Kopzorgen om Lactalis en genomics (3)

‘Boeren mogen wel investeren in stallen, maar krijgen wat betreft melkafname geen enkele garantie.’

Bij 14.500 melkveehouders in Frankrijk ligt een contract van Lactalis dat eind vorig jaar getekend had moeten zijn. Boerderij.nl meldde 5 maart dat vertegenwoordigers van de melkveehouders ook de laatste onderhandelingen met Lactalis hebben opgezegd. In de vorige blogs deed melkveehouder Asterix een boekje open over Lactalis, dat als een ware Julius Caesar ‘zijn’ zuivelmarkt wil regeren.

Wat doen anderen?

Asterix heeft het contract (nog) niet gelezen. Waarom zou hij ook? Alle informatie komt uit de media en via een forum. Maar in hoeverre is die informatie gekleurd? Hoe betrouwbaar is een forum? Daarom ging ik op zoek naar andere boeren. Leveren zij aan Lactalis en zo ja, hoe denken zij over het contract? Gaan ze wel of niet tekenen? En hoe gaan zij om met de veranderingen binnen de fokkerij?

Geen afzetgarantie

Willem Smeenk is behalve melkveehouder werkzaam als algemeen secretaris bij Organisation de Producteurs de Lait (OPL). Zijn afnemer is coöperatie Sodiaal. Coöperaties hebben een uitzonderingspositie in deze kwestie. Zij hoeven slechts de statuten te veranderen om alle leden onder contract te hebben. Smeenk zegt het volgende: “Het allergrootste probleem ligt ‘m in het feit dat in de oude situatie de overheid de productie beheerde (quotum). In de nieuwe situatie wordt het productiebeheer via contracten overgeheveld naar de melkfabrieken. De boer raakt zijn quotum (lees: productierechten) kwijt. Daardoor zal de investering in quota snel afgeschreven moeten worden. Hij mag wel investeren in stallen, maar krijgt wat melkafname betreft geen enkele garantie. De contracten kunnen immers relatief gemakkelijk opgezegd worden.

Overgeleverd aan fabriek

Om de lieve vrede te bewaren, heerst er onwil bij melkfabrieken om het contract van een andere fabriek over te nemen. Waar is de concurrentie? Voor sommige boeren is er logistiek gezien ook geen andere fabriek, waardoor zij overgeleverd zijn aan het goeddunken van ‘hun’ melkfabriek.

Goodwill is weg

De belangen zijn echter groot. Door het contract en het bepalen van de hoeveelheid melk en de leveringscondities heeft de melkfabriek bij individuele boeren in werkelijkheid de ‘goodwill’, de klandizie weggehaald. En dat is voor de fabriek de garantie voor het hebben van een melkhoeveelheid, door wie en waar dan ook geproduceerd.

Het is zeer interessant voor de aandeelhouders, wat betreft de waarde op de beurs. De melkfabriek heeft immers een soort omzetgarantie en kan deze eventueel vermarkten. De boer ziet de waarde van zijn bedrijf snel verminderen. Wat is een stal zonder productierechten nog waard? Hij kan de melkfabriek niet dwingen hem een lucratief contract aan te bieden. De melkfabriek staat altijd sterker.

Kijk naar Zwitserland

In Zwitserland is duidelijk te zien wat er gebeurt zodra de quota wegvallen en het productiebeheer aan de melkfabrieken overgelaten wordt. Iedere melkfabriek heeft zijn eigen strategie wat betreft het veroveren van de markt. Het resultaat is een melkoverschot en een lage melkprijs voor de boeren, doordat melkfabrieken in geval van prijsdalingen hun marge altijd zeker stellen.”

Wordt vervolgd.