‘Complexe regelgeving’

In al het mediageweld over stikstof, derogatie en vogelgriep bleef het wat onopgemerkt. Uitvoerings- en handhavingsinstanties klagen steen en been over de alsmaar uitdijende en complexe regelgeving.

In de zogenoemde Staat van Uitvoering geven 38 organisaties een knelpuntenanalyse:

• Wet- en regelgeving is te complex. Uitvoerbaarheid speelt een beperkte rol bij het maken van beleid.
• Steeds nieuw beleid met torenhoge ambities.
• Informatievoorziening is niet op orde.
• Spanning tussen generiek beleid en maatwerk.
• Te weinig gekwalificeerde mensen.

Boeren zullen zich herkennen in deze analyse. Het idee dat kennelijke elke branche hiermee worstelt, is interessant maar doet niet ter zake.

Complex

De NVWA stelt expliciet dat de complexe wetgeving niet goed is te handhaven. Op onderdelen is deze zelfs lastig juridisch houdbaar. Het schuurt met de regels ook altijd wel ergens. Ook Rijksdienst RVO gebruikt de term complex. ‘Aan de tekentafel zorgvuldig ontworpen instrumenten conflicteren en beconcurreren elkaar soms in de praktijk’, klinkt dit in ambtelijke taal.

Waarschuwing

Het staat er allemaal, en waarom gaat het telkens toch zo fout? En als er bij één partij begrip is, overruled de ander wel. Neem derogatie. Landbouwminister Piet Adema toonde begrip. Logisch dat 2023 een soort van overgangsjaar is. De Brusselse voorwaarden rondom bufferstroken, verontreinigde gebieden en mestproductieplafonds kwamen pas in november. Brussel dwingt Nederland toch tot invoering in 2023. Tegelijkertijd meldt NVWA dat zij niet de mensen heeft om te handhaven. De regels zijn ook nog zo nieuw en/of onduidelijk dat het bij een vastgestelde overtreding bij een waarschuwing blijft.

Onvrede in rechtszalen

De onvrede klinkt ook door in rechtszalen. Het Openbaar Ministerie stelde onlangs dat het voor boerenbedrijven welhaast onmogelijk is om de wetgeving nog op eigen kracht na te leven. Behalve complex is het ook nog eens onvoorspelbaar, aldus de officier van justitie. Hoe wrang is het dan dat rechters in zaken soms tot harde uitspraken komen, tot aan het bestaansrecht van bedrijven toe.

Het zijn signalen die de beleidsmakers serieus moeten oppakken. Aan diverse tafels wordt nu volop gepraat over de staat van de landbouw. Uiteindelijk leidt dit tot beleid, tot gebiedsgerichte plannen, en zoals vaak: tot weer nieuwe regels. Met de provinciale verkiezingen voor de deur beloven politici altijd beterschap. Beloven.

Onzekerheid is funest

Voor een ondernemer is deze onzekerheid funest. Beleid moet helder zijn, stabiel en toekomstgericht. Daar kan hij op inspelen. Regels moeten logisch lijken, en opvolgbaar. Mensen zijn dan eerder geneigd zich eraan te houden.