Pootaardappelen verdienen meer aandacht

Opkomstproblemen in de teelt van consumptieaardappelen zijn van alle tijden. Maar het is té gemakkelijk om te stellen dat álle problemen ontstaan door een slechte uitgangskwaliteit van de partij pootaardappelen. Het is weliswaar niet uitgesloten, maar vaak een onterechte vooronderstelling.

De basiskwaliteit van een partij kan namelijk heel goed zijn, maar onder invloed van een heleboel uiteenlopende factoren negatief uitpakken. Een zeer vitale partij kan tegen een stootje en zal, ondanks negatieve invloeden, toch een goede opkomst kunnen laten zien. Een net iets minder vitale partij zal, mits goed behandeld, een prima opkomst laten zien. Als gevolg van negatieve invloeden zal zo’n partij echter eerder tot opkomstproblemen leiden.

Maar…, ligt dat aan de partij pootgoed? Of aan de manier waarop de pootgoedteler, de transporteur én de consumptieteler met de partij zijn omgesprongen?

Ga zorgvuldig met pootaardappelen om

Het ‘Ketenproject verbetering pootgoedkwaliteit’ heeft aangetoond dat de oorzaak van opkomstproblemen bij consumptieaardappelen niet uitsluitend door de basiskwaliteit van een partij pootgoed zélf wordt bepaald. De oorzaak moet óók gezocht moet worden bij de manier waarop pootgoedtelers, transporteurs én consumptietelers met een partij pootgoed omgaan.

Opkomstproblemen bij consumptieaardappelen houden namelijk bijna altijd verband met de vitaliteit van een partij pootgoed. De vitaliteit van een goede partij pootgoed kan snel achteruitgaan onder invloed van tal van factoren. Temperatuur, vocht en valhoogtes bijvoorbeeld. Die invloeden kunnen al aan de orde zijn op het bedrijf van de pootgoedteler. Maar ook bij de logistiek én de ontvangst en bewaring op het bedrijf van de consumptieteler.

_{Tekst gaat door onder de foto}

Enkele conclusies van het 6-jarig onderzoek zijn:

• Meer aandacht van de pootgoedteler voor de partij én het optimaliseren van het bewaarregime, leidt tot minder kwaliteitsverlies.
• In het logistieke traject tussen levering door de pootgoedteler en de ontvangst door de consumptieteler heeft het transportbedrijf een grote verantwoordelijkheid. Goed plannen, afspraken nakomen én valhoogtes in de oplegger beperken zijn hier belangrijke aandachtspunten.
• Voor de consumptieteler geldt dat hij de partij bij ontvangst goed moet controleren op rot en bij twijfel niet moet willen lossen. Pootgoed bewaren in big bags of op kipwagens beïnvloedt de kwaliteit negatief. Het advies is om pootgoed vanaf het moment van ontvangst tot het poten in kuubskisten of op een beluchte vloer te bewaren. En tijdens deze periode zijn ook op het bedrijf van de consumptieteler temperatuur, vocht en valhoogtes aandachtspunten.

Samen verantwoordelijk

Om de kans op een afnemende vitaliteit te minimaliseren, zijn vanuit het onderzoek verbeter- en aandachtpunten opgesteld voor alle ketenpartijen hoe met een partij pootgoed om te gaan voor afleveren, tijdens transport en na ontvangt door de consumptieteler.

Aandachtspunten voor de pootgoedteler:

• ken je partij, weet hoe die gegroeid is en doe bij twijfel een extra kwaliteitscontrole
• raadpleeg bij twijfel over de kwaliteit altijd de buitendienst
• zorg voor een goede traceerbaarheid per partij:

1. 1. voorkom vermenging van goede partijen met kwetsbare partijen
   2. de stresstest wordt, indien nodig, door het handelshuis per perceel/partij uitgevoerd
   3. partijen die door de stresstest komen, kunnen aangemerkt worden als ‘goed’

• voorkom vocht en condens in de partij pootgoed
• beperk de valhoogtes bij alle handelingen
• zorg ervoor dat de partij op de afgesproken datum klaar staat
• controleer de partij nog een keer vlak voor de verlading
• lever het pootgoed – bij losse levering – niet te koud af (minimaal 8 graden)
• weiger te laden in opleggers of kipwagens zonder valbreker

Aandachtspunten voor de transporteur:

• tijdige en volledige communicatie naar pootgoedteler én afnemer is van wezenlijk belang
• kom gemaakte afspraken over laden en leveren altijd na
• koppel tijdig naar opdrachtgever(s) terug wanneer er niet geladen kan worden
• voorkom dat de aardappel onnodige extra laadbewegingen hoeft te maken
• let op valhoogte bij losse verlading en verplicht het gebruik van valbrekers (in ieder compartiment)
• controleer de trailer of deze schoon is en er geen aardappelen van een eerdere lading in de onderlosser zijn achtergebleven (vermenging)

_{Tekst gaat door onder de foto}

Aandachtspunten voor de consumptieteler:

• vraag de buitendienst altijd naar specifieke raskenmerken, het ras-advies en aandachtspunten
• geef tijdig aan in welke week pootgoed ontvangen kan worden
• vroeg ontvangen betekent dat de faciliteiten voor bewaring goed moeten zijn:

1. 1. gebruik in kipwagens altijd valbrekers
   2. schuur moet tijdig beschikbaar zijn
   3. géén bewaring waar kiemremming is toegepast
   4. pas óók op met kiemremmingsmiddelen in naburige opslagcellen
   5. bewaar pootgoed bij voorkeur in kuubskisten
   6. een big bag of kipper is een transportmiddel, maar niet geschikt voor opslag
   7. los bewaren (storthoogte max 80 cm) op een bij voorkeur beluchte schuurvloer gaat enkele weken goed
   8. beperk valhoogtes altijd tot een minimum
   9. bewaar pootgoed droog en niet te koud

• neem bij ontvangst van het pootgoed een monster voor én tijdens het lossen (lossen = acceptatie) en controleer dat op rot
• bij twijfel meteen stoppen met lossen en de buitendienst bellen
• houd afzonderlijke partijen pootgoed tot en met het planten gescheiden en markeer de afzonderlijke partijen in het veld (traceerbaarheid)
• voorkom temperatuurschommelingen, vocht en condens in de partij pootgoed
• controleer het pootgoed tijdens bewaring tot het moment van poten frequent op rot en neem bij twijfel contact op met de buitendienst.
• na bewaring op vloer, tot vlak voor planten:

1. 1. beperk valhoogtes tijdens het opscheppen op kipwagens want elke beschadiging van de knol is een invalspoort voor schimmels en bacteriën