Foto: Bart Nijs BoerenlevenAchtergrond

1 jaar geleden: 45 bedrijven geblokkeerd, mogelijk fraude

Op 23 januari 2018 maakte landbouwminister Carola Schouten bekend dat 45 rundveebedrijven geblokkeerd zouden worden op vermoeden van fraude met I&R.

De minister kondigde direct nader onderzoek aan bij duizenden andere bedrijven die mogelijk ook gesjoemeld zouden hebben met de regelgeving voor identificatie en registratie van runderen, het I&R-systeem. De minister legde meteen uit wat hun motief kon zijn geweest: voordeel behalen in het fosfaatreductieplan door te manipuleren met aangiftes van geboortes bij vaarzen. In totaal zou het gaan om 7.700 bedrijven met niet te verklaren hoge aantallen meerlingen. Schouten zei toen: ‘Ik vind het zeer kwalijk dat bedrijven zich inlaten met fraude.’ Ze wilde een ‘cultuur van toedekken uitroeien’ en schoon schip maken.

I&R-affaire ontketent mediastorm

Boeren en niet niet-boeren reageerden geschokt. De politiek riep om strengere straffen, er stond een plenair debat op stapel in de Kamer maar dat kwam er toch niet. Intussen raasde er een mediastorm. Bert Wagendorp, columnist van de Volkskrant schreef dat boeren volgens hem ‘anarchisten zijn die de regels naar hun hand zetten. Voorlieden die zeggen dat ze niets van de fraude wisten zijn net woordvoerders van een wielerploeg dat aan de doping is.’

Twijfels over aantallen ‘I&R-fraudeurs’

Al snel rezen twijfels bij de aantallen. De brief van een maand later meldde dat in totaal 5.000 koeien niet goed in de boeken stonden. Daarvan stonden 1.800 dieren op 1.500 bedrijven waar tot 1 GVE niet goed geregistreerd was. Dat leek geen getal dat duidde op sectorbrede grote fraude. Van de 7.700 bedrijven die doorgelicht werden, gingen er 2.100 op slot wegens ‘onregelmatigheden’ in de I&R. Boeren reageerden stomverbaasd. Sommigen hoorden via hun veehandelaar dat ze geblokkeerd waren. De stemming sloeg om in ongeloof. Klopte dit allemaal wel? Nee dus. Het I&R-systeem bleek vol onvolkomenheden te zitten, fouten waren niet allemaal aan de boeren te wijten.

Schouten: ‘Impact bedrijfsblokkades onderschat’

Van de 2.100 geblokkeerde bedrijven werden er al snel 900 vrijgegeven, de meeste andere volgden daarna. Niemand had het nog over fraude alleen nog over ‘onregelmatigheden’. Via Boerderij liet Schouten weten dat ze de impact had onderschat. Ze toonde begrip voor de emoties maar maakte geen excuses. De Europese richtlijn zou onverbiddelijk voorschrijven dat bedrijven geblokkeerd moeten worden als ze de I&R niet op orde hebben. De minister zei daarom dat ze niet anders kon.

Dit artikel is te lezen in Boerderij Vandaag van woensdag 23 januari en is onderdeel van de rubriek Historisch.

Beheer
WP Admin