Onderzoek: minder bestrijdingsmiddelen heeft geen effect op voedselproductie

Het plan om het gebruik van pesticiden in 2030 te halveren, heeft nauwelijks effect op de voedselzekerheid. Dat beweert de Europese Commissie, nadat ze de plannen nog eens op verzoek van de milieuministers tegen het licht hield. Wel zal de opbrengst bij de teelt van tomaten, druiven en hop teruglopen. Dat is volgens de Commissie niet erg, omdat deze gewassen een relatief kleine rol spelen bij de voedselzekerheid.

Risico voor veehouderij door prijsstijging gewassen

Waar de commissie wel voor waarschuwt is het mogelijke domino-effect; dat een afnemende productie ook effect heeft op andere terreinen. Zo loopt de veehouderij risico als de prijzen van gewassen gaan stijgen door minder opbrengst. Prijsstijgingen worden direct doorberekend in hogere voerkosten en die voelen veehouders meteen in de portemonnee. De nieuwe studie bevat weinig nieuwe gegevens, beseft de commissie ook.

Het beoordelen van de effecten is een kwestie van aannames die vervolgens in modellen zijn gegoten. Wel zijn de modellen bijgewerkt. Kritiek is er op andere studies waarin staat dat de opbrengst van alle gewassen met meer dan de helft zou afnemen als minder bestrijdingsmiddelen zouden worden gebruikt. Bij de andere studies is volgens de analyse van de Europese Commissie te weinig gekeken naar de afzonderlijke gewassen; dus hoe de opbrengst van bieten of aardappelen zou worden beïnvloed als je specifieke maatregelen zou nemen. Het zijn te veel studies gebaseerd op meningen van experts waar geen goed onderzoek bij is gedaan, is de kritiek.

Lees ook: Biofrees: alternatief chemische onkruidbestrijding

Gevolgen oorlog Oekraïne en droogte

Verder is gekeken naar de gevolgen van de oorlog in Oekraïne en de droogte op de voedselprijzen, zowel op de korte als de lange termijn. De conclusie is dat door de oorlog de energie- en brandstofprijzen wel eens voor lange tijd aan de hoge kant kunnen blijven. Daardoor is het mechanisch wieden van onkruid een kostbaar alternatief. Helemaal als je het vergelijkt met de kosten van pesticiden.

Op langere termijn tonen de opstellers van de studie zich positiever. Verwacht wordt dat de energiemarkt terug gaat naar het oude niveau of iets daarboven en energie betaalbaar blijft. Met als gevolg dat het nauwelijks invloed heeft op de voedselprijzen. Ook is onderzocht of de prijsstijging van bestrijdingsmiddelen enig effect heeft. De conclusie is dat de invloed meevalt, omdat de productie van de meeste gewassen niet gigantisch toeneemt door het gebruik van pesticiden.

Kosten nieuwe regels gebruik middelen onduidelijk

Dan was er nog het verzoek van de ministers om te kijken naar de administratieve rompslomp die een halvering van het pesticidegebruik met zich mee zou brengen. Boeren moeten namelijk kunnen aantonen dat ze minder bestrijdingsmiddelen gebruiken. Volgens de Europese Commissie is het lastig vast te stellen hoeveel tijd en geld de nieuwe regels gaan kosten. Ze zeggen dat ze onvoldoende gegevens hebben.

De ministers zullen het definitieve rapport waarschijnlijk deze zomer ontvangen, er circuleren nu alleen concepten in Brussel. Een besluit over het gebruik van bestrijdingsmiddelen wordt pas volgend jaar verwacht, waarschijnlijk in het najaar. De kans is groot dat de nieuwe Europese Commissie, die in de herfst van 2024 wordt benoemd, het uiteindelijke besluit gaat nemen.