Oeverzwaluw redden met zand

Een berg zand op het erf die een jaar niet gebruikt wordt, kan de oeverzwaluw al helpen. Een zandheuvel is namelijk de ideale broedplek. Agrarische natuurverenigingen promoten de zandheuvel. Het hiertoe project gestarte Twoevertjes is zelfs genomineerd voor een prijs.

De oeverzwaluw heeft het moeilijk. In 2009 is het aantal broedparen met 18 procent gedaald. Daarom is de agrarische natuur- en milieuvereniging Vallei Horstee het project Twoevertjes (Tijdelijk Wandje voor Oeverzwaluwen) gestart en vraagt zoveel mogelijk boeren daar aan mee te werken.

Boeren die een hoop zand op hun erf hebben liggen en hier minimaal een jaar niets mee doen, kunnen hier een steile wand van maken. Dat is voor oeverzwaluwen de perfecte plek om een nest te bouwen.

Vroeger maakten oeverzwaluwen hun nest in natuurlijke steile oevers van slingerende beekjes en riviertjes. Die zijn er steeds minder. Nu broeden de vogels vaak in zandbulten bij bouwprojecten. Maar ook daar wordt het steeds moeilijker.

Vallei Horstee geeft boeren een onkostenvergoeding voor aanleg en onderhoud van het wandje. Een van de plekken waar een zandwand is aangelegd, is bij kaasboerderij Vanelly in Barneveld. Met succes. Want in de zandwand op het erf van de kaasboerderij hebben zich vorig jaar zeventig broedparen genesteld.

De agrarische natuurvereniging wil het project ook volgend jaar voortzetten, omdat er veel succes mee is geboekt. Maar dat kost geld en dat is niet altijd rijkelijk aanwezig bij agrarische natuurverenigingen.

Subsidie is een belangrijke inkomstenbron. Ook de Vogelbescherming draagt een steentje bij. De Vogelbescherming zet veel in op bescherming van de boerenlandvogels, zoals de oeverzwaluw, maar ook op onder andere de veldleeuwerik, kievit en de grauwe gors. De populatie van deze vogels daalt al jaren met tientallen procenten.

Het verdwijnen van gewassen, heggen en graslanden en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest zijn de belangrijkste oorzaken van de dramatische achteruitgang van de vogels op het boerenland. Daarom moet gezocht worden naar alternatieve plekken waar de vogels zich kunnen nestelen.

Agrarische natuurverenigingen (ANV’s) zijn de belangrijke organisaties om iets te doen voor behoud van de vogels. Om de ANV’s te stimuleren en financieel bij te dragen aan succesvolle of kansrijke projecten, heeft de Vogelbescherming samen met Natuurlijk Platteland Nederland (NPN) een prijsvraag uitgeschreven. Het project Twoevertjes van Vallei Horstee is een van de tien genomineerden.

Er zijn voor deze prijsvraag twee categorieën. Het jaar 2011 is door Vogelbescherming Nederland en Sovon uitgeroepen tot Jaar van de Boerenzwaluw. Daarom wordt er speciale aandacht gegeven aan projecten gericht op de bescherming van de boerenzwaluw.

Daarnaast maken projecten gericht op andere boerenlandvogels kans op een prijs. Er worden wel een aantal voorwaarden gesteld aan de projecten. Het mogen al afgeronde projecten zijn, maar dat mag niet langer dan een jaar geleden zijn. Ook projecten die nog opgestart moeten worden, doen mee. Maar dan moet het project wel binnen vier maanden beginnen.

De Vogelbescherming heeft een totaalbedrag van ruim 30.000 euro beschikbaar gesteld om nieuwe beschermingsactiviteiten door agrarische natuurverenigingen uit te laten voeren. De Vogelbescherming wil met het geld zoveel mogelijk projecten steunen.

De prijs wordt op 20 januari uitgereikt op de eerste Landelijke dag voor agrarische natuurverenigingen. De genomineerden zijn inmiddels bekend. Tien initiatieven van verschillende agrarische natuurverenigingen maken kans op de prijzen.