2 cent bij de melk door gebruik technologie

De melkveehouderij staat onder druk van consumenten die aanvullende eisen stellen rondom diergezondheid en welzijn. Daarnaast heeft de sector te maken met de steeds strenger wordende milieuwetgeving en de hogere productiekosten voor een liter melk. Hoe verder te boeren als uitbreiding niet mogelijk is? En welke middelen kunnen de veehouder helpen om het werk makkelijker, leuker en winstgevender te maken met de huidige koppel koeien? Het antwoord ligt deels in het automatiseren en optimaliseren van bedrijfsprocessen, diermanagement en bedrijfsgegevens met behulp van nieuwe technologieën, robotisering en slim gebruik van data.

Van meten naar voorspellen

De afgelopen jaren zien we een sterke groei van nieuwe technologische oplossingen voor melkveebedrijven. Naast de welbekende melkrobot, maken steeds meer veehouders gebruik van onder andere zelfrijdende voerrobots en bepaalde type sensoren die activiteit en gedrag van de koe kunnen meten. De melkveesector is hiermee ook een van de sectoren binnen landbouw die al redelijk gewend is aan het gebruik van technologie en dit dus al deels toepast voor het automatiseren van repetitieve, arbeidsintensieve taken zoals melken en voer aanschuiven. Tot de dag van vandaag heeft dit al voor een significante verbetering geleid voor een groot deel van de bedrijven. De volgende stap is om technologie in te zetten om hogere opbrengsten en arbeidsefficiëntie samen te laten gaan met verduurzaming en meer aandacht voor dierenwelzijn en diergezondheid. Hierbij gaat het niet alleen om het verzamelen van gegevens en automatiseren, maar ligt er meer nadruk op het koppelen van verschillende databronnen op het erf en het geven van inzichten en adviezen die een voorspellend karakter hebben.

IDA is een digitale, intelligente assistent voor melkveehouders en ontwikkeld door het Nederlandse agtech-bedrijf Connecterra. Het systeem helpt de boer efficiënter te werken en zijn bedrijf te verbeteren. – Foto: Liesbeth Wenniger.

Unieke koppeling van gedrag en dierdata

Voorspellende inzichten en adviezen over de gezondheid, vruchtbaarheid en afkalfmoment van de koeien is waar nog winst kan worden behaald, ook op bedrijven die het al goed doen. Hier komt kunstmatige intelligentie en machine learning om de hoek kijken. Dit is zeker geen toekomstmuziek, want dit wordt inmiddels al met succes ingezet op melkveebedrijven die IDA gebruiken. IDA is een digitale, intelligente assistent voor melkveehouders en ontwikkeld door het Nederlandse agtech-bedrijf Connecterra. Het systeem helpt de boer efficiënter te werken en zijn bedrijf te verbeteren. Om dit te kunnen doen, maakt IDA gebruik van hardware (sensoren die worden bevestigd om de nek van een koe en verschillende type gedrag meet), koppeling met bestaande bedrijfs- en koegegevens en eventuele andere databronnen zoals weerdata, gegevens uit de melkrobot en fokkerijgegevens. IDA maakt vervolgens gebruik van kunstmatige intelligentie-modellen om de gedragsdata uit de sensoren te koppelen en verwerken met de andere gegevens. Vervolgens stuurt IDA de veehouder waardevolle, accurate inzichten in de IDA-app. Daarnaast kan IDA aanpassingen in het bedrijfsmanagement, voer of strooisel meten over een bepaalde periode.

Vaarzen sneller aan de melk

De praktijk heeft aangetoond dat door het gebruik van IDA het bedrijf 20-30% efficiënter wordt. Met een huidige melkprijs van iets meer dan € 35 per 100 kilogram, maar hogere kosten per kilogram melk, kan een hogere efficiëntie de schade beperken of geheel opvangen. Het rekenmodel dat is ontwikkeld op basis van IDA-bedrijven die 2 jaar gevolgd zijn geeft een goed beeld van de besparingen. Hieruit blijkt dat een gemiddeld bedrijf met 100 melkkoeien, met een jaarlijkse melkproductie van 9.000 liter en een melkprijs van 35 eurocent, al gauw een jaarlijkse besparing kan realiseren van > € 15.000 op gezondheid en > € 8.000 door het optimaliseren van de afkalfleeftijd van de vaarzen. Als vaarzen eerder drachtig worden, zijn ze sneller aan de melk en kunnen de opfokkosten naar beneden.

Koe #487 gaat over twee dagen ziek worden

De verbetering in efficiëntie komt echter grotendeels doordat de technologie dierziektes eerder kan opsporen, tot wel 2 dagen eerder dan een veehouder een gezondheidsprobleem zelf opmerkt. IDA geeft de boer een melding dat een koe een mogelijk gezondheidsprobleem heeft. De veehouder kan aangeven in de app om welke aandoening het gaat (als dit bekend is) of de diagnose tool starten. Hierdoor kan eerder worden overgegaan op preventieve maatregelen en is vaak de komst van een veearts niet nodig. Uit de praktijk blijkt dat dit de veeartskosten met 20-25% verlaagt. Door snelle detectie kost een kreupele koe bijvoorbeeld niet € 400, maar € 200. Daarnaast heeft een wetenschappelijke studie, uitgevoerd door Connecterra in samenwerking met Wageningen Universiteit en Van Hall Larenstein, laten zien IDA de behandeldagen van zieke koeien aanzienlijk kan verlagen. Hierdoor kan het totale antibioticagebruik tot wel 50% worden gereduceerd.

Een wetenschappelijke studie, uitgevoerd door Connecterra in samenwerking met Wageningen Universiteit en Van Hall Larenstein, laat zien IDA de behandeldagen van zieke koeien aanzienlijk kan verlagen, waardoor het totale antibioticagebruik tot wel 50% kan worden gereduceerd. – Foto: Liesbeth Wenniger.

Halve cent investering per koe

IDA kost de boer een halve eurocent per kilogram melk maar levert hem 2 eurocent per kilogram melk op. Dit zorgt voor een toekomstbestendig bedrijf. En IDA gaat verder dan alleen het boerenerf. Door data te koppelen van verschillende aspecten op het erf, de toeleveranciers van bijvoorbeeld krachtvoer, diergeneesmiddelen, hygiëneproducten én de afnemers: de zuivelverwerkers, kan de gehele keten verbeterd worden. Maar een gezonde keten begint uiteindelijk op het boerenerf, met gezonde koeien en een gezond bedrijfsresultaat. Dit is een absolute voorwaarde voor verdere optimalisatie van de melkveestapel en het voortbestaan van de sector. Innovatie en leiderschap kunnen de stikstofimpasse doorbreken werd onlangs genoemd door de CEO van een zuivelverwerkingsbedrijf. Innovatie komt in allerlei vormen. Het gebruik van data en innovatieve tools zoals kunstmatige intelligentie zoals IDA is pure innovatie, maar dan wel een dat zich al heeft bewezen in de praktijk.