Voortvarende start in mest- en geurarme biggenstal

Een lang gekoesterde wens van familie Van Erp is uitgekomen: de bouw van een biggenstal. Het wachten loonde. Alles viel op zijn plek toen de achterbuurman zijn voormalige kuikenbroederij wilde verkopen. Zodoende was nieuwbouw niet nodig en is verpaupering door leegstand voorkomen. Bovendien wilde Ton van Erp een toekomstgerichte stal bouwen met bronaanpak van emissies en die mestvrij is. Dat paste allemaal perfect in de leegstaande broederij. Ten slotte is ook de provincie overtuigd van alle plannen van de varkenshouders, zodat halverwege dit jaar biggen worden geleverd uit de nieuwe stal.

Japanse mestschuiftechniek

De vrijwillige keuze voor mestschuiven is sowieso een opmerkelijke. Hun adviseur Bart van der Vleuten overtuigde de varkenshouders van de zogeheten Combi Scraper-techniek. Deze mestschuiftechniek wordt in Japan al decennia toegepast om dikke mest te winnen en daarna te composteren. Bijkomend voordeel is dat emissies en geur vrijwel verleden tijd zijn met Combi Scraper. Ton van Erp: “Wij wilden een stal bouwen waar we ook in de toekomst mee verder kunnen. Bovendien wil ik geen geuroverlast veroorzaken voor de buren en een stal met een gezond klimaat voor de biggen en mijzelf.”

Om de werking van mestschuiven te tonen, start Ton van Erp de installatie. Gestaag komt de zaak in beweging. In dertien minuten is de schuif aan de andere kant van de zeventig meter lange stal. Dan zijn twee mestkanalen schoon van twee afdelingen, die in het midden zijn gescheiden door de centrale gang. De mestschuif rust in het midden op een 1,5 meter lange rvs-slede. De slede loopt in het pve-riool voor de afvoer van de urine, dat in de putvloer is gestort. De rioolconstructie houdt de schuiven in de juiste positie. Omgekeerd houdt de slede het riool schoon, zodat de urine weg kan lopen.

Het resultaat is verbluffend. De rvs-mestschuiven zijn niet voorzien van rubber, maar maken de vloer desondanks keurig schoon. De mest zelf werkt als een rubber en zorgt ervoor dat er geen resten achter blijven. Binnen een kwartier valt de mest in de halve meter lager gelegen dwarsafvoer, tegen de kopgevel van de stal. Je hoort vrijwel niets als de combi-scraper loopt. Van het gewicht van een schuif rust 95% op de slede die in de goot loopt. Een filmlaagje mest voorkomt slijtage van de slede. Sensoren zorgen ervoor dat Combi Scraper ten slotte stopt en weer de rustpositie aanneemt.

Hokindeling en urineafvoer

De hokken zijn verdeeld in drie gebieden. Tegen de controlegang zit kunststof roostervloer die dient als eet- en speelruimte. Dan een stuk dichte vloer, met verwarming. En achterin het mestgedeelte met gietijzeren rooster. Het mestgedeelte is 1,10 meter breed. Onder het vreetgedeelte, de controlegang en het vreetgedeelte van het tegenovergelegen hok is ook een mestschuif gemonteerd. Deze is 3,60 meter breed. De verdeling dichte vloer en rooster met daaronder mestschuif is 40/60.

De afstand tussen bovenkant rooster en de putvloer is 75 centimeter. Aan het eind van de pvc-buis die dient als geleiderail en urineafvoer zit een T-stuk. Daar loopt de urine weg naar een put. Met een dompelpomp wordt de dunne fractie vervolgens in de opslag buiten de stal gepompt. De onderliggende dwarsafvoer voor de urine wordt dagelijks vijf minuten gespoeld met dunne mest. Dan blijft deze zeker weten open. Ongeveer 85% van het mestvolume loopt via de goot weg naar de put onder de stal. De dikke fractie met circa 22% droge stof wordt in een spuiwatersilo voor de stal opgeslagen.

Via de mestkanalen staan alle afdelingen van de stal uiteindelijk met elkaar in verbinding. Om tocht te voorkomen is de onderdruk in de hele stal gelijk. Dit wordt gestuurd door de afzuiging en de kleppen in de ventielen. De lucht komt binnen via een centrale inlaat in de nok met over de hele lengte ventielen. De twee luchtwassers zuigen de lucht rechtstreeks aan, zonder centraal afzuigkanaal. Alle details dragen bij aan een harmonieus geheel en een aangenaam frisse stal.

Vertrouwen in techniek

Het is allemaal nog pril. Niettemin wekt de robuust ogende techniek vertrouwen. Dat is te zien aan Ton van Erp, die tevreden door zijn stal loopt en ziet dat de biggen er goed bij liggen. Ton van Erp: “Het pakt tot dusver goed uit met de mestschuiven. Op de studieclub kreeg ik de vraag of we weer terug gaan naar mestschuiven? Inderdaad, dat is zo.”

Het succes van de Combi Scraper-techniek staat of valt voor een groot deel met de hokindeling en ventilatie. Als de dichte vloer wordt bevuild, nemen de emissies toe. Een meting bij koud weer met minimum ventilatie gaf een concentratie van 2 PPM-ammoniak in de lucht. Met meer ventilatie registreert de meter van Van der Vleuten geen ammoniak. De meerkosten van de Combi Scraper zitten tussen € 20 en € 25 per biggenplaats. Subsidie zit niet op dit project. Een betere diergezondheid, meer werkplezier en goedkopere mestafzet moeten de investering goed maken.