‘Het werk trok een zware wissel op onze relatie’

Emiel

“In 2003, een jaar na mijn afstuderen, kreeg ik een klap van een koe tegen mijn hoofd en buik. Ik ben met de traumahelikopter naar het Radboud Ziekenhuis gebracht en lag een week in coma met een zware hersenkneuzing en diverse hersenbloedingen. Mijn herstel verliep langzaam.

In 2007 kwam Esther in mijn leven. Een paardenmeisje en iedere zondag naar de wedstrijd wilde ik niet, zei ik altijd. Maar zo’n type paardenmeisje bleek Esther niet te zijn. Wij zijn nu 13 jaar getrouwd. Vanaf het moment dat we samen zijn, kwam ons leven in een stroomversnelling. In 2013 bouwden we een nieuwe stal met melkrobot, die echter niet goed werkte. Veel koeien werden ziek. Het was een moeilijke periode waarin ik alle zeilen moest bijzetten. Onze zoon sliep in die periode niet. Je wilt elkaar steunen, dus ik wilde Esther graag helpen met de kinderen, maar ik kon de zieke koeien ook niet in de steek laten. We moesten het werk splitsen. Het trok een zware wissel op onze relatie.

_{Lees verder onder foto}

Sinds het ongeluk ben ik moe en kan weinig prikkels hebben. Esther vermoedde op een gegeven moment dat ik blijvende schade heb door het hersenletsel. Dat bleek inderdaad het geval. Achteraf gezien had ik een revalidatietraject moeten volgen, ze hadden me niet zo naar huis mogen sturen. Het lastige van hersenletsel is het onbegrip. Een gebroken been zie je, dit niet. Onze kinderen accepteerden het wel gelijk. ‘Papa’s hersens zijn kapot’, zegt Julian. Nu de kinderen ouder worden, wordt het voor mij makkelijker om wat met ze te doen.

De winkel liep gelijk goed. Rijen van 30 minuten wachttijd

In de coronatijd zijn we begonnen met zuivelverkoop, in een koelkast in de voormalige kalverstal. Esther geeft vol gas. Ze heeft drive, maar weet wel graag van tevoren waar ze aan toe is. De winkel liep gelijk goed. Rijen van 30 minuten wachttijd. Stapsgewijs breidden we de winkel uit. Ik ben erg trots op Esther; toen ik haar leerde kennen stotterde ze erg en nu staat ze ontspannen met klanten te praten. In het bedrijf doen we allebei waar we goed in zijn. Ik verzorg de excursies door het bedrijf en zij stuurt het personeel aan.

We zijn allebei graag buiten en hebben passie voor dieren, maar in onze hobby’s verschillen we. Ik heb de winkel en het huis zelf verbouwd en ingericht en heb liefhebberij in muziek, kunstgeschiedenis en tuinieren. Zij houdt van paardrijden en shoppen.”

_{Lees verder onder foto}

Esther

“Emiel en ik leerden elkaar kennen via Farmdate.nl. Emiel kon door zijn hersenletsel niet stappen en ik stotter, dus was online daten voor ons beiden praktisch. Toen ik met mijn paard drie weken bij hem zou komen logeren, ben ik gebleven.

In de periode dat de koeien ziek waren, sliep Julian, onze jongste, tweeënhalf jaar niet. Dat was slopend. Emiel en ik leefden langs elkaar heen en zagen elkaar ’s avonds op de bank. Om acht uur lagen we in bed. Op een dag bood iemand aan om het kamertje van Julian te checken met een wichelroede. Als je zo moe bent, wil je alles proberen. Hij zei dat er een waterader onder het kamertje doorliep. We verplaatsten het bedje naar een hoek waar hij nog niet had gestaan en vanaf die nacht sliep hij! We hadden een compleet ander kind.

Ik vind het knap hoe hij de boerderij runt terwijl hij energie te kort heeft

Ondertussen zat ik tegen een burn-out aan. Ook als ik snoeihard doorzette om al het werk af te krijgen, was het nog niet af. De zuivelverkoop verviervoudigde en we stonden om half vijf op om te produceren. Om half negen zaten we weer met de kinderen achter de laptop voor school. Een coach leerde mij te letten op wat energie kost en wat energie oplevert. We hadden de keuze: óf kleiner worden, óf groter groeien maar dan met personeel. Het werd dat laatste. Dankzij het personeel vind ik balans.

Emiel moet door het hersenletsel per dag bekijken wat hij kan. Als hij kortaf wordt, dan weet ik dat hij moe is. Ik vind het knap hoe hij de boerderij met passie runt, terwijl hij energie te kort heeft. Hij zit nooit bij de pakken neer en ziet altijd mogelijkheden.

_{Lees verder onder foto}

Onze taken hebben we onderling verdeeld. Ik ben zakelijker en begeleid het personeel, Emiel zet makkelijk iets op Facebook. De zuivelproductie gaat mij goed af, want ik kan kan goed plannen en organiseren. Ik zou wel eens wat meer tijd voor de kinderen willen hebben. De zomervakantie voelt wel eens als een opgave, als ik naast de huishouding, het koken, de was, de zuivel en de winkel de kinderen zes weken over de vloer heb.

Voor Emiel is een dagje weg in de zomervakantie best moeilijk, een weekendje weg is voor hem beter behapbaar. Per dag moeten we zien hoeveel prikkels hij aankan. Om op te laden ga ik paardrijden, wandelen met de honden, shoppen of wat eten met een vriendin. Daar leef ik van op.”

Dit is een bijdrage in de serie Man&Vrouw. Meer artikelen lezen in deze serie?