‘Geen grens veehouderij om volksgezondheid’

Doetinchem – Gezondheidseffecten van de veehouderij kunnen onvoldoende wetenschappelijke onderbouwd worden om boeren te dwingen tot maatregelen. Dat zegt ZLTO-bestuurder Herman van Ham in een reactie op het kabinetsbesluit om nieuwe regels te maken die grenzen stellen aan de veehouderij om redenen van volksgezondheid.

Van Ham verwacht dat de schadelijkheid van de veehouderij onvoldoende wetenschappelijk aangetoond kan worden om beleid op te baseren. Dijksma wil nieuwe regels opnemen voor het houden van dieren, in het belang van de volksgezondheid. Dit moet nog wel wetenschappelijk onderbouwd worden. Dijksma is er van overtuigd dat deze onderbouwing er komt.

Van Ham is dat allerminst: “Al het onderzoek dat tot nu toe is uitgevoerd heeft onvoldoende wetenschappelijk bewijs opgeleverd om de directe relatie tussen de veehouderij en volksgezondheidseffecten aan te tonen. Het is tot nu toe ook niet gelukt om afstandsnormen te bepalen omdat wetenschappers geen bewijs voor een norm konden leveren.”

Jurist Paul Bodden van advocatenkantoor Hekkelman in Nijmegen acht het evenmin niet haalbaar om een wet te maken met als doel het begrenzen van de veehouderij om redenen van volksgezondheid. “Dijksma wil dit najaar het wetsvoorstel klaar hebben. Dan moet ook de wetenschappelijke onderbouwing er zijn. Dat lijkt me niet reëel.”

Dat neemt volgens Van Ham niet weg dat boeren economisch haalbare maatregelen moeten nemen om de uitstoot van geur, fijnstof, ammoniak en endotoxinen (bacteriecelwanden) te voorkomen. “Veehouders moeten zich er van bewust worden dat er grote zorg is bij burgers over de grootte van bedrijven en het aantal dieren in een gebied. We moeten met elkaar er alles aan doen om die zorg weg te nemen.”

Staatssecretaris Sharon Dijksma heeft 3,4 miljoen euro uitgetrokken voor nieuw onderzoek naar de gezondheidseffecten van de veehouderij en een haar nieuwe beleid te kunnen onderbouwen. Medio juni kondigde zij aan nieuwe regels te willen maken voor gemeenten en provincies om grenzen te kunnen stellen aan de veehouderij als de volksgezondheid in het geding zou zijn. Lokale overheden kunnen om redenen van volksgezondheid op bedrijfs- en gebiedsniveau de veehouderij beperken of het aantal dieren per gebied ‘bevriezen’. Ook kan een maximum worden gesteld aan het aantal dieren per hectare.

De provincie Noord-Brabant heeft al een voorschot genomen op de nieuwe regelgeving van Dijksma en werkt aan een nieuw beoordelingssysteem voor vergunningverlening. Het merendeel van de criteria is gezondheid gerelateerd. Gedeputeerde Yves de Boer zegt eveneens overtuigd te zijn dat de wetenschappelijke onderbouwing komt om de nieuwe criteria juridisch te kunnen borgen.

Het onderzoeksgeld dat Dijksma beschikbaar heeft gesteld om wetenschappelijk bewijs voor de directe relatie volksgezondheid en veehouderij op tafel te krijgen, is verdeeld over RIVM, Wageningen UR, Institute for Risk Assessment Sciences van de Universiteit Utrecht en Nederlands instituut onderzoek van de gezondheidszorg Nivel. Ook komt er een kennisplatform waar provincies en gemeenten terecht kunnen voor vragen over de relatie tussen veehouderij en volksgezondheid.