Duitse zuivelsector heeft het zwaar door MKZ

Mond-en-klauwzeer (MKZ) lijkt zich te beperken tot één geval in Duitsland. De landbouwsector is echter nog niet van de problemen af. Vooral in de zuivelsector wordt de pijn gevoeld. Van elke twee liter geproduceerde Duitse melk gaat er één de grens over.

Door de uitbraak van mond-en-klauwzeer lijkt de zuivelsector harder getroffen te worden dan de vee- en vleessector. Verschillende belangenverenigingen en zuivelondernemingen waarschuwen voor een ineenstorting van de melkmarkt als er niet snel actie wordt ondernomen.

Volgens het Duitse Statistische bureau Destatis werd in 2024 tot en met oktober €11,8 miljard aan zuivelproducten geëxporteerd. Berekeningen tonen aan dat zo’n 50% van de totale productie van zuivel en zuivelproducten de landsgrenzen verlaat. Daarvan wordt ongeveer 80% afgezet in de Europese Unie (EU). Hierbij is Nederland voor de uitvoer van kaas, melk en room, mageremelkpoeder en boter een belangrijke partner. Een deel hiervan is doorvoer, dat nu ook niet buiten de EU terechtkomt.

MKZ heeft impact op export

Ook Frankrijk, Polen en Italië zijn belangrijke partners. Maar ook China is een handelspartner als het om melk en room met een marktaandeel van 8%. Bij mageremelkpoeder is Egypte een belangrijk afzetland. In het ergste geval blijft Duitsland met een overschot aan zuivelproducten zitten en verschuift de vraag naar zuivelproducten naar omringende landen, zoals Nederland en Frankrijk.

De uitvoerwaarde van vee en vlees blijft in hetzelfde tijdruim steken op €8,3 miljard, maar ook daar zal de uitbraak van MKZ bij Berlijn niet helemaal onopgemerkt blijven. Tot en met oktober is 265.000 ton rundvlees geëxporteerd, waarvan ruim 90% binnen de Europese Unie wordt opgenomen. De varkenssector ondervindt grotere problemen door het wegvallen van export richting Zuid-Korea. Duitsland voerde maar liefst 1,67 miljoen ton varkensvlees uit, met daarvan bijna 20% naar derde landen.

De Duitse zuivelsector staat voor een grote uitdaging en ziet als belangrijk doel om met zoveel mogelijk landen een regionaliseringsakkoord af te spreken. Dat geeft Duitsland de ruimte om melk en mekproducten uit niet-getroffen gebieden te exporteren. Voor de Europese markt loopt de handel in zuivelproducten dan wel weer. Maar met derde landen zal het Duitse ministerie flink moeten lobbyen om producten uit MKZ-vrije regio’s mogelijk te maken. De export van landbouwproducten naar de Britse markt staat hoog op de agenda. Dankzij een Handels- en Samenwerkingsovereenkomst zou handel onder strenge voorwaarden sneller weer op gang kunnen komen.