Melken voor 16 cent

Mijn reisgenoot en ik helpen een coöperatie in Oeganda met het opzetten van een plan om een koeltank te financieren. Zo kunnen boeren ook ’s avonds hun koeien melken.

Op zondag 14 oktober komen Wim Brunsveld (voerleverancier van de maatschap die ik run met mijn ouders) en ik aan in Kampala, de hoofdstad van Oeganda. Overal krioelt het van de mensen en iedereen probeert er iets van te maken. Zo zijn er overal langs de weg verkoopstalletjes met ontzettend veel mensen achter een stalletje. Ze wachten tot er wat verkocht wordt. Mooi en interessant om te zien, maar ik voel me toch meer thuis op het platteland.

De dag erop rijden we dan ook naar onze bestemming. Een zes uur durende rit door het mooie Oegandese landschap. Overal is wat te zien: bananenplantages, koffiebonen, af en toe een kleine kudde koeien, en geiten. Maar we zien vooral heel veel mensen en kinderen langs de weg. Lopend, op de fiets, op de brommer of in de auto; het maakt niet uit, ze vervoeren er van alles mee. Water, melk, stoelen, bedden, stenen, groenten en bananen.

Vindingrijk

De vindingrijkheid van mensen van valt me op. Ze weten van alles wel wat te maken. De Oegandezen zijn echte handarbeiders. Wij komen natuurlijk vooral voor de boeren, maar het is goed om de cultuur te zien, zodat je mensen beter begrijpt.

Ondernemingsplan voor melktank

Op dinsdag 16 oktober maken we voor het eerst kennis met het bestuur van coöperatie Nyakyera ACE. De coöperatie verwerkt bananen, mais, bonen en melk.

Wim en ik zijn hier om boeren te adviseren. We gaan ze helpen bij het maken van een database om informatie over hun leden in op te slaan, zodat er een basis wordt gelegd voor een ondernemingsplan. De coöperatie maakt het ondernemingsplan om een melktank te kopen.

Nu melken de boeren hun koeien twee keer per dag. De interval is echter niet zoals bij ons ongeveer twaalf uur. ’s Ochtends rond zeven uur en ’s middags rond twaalf uur wordt er gemolken. De melk die ’s ochtends wordt geproduceerd gaat in jerrycans of in melkbussen naar verzamelpunten. Vanaf hier gaat de melk naar een grote coöperatie ongeveer een uur vanaf het dorp.

De melk die ’s middags wordt geproduceerd, verkopen de boeren vaak lokaal of consumeren ze zelf. ’s Avonds melken ze niet omdat die melk nergens meer heen kan.

Directe hulp

Wim en ik helpen niet alleen bij het opzetten van een database, maar proberen ook de boeren direct te helpen waar we kunnen. Hoe kunnen ze zo snel en goedkoop mogelijk de melkproductie verhogen? We hebben bij een aantal boeren gekeken. Sommige boeren zijn al iets verder dan anderen. Zij gebruiken kruislingen: de Frisian maal de Afrikaanse koe. Deze koe heeft een gemiddelde dagproductie van 10 liter. Voor iedere liter krijgt een boer in Oeganda 500 shilling, omgerekend ongeveer 16 cent.