Columnistenwedstrijd (3): Boer blieven

De oproep van Boerderij leverde veel inzendingen op. Prachtige verhalen, uiteenlopend van ontroerend, grappig en serieus tot vrolijk en verdrietig. Uit al die inzendingen selecteerde de redactie de tien beste. De laatste inzending is de uiteindelijke winnaar, die elke maand een column gaat schrijven voor Boerderij.

Dit is de column van Gerda Briene, boerin in Wierden (Ov.).

Boer blieven

Het is druk in het Kulturhus, het kloppend hart waar het sociale leven van de bewoners van twee buurtschappen vorm krijgt. Hier oefen je met het koor om de juiste toon aan te slaan, hier speel je je buurman de bal toe bij de volleybal en wordt onder grote druk verband gelegd bij de EHBO-lessen.

Vanavond worden heel andere verbanden gelegd. Boeren, burgers en buitenlui stommelen binnen en zoeken een plaatsje.

Taalbarrière

Naast mij gaat een man zitten. Zijn spijkerbroek is niet volgens de laatste mode. Zijn geruite overhemd benadrukt zijn hoekige gestalte. Eeltige handen omklemmen zijn koffiekopje. Ik beantwoordt zijn ‘moi’ met ‘goeienavond’ en voel daarbij de taalbarrière tussen dialect en ABN.

Het dialect beheers ik maar deels. Ik begrijp feilloos wat ze zeggen, maar het spreken is een kunst die ik niet onder de knie heb. Een gesprek voeren maakt dat ik me, zelfs na dertig jaar boerenleven, soms nog een buitenstaander voel.

Boeren hebben genoeg van veranderingen. Helemaal als ze door anderen worden opgedrongen

Nieuwe buurtbewoners

Veel tijd om me daar druk om te maken heb ik niet, het programma start. “We staan aan de vooravond van een transitie. Het platteland is niet meer alleen van boeren, maar ook van nieuwe buurtbewoners. Hoe gaan we die verandering vormgeven?” Aan het grommend gemompel is precies te horen waar boeren zitten. Die voelen zich in het nauw gedreven. Na een ruilverkaveling, herinrichting van natuur en veel nieuwe buurtbewoners die riante huizen bouwen waar boerderijen verdwijnen, is voor hen de maat vol. Ze hebben genoeg van veranderingen. Helemaal als ze door anderen worden opgedrongen.

Verontwaardiging en wanhoop

Terwijl het tweede kopje koffie wordt ingeschonken, raak ik met mijn buurman aan de praat. “Heb je nog meegedaan aan de boerenprotesten?”, vraag ik hem. “Ja, wat dach ie dan?” reageert hij. Ik hoor in zijn stem ongeloof, verontwaardiging en wanhoop. “Ik kan toch zo gin boer blieven?” Even weet ik niet wat ik moet antwoorden. Maar dan bedenk ik me dat in zijn wanhoopskreet zowel de vraag als het antwoord zitten.

“Hoe lang boert jouw familie eigenlijk al?” vraag ik. “Ik bin de viefde generatie.”

“En werkte jouw overgrootvader met paarden voor de ploeg?” Aan zijn verbaasde blik zie ik dat hij zich afvraagt waar dit gesprek naartoe gaat. “Jij werkt met veel meer pk’s dan jouw overgrootvader. Die zitten onder de motorkap van jouw trekker. Die mooie, waarmee je naar Den Haag bent geweest”, zeg ik met een knipoog.

Veranderingen betekenen niet dat je geen boer kunt blijven, maar dat je op een andere manier gaat boeren

“Je hebt helemaal gelijk,” zeg ik, “er zal iets moeten veranderen, zo kun je geen boer blijven. Dat hoeft niet te betekenen dat je geen boer kunt blijven. Het betekent dat je op een andere manier gaat boeren. Hoe precies, dat weet ik niet, maar ik hoop dat het lukt. Want alleen dan kun je boer blieven.”