Perspectief ontbreekt in biobrandstofbeleid

Het ontbreekt in Europa aan een langetermijnperspectief voor biobrandstofbeleid, zegt de Europese Rekenkamer. Een van de risico’s daarbij is dat er zo’n groot beroep op landbouwgrond voor energiegewassen wordt gedaan, dat dat ten koste gaat van voedselproductie, maar ook ten koste van bossen en andere natuur.

De Europese Unie trok € 430 miljoen uit voor onderzoek naar de inzet van nieuwe brandstoffen op basis van biogrondstoffen. Maar de voortgang is beperkt. “Biobrandstoffen zijn nog niet concurrerend en niet altijd milieuvriendelijk, en door problemen met de beschikbaarheid van biomassa wordt de productie ervan beperkt”, aldus de Europese Rekenkamer.

Afhankelijkheid van leveranciers buiten EU

De gedachte was ooit dat Europa minder afhankelijk zou worden van energieleveranciers van buiten de EU door de inzet van biobrandstoffen. Het tegendeel blijkt echter het geval. De EU voert bijvoorbeeld gebruikte bak- en braadolie uit China, het Verenigd Koninkrijk, Maleisië en Indonesië om in Europese biomassacentrales te worden ingezet. Daarmee concurreert de biobrandstoffensector met andere sectoren voor grondstoffen, zoals de voedings- en veevoerindustrie.

‘Milieuvoordelen van biobrandstoffen vaak overschat’

De milieuvoordelen van biobrandstoffen worden vaak overschat, stelt de rekenkamer. Biobrandstoffen uit grondstoffen waarvoor grond nodig is, kunnen leiden tot ontbossing en gevolgen voor biodiversiteit, bodem en water. “Dit roept onvermijdelijk ethische vragen op over de relatieve prioriteiten van brandstof en voedsel”, stelt de Rekenkamer.

Een van de doelen van de inzet van biobrandstoffen is het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Uit een overzicht van het Europees Milieuagentschap blijkt dat de landbouw in de periode van 1990 tot 2019 de uitstoot van broeikasgassen met 21% verminderde. De totale emissie van de landbouw bedroeg in 2019 382 miljoen ton CO_{2. Dat is} ongeveer 10% van alle uitstoot.

Vervoer, energiebedrijven, industrie en gebouwen dragen naar verhouding meer bij aan de uitstoot van broeikasgassen dan de landbouw.