‘Geslaagd voorjaar fundament voor 2025’

Het voorjaar van 2025 laat zich van zijn beste kant zien. Een voorjaar uit het boekje. Bijna ideaal te noemen. Vergeleken met de natte en trage start van vorig jaar, verloopt dit voorjaar het landwerk en vooral de mestaanwending opvallend vlot en zonder structuurschade. De meeste mestsilo’s zijn zo goed als leeg. Een verademing voor de hele sector.

Volgens recente cijfers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) is de mestaanvoer naar de akkerbouw in het eerste kwartaal verdubbeld ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024. In totaal reden de mestdistributeurs een kleine 5 miljoen ton mest naar de akkerbouwers. Volgens dezelfde RVO nam ook de export van mest toe. Het eerste kwartaal ging maar liefst 1 miljoen ton mest naar het buitenland. Een toename van 43% ten opzichte van het jaar ervoor. Een record binnen de afgelopen vijf jaar.

Ophaalprijs mest daalt

Nu de mestopslag op veel plaatsen leeg is, mag je verwachten dat de ophaalprijs voor mest daalt bij de varkenshouders en (melk)veehouders. En dat doet ie ook. Al zou de daling voor de varkenshouders en menig melkveehouder nog wel wat forser mogen zijn. Immers, ondanks dit zeer fijne voorjaar zal menig melkveehouder in het tweede en derde kwartaal nog altijd meer mest moeten afvoeren vanwege gestaffelde afbouw van de derogatienorm.

Daardoor mogen derogatiebedrijven nog maar 190 of 200 kilo stikstof uit dierlijke mest per hectare aanwenden, in plaats van de oorspronkelijke 230 of 250 kilo. Tegelijk stoppen er ook veel melkveehouders, grofweg zo’n 300 melkveehouders over heel 2025. Wellicht kan die daling de mestafhaalprijs een beetje verzachten. Hoe dat precies uit zal pakken, voelen we pas later in 2025 en vooral in en na 2026. Dan vervalt de derogatieregeling voor iedereen. En dat betekent weer meer mest die de mestmarkt invloeit. 

Dit voorjaar in de pocket

Terug naar nu. Het perfecte voorjaar zou geen reden moeten geven om te gaan mopperen. Toch rommelt het wat onder de akkerbouwers. Doordat al het zaai- en pootwerk goed verloopt én veel gestopte veehouders hun grond inzetten voor de teelt van akkerbouwgewassen, wordt er een overvloed verwacht aan knolgewassen. Het gevolg is nu al merkbaar. Contractprijzen voor bijvoorbeeld aardappelen dalen fors en halveerden grofweg sinds eind februari. Een goed voorjaar heeft kennelijk ook z’n keerzijde.

We kunnen nog zoveel willen, maar het weer heeft nog altijd de grootste invloed

Maar ik wil niet te lang mopperen. Dit voorjaar doet ertoe. En zoals het nu lijkt, is er precies op tijd een spat regen om al die gewassen een frisse start te geven. De veehouder mag evenzo rekenen op een geslaagde eerste snede gras. Een mooie en kwalitatief goede eerste snede is de grootste winst die een (melk)veehouder kan boeken en de meest efficiënte manier om eiwitten van zijn land te halen en in de kuil te stoppen.

Samenvattend: we kunnen nog zoveel willen, voorspellen en analyseren, maar het weer heeft nog altijd de grootste invloed op het maken of breken van een goed (oogst)jaar en een geslaagde mestafzet. Denk nog maar even terug aan het voorjaar en het verloop van 2024. Dit mooie voorjaar hebben we alvast in de pocket. Belangrijk, want in een jaar vol onzekerheden is een goed voorjaar geen detail – het zet al een stevig fundament.