‘TTIP verzwakt concurrentiepositie’

Den Haag – Het sluiten van een handelsdeal tussen de VS en EU leidt voor de voedingsmiddelenindustrie in Nederland, de EU en VS tot een hogere exportwaarde voor bijvoorbeeld de zuivel. Voor de vleessector wordt de concurrentie uit de VS echter heviger en in het algemeen neemt het concurrentievermogen van de Nederlandse agribusiness af. Dat blijkt uit een analyse van landbouweconoom Siemen van Berkum, verbonden aan LEI Wageningen UR.

De EU en VS onderhandelen over een handelsverdrag, bekend als TTIP. Nederland zal door een verdrag volgens de analyse meer voedingsmiddelen exporteren. De concurrentiepositie van de agribusiness in Nederland en de EU neemt als totaal echter af wanneer afspraken over non-tarifaire belemmeringen zoals sanitaire en fytosanitaire eisen elders in de wereld ook navolging vinden, wat de bedoeling is: de export van concurrenten groeit dan meer dan die van Nederland en de EU.

Daarbij stelt Van Berkum wel vast dat de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie momenteel een relatief sterke concurrentiepositie heeft, met name voor oliën en vetten, zuivelproducten, diervoeders, gevolgd door groente en fruit. In vergelijk met landen met een vergelijkbaar ontwikkelingsniveau scoort Nederland goed terwijl de VS zich in de onderste regionen bevindt.

Bij dierlijke producten is de bescherming via importtarieven het hoogst en zijn de verschillen rond voedselveiligheidseisen het grootst, aldus Van Berkum. Handelsliberalisatie zal daarom de grootste effecten hebben voor de zuivel- en vleessector. De Nederlandse zuivelsector handhaaft volgens de studie haar reeds sterke concurrentiepositie. Uit het onderzoek blijkt dat de Nederlandse vleesindustrie, om mondiaal te kunnen blijven concurreren, zich moet richten op kwaliteitsvlees en vers vlees in plaats van bulkvlees.

Het onderzoek laat zien dat een handelsakkoord met de VS tot stevige extra economische groei leidt in Nederland. Ten opzichte van andere sectoren in de Nederlandse economie profiteert de voedingsmiddelenindustrie echter het minst van het partnerschap. Van Berkum merkt op dat de Nederlandse agrarische handelsbalans met de VS lang positief was maar sinds 2013 negatief.