Brand!

Het masaal afbranden is begonnen. En daartegen is het dweilen met de kraan open. Zeker als de boete voor illegaal afbranden slechts €0,15 per hectare is…

Elk jaar in augustus en september branden de veeboeren hier in Bolivia, en ook in ons buurland Brazilië, hun graspercelen schoon. Tegelijkertijd branden de akkerbouwers de bomen op die ze het jaar daarvoor met een grote bulldozer op rijen hebben gedrukt.
De veeboeren willen hiermee het onkruid en de opgekomen boompjes met de verhoute grasstengels weer van het land te krijgen, om zo weer een mooie grasmat te krijgen.
De akkerbouwers branden om een x-aantal hectares extra tot hun beschikking te krijgen en om de percelen te vergroten waardoor bewerking makkelijker wordt.

Gortdroog

Het branden gebeurt juist in deze maanden omdat dan het einde van het droge seizoen nadert. Alles is dan gortdroog en na de eerste regenval kan het gewas dan direct gaan groeien.

Immense rookontwikkeling

Dit massale branden gaat uiteraard gepaard met veel rookontwikkeling. De rookvervuiling is op sommige dagen zelfs zo erg dat de kleinere vliegvelden (voor binnenlandse vluchten) moeten sluiten, doordat er te weinig zicht is.
Ook in de stad is het een groot probleem. De ziekenhuizen, die toch al vaak een te lage capaciteit hebben, krijgen veel mensen binnen met longproblemen.
Ook op de hoofdwegen, de wegen die geasfalteerd zijn en waarop dus hard gereden wordt, gebeuren meer ongelukken, omdat de mensen niet met lichten aan rijden, waarschijnlijk omdat dat extra lampjes kost. Mist kennen we hier niet, maar in deze tijd kun je een berg soms pas vanaf 1 kilometer zien en een auto paso op een afstand die minder is dan een meter of 50-100.
Na een fatsoenlijke regenbui, een zeldzaamheid trouwens in deze maanden, heb je een dag of twee geen rook, of minder. Het stinkt dan, ook in de stad, alsof je in een verbrand bos staat.

Dit jaar meer schade

Dit jaar is het nog droger dan normaal, met als gevolg dat er meer oncontroleerbare branden zijn. Er zijn al tig huizen in vlammen opgegaan en ook in enkele beschermde parken zijn brandhaarden geconstateerd.Van de brandweer hoef je niks te verwachten, want die heeft alleen in de grote steden blusauto´s. Daar komt bij dat het vuur soms zo groot is dat je er niet eens bij in de buurt kunt komen, mocht het terrein het al toelaten. Ook vliegende bestrijding heeft geen zin, Bolivia heeft niet eens blushelikopters.

Ondanks brandgang ging het toch mis

Het enige wat je kunt doen en wat wij dus ook weer gedaan hebben, is voorzorgsmaatregelen nemen. We hebben in mei en juni al enige hoeken afgebrand om zo brandgangen te maken die verspreiding van vuur tegengaan. Daarnaast hebben we ook de afrastering schoongemaakt, zodat de houten paaltjes niet opbranden. Het heeft gelukkig wel wat geholpen, maar twee weken geleden is toch ongeveer een kwart van ons bos, een 25 hectare, opgebrand. Er is gelukkig geen gras opgebrand en ook de afrastering is gespaard gebleven. Ondanks de brandgang van 200 meter sloeg het vuur toch over.Dat komt mede door de harde wind in deze twee maanden. Een smeulend kooltje of blaadje is genoeg.

Jonge boompjes allemaal weg of aangetast

Het ziet er nu erg vervelend uit, maar de grote bomen redden het wel. Hans is nu wel de natuurlijke aanwas van jonge boompjes kwijt, vrijwel alles onder de 4 meter is opgebrand of zeer zwaar aangetast. In december zul je er echter niet veel meer van zien, het herstelt zich heel snel. Het zal het eerste jaar nog een beetje open zijn. Er blijven voorlopig nog wel genoeg bomen over om te zagen.

Belachelijk lage boete: €0,15

Er is wel regelgeving over het afbranden. Maar zoals in zoveel van dit soort landen, is de wetgeving wel goed maar de controle daarop slecht. Daar komt bij dat de boete ten opzichte van de papieren rompslomp, tijd en bureaucratie in het niet valt. De boete voor het afbranden van 1 hectare is op dit moment 0,20 Amerikaanse dollar. Ik heb het even nagekeken, dat is bijna €0,15. Zelfs in een land als Bolivia is dat niet veel geld.

Fanatiekere controles

Ze zijn dit jaar wel fanatieker met de controle en naleving. Dat is een gevolg van de vele oncontroleerbare branden en de overlast. Recent is ook de milieuschade toegevoegd aan de boete. Hoe ze dat berekenen en of dat een hoog bedrag is weet ik niet. De eerste broodje-aapverhalen zijn echter al weer op gang gekomen. Op de boerderij vertelde het personeel me dat er iemand 40 jaar het gevang in moet voor het afbranden. Die opmerking kwam nadat ik gezegd had dat er wat hoopjes oud hout en afgevallen takken opgebrand moesten worden. Die hoopjes liggen er nu dus nog.

Foto’s: Geert Hoekstra