Vluchtelingen, angst en falende voedselpolitiek

Angst regeert. Europa wordt overspoeld door (veelal islamitische) vluchtelingen en terroristen slaan toe. Maar angst hebben de vluchtelingen zelf ook. Ze ontvluchten hun landen niet voor niets.

Vorige week maandag ben ik in ons gemeentehuis geweest om de herdenking van de aanslagen van vrijdag in Parijs bij te wonen. Onze burgervader heeft gelukkig niet alleen gesproken over de bloedige moordpartijen in Parijs van afgelopen jaar, maar ook over Beiroet, het Russische vliegtuig en de aanslagen elders op de wereld. Het was min of meer een gedenken van alle moorden die tot nu toe zijn gepleegd in naam van het ware (Isis-)geloof.

We gaan door maar wachten wel op volgende aanslag

Na dit alles gaan we gewoon door met ons leven, zij het dat we daarbij wachten op de volgende aanslag en hopen dat wijzelf daar niet persoonlijk bij betrokken raken. De angst zit er volgens mij bij iedereen, moslim of christen, wel een beetje in, en dat is precies wat de extremisten willen: de wereld overheersen door angst te zaaien en niet via het gevecht op het slagveld.

Moeten wij nu doen wat enkele extreme politieke partijen van ons vragen: alle moslims haten en zo een wij-zijsamenleving maken? Dit zal averechts werken.

FAO-artikel over landbouw in Syrië en Irak

Waarom zijn zoveel mensen op drift? Na wat Googelen stuitte ik op een artikel van VN-voedselorganisatie FAO uit 2013, dat handelde over de landbouw in het tweestromenland, het huidige Syrië en Irak. In beide landen is landbouw alleen mogelijk met water dat via de rivieren Eufraat en Tigris of vanuit bronnen wordt aangevoerd.

Enorme groei bevolking Syrië

Het FAO-artikel maakte duidelijk wat het betekent als een regime vele decennia inzet op economische groei via bevolkingsaanwas en kledingproductie uit zuivere katoen (hun product). Vanaf 1995 groeide in Syrië de bevolking van 15 miljoen naar 24 miljoen inwoners. Hiervan woont zo’n 50% op het platteland en daarvan is 80% (8 miljoen mensen) direct afhankelijk van landbouwproductie; dat in een land waar het niet of nauwelijks regent.

Turken controleren de wateraanvoer van Syrië

Tellen we hierbij op dat het water voor de eerste levensbehoefte, landbouw en industrie voor een groot deel via de Eufraat uit Turkije moet worden aangevoerd (geïmporteerd). De Syriërs en Irakezen moeten de Turken betalen voor het water dat via de Eufraat beide landen binnenkomt. Daar de Turken aan de bovenloop zitten, kunnen zij via stuwen en stuwmeren eerst gebruikmaken van de watermassa en wat over is gaat naar de buren. Hoeveel dat nog is ten opzichte van vroeger, is onbekend.

Syrische productie tarwe, groente en fruit ingeklapt

Eén ding is wel duidelijk: in 2013 was de productie van fruit, groente en tarwe gekrompen tot circa 50% van wat eerder de omvang van die productie was. Dalende voedselproductie leidt tot stijgende onrusten in het land. Deze onrusten resulteerden in burgeroorlog; tel daar de instabiliteit van buurland Irak bij op en de voedingsbodem voor Isis is daar. Hoe Isis ook tekeergaat, eenieder die zich houdt aan hun wetten, de sharia, heeft weer een redelijk stabiel en zeker leven. De mensen weten dat ze financieel worden uitgekleed, maar dat nemen ze voor lief en bij de sharia is hun houding: het zij zo.

Niet alleen oorlog, ook gebrek aan water en voedsel in Syrië

Dit wetende, kom ik tot de conclusie, dat de gevluchte Syriërs hun land de rug toekeren, omdat het leven door de oorlog, de klimaatverslechtering en een buurman die het water voor zichzelf houdt en daarmee de Syrische voedselzekerheid ondermijnt, weinig perspectief biedt. Het is duidelijk dat de goed opgeleide Syriërs hun land verlaten; zij hebben de financiële middelen daarvoor en door hun opleiding geven ze zichzelf een goede kans om elders opnieuw te kunnen beginnen.

Vluchtelingen benutten democratisch recht om te stemmen met de voeten

Moeten wij deze mensen zien als potentiële terroristen? Nee, zij maken gebruik van hun democratisch recht en stemmen met hun voeten. Zij weten dat iedere stemronde voor hen betekent: geen verandering in de despotische en corrupte regering met een dictator aan het hoofd. Dat is de oorzaak van de huidige ellende, die uitzichtloos is.

Zij hebben als geen ander ervaren dat ‘vrijheid geen recht is maar een plicht’ (N. Berdjajev). Wij in Nederland zouden ons meer bewust moeten zijn van dit gezegde.

Isis-terreur bindt de vluchtelingen en ons

Naast hun eigen despoot in Damascus hebben ze Isis-terreur als extra dreiging gekregen. Isis-dreiging is wat de vluchtelingen en ons bindt. Laten we dan ook zo snel mogelijk stoppen met het wij-zijdenken. Misschien past hier beter de uitspraak A. Tsjechov: ‘Gemeenschappelijke haat brengt mensen dichterbij elkaar dan liefde en respect’.

Corrupte regeringen in Afrika

Voor de vluchtende Afrikanen geldt tot op zekere hoogte hetzelfde. In hun landen is de regering corrupt; die verkoopt zelfs de goede gronden en waterrechten aan agrarische plantageondernemingen uit het rijke deel van de wereld (Europa en China). Deze ondernemingen ontnemen de lokale bevolking de mogelijkheid om in hun eigen levensonderhoud te voorzien. Geen land en geen water betekent eenvoudig geen gewassen en geen melk en vlees. Maar bovenal geen werk, geen inkomen. Het gevolg is dat ook in deze landen het ‘ware geloof’ zijn shariawetten invoert en zo dood en verderf zaait op plaatsen waar ze de kans krijgen. Niet op de plantages, die worden met een zwaar bewapende eigen legermacht beschermd.

Logisch dat mensen vluchten uit landen met voedselgebrek

Deze vluchtelingen kunnen we het niet kwalijk nemen dat ze elders hun voedsel gaan zoeken. Hopelijk mogen ze snel volwaardig deelnemen aan het maatschappelijke verkeer en worden ze niet bijna eindeloos opgesloten in een AZC. Ook voor deze groep geldt: zij hebben dezelfde vijand als wij, namelijk geloofsfanaten en meedogenloze grootgrondbezitters die de wereld voedselproductie wensen te dicteren, dus hier past geen wij-zijmentaliteit maar een wij-wij.