‘Als er ruzie in de tent is’

De heftigste verhalen komen meestal als ik mijn pen al heb neergelegd. Wetende dat de slotwoorden toch niet in het artikel komen, voelen boeren en boerinnen zich vrij om hun hart te luchten. De meeste wrevel die mij ter ore komt, gaat over de stroeve relatie tussen broers en zussen. Waar boerinnen vaak over beginnen is de moeizame omgang met hun schoonouders.

Concurrentie tussen kinderen

Broers en zussen steggelen meestal om erkenning van hun ouders. Dat verzin ik niet zelf, die wijsheid komt van familietherapeute Else-Marie van den Eerenbeemt die ik er ooit over interviewde. Tussen boerderijkinderen onderling heerst de nodige concurrentie. Dat zal in elk gezin wel zo zijn, geef de een per ongeluk meer chips in zijn of haar bakje en het kabaal is niet te overzien. Maar op boerenbedrijven speelt ook vaak dat andere mee: dat er eentje is die de boel gaat overnemen. De andere kinderen helpen ook vaak mee en dat doen ze meestal graag. Maar de erkenning en de ouderlijke trots, die is toch vooral voor dat éne Kind.

Bemoeienis

Of het nou echt zo is of niet, zo wordt het wel vaak gevoeld. Het kind in kwestie heeft dat niet zo in de gaten en snapt er niks van als na de overname de broers of zussen ineens ‘moeilijk gaan doen’. Ze komen te pas en te onpas langs in wat ze nog steeds als hun ouderlijk huis beschouwen. En ze bemoeien zich met de gang van zaken. “Wat ben jij nou aan het doen? Pa deed het altijd heel anders.”

En dan die schoonouders, dat blijft een bron van moeilijkheden

En dan die schoonouders, dat blijft een bron van moeilijkheden. Zij zien hun – meestal – schoondochter onbewust als iemand die de boel komt verstoren. Ze hadden altijd hun eigen gezin met hun eigen gebruiken en dan komt iemand van buiten zeggen dat de geraniums op een andere plek moeten staan of dat de warme maaltijd van de middag naar de avond verschuift. Ogenschijnlijk kleine dingetjes, maar verandering van familiegebruiken kan heel wat teweegbrengen.

Erkenning

Ook hier is erkenning het sleutelwoord. De schoondochter zou er veel aan hebben als ze die gebruiken leert kennen. Dat kan door te vragen naar vroeger. Hoe ging het toen? En hoe hebben jullie dit bedrijf opgebouwd? Zo wordt duidelijk waar men belang aan hecht. En als die bak geraniums echt in de weg staat, verplaats hem dan niet patsboem, maar met beleid: “Wat een prachtige bloemen, maar zou je er bezwaar tegen hebben als ik ze daar neerzet?” Moet je dan over elke beslissing overleg plegen? Dat klinkt inderdaad als een opgave, maar je kunt het ook zien als een investering in een goede verstandhouding.

Omgekeerd is er voor schoonouders ook werk aan de winkel. Erken jullie schoondochters. Realiseer jullie dat een schoondochter van buiten komt en andere gewoontes meebrengt. Dat kan bedreigend voelen, maar wie weet brengt het ook veel goeds. Want niet alles wat anders is, is verkeerd.