk grasmengsel COUNTRY MultiLife 14 gezaaid. De akkerbouwers telen dit als ruwvoer voor een biologische melkveehouder uit de buurt. In de winter stond hier Japanse haver als groenbemester. Deze is ondergewerkt en er is vroeg in het voorjaar bemest met stalmest. Verder is geen bemesting toegepast. Het perceel is vroeg gebloot om onkruid kwijt te raken. Begin juni is een forse 1e snede gemaaid en op de foto van 15 juni zit de hergroei voor een 2e snede er goed in.

Thieu en Marc Corsten zijn het akkerbouwbedrijf aan het omschakelen naar biologisch. Ze zijn zeer bewust bezig met de bodem. Ze hebben goede ervaring met de soortenrijke TerraLife groenbemestermengsels en zijn benieuwd wat het soortenrijke MultiLife mengsel ondergronds presteert. De intensieve en diepe beworteling is half juni indrukwekkend.

Adviseur Stefan Muijtjens, Thieu en Marc Corsten (v.l.n.r.) beoordelen de beworteling op 15 juni.

Adviseur Stefan Muijtjens, Thieu en Marc Corsten (v.l.n.r.) beoordelen de beworteling op 15 juni.

Op 2 augustus staat de COUNTRY MultiLife 14 er nog fris bij ondanks de recorddroogte. Het perceel is inmiddels wel opnieuw bemest en drie keer beregend. Door de goede doorworteling en het extra water blijft het perceel productief en wordt gebruikt voor zomerstalvoedering.

Het perceel op 2 augustus jl.

Het perceel op 2 augustus jl.

Beheer
WP Admin