Vruchtbare koe begint bij goede start van lactatie

Een goede vruchtbaarheid begint bij de basis. Dat was de conclusie van de Boerenavond van De Oosthof Dierenartsen afgelopen 14 februari. De Oosthof Dierenartsen is een samenwerkingsverband tussen Gelre Dierenartsen, Dierenartspraktijk De Hagmolen en Dierenkliniek Hellendoorn-Nijverdal en organiseert jaarlijks boerenavonden.

Het thema van dit jaar was vruchtbaarheid. Rundveedierenarts Lenneke Heerts vertelde over factoren die van invloed zijn op de vruchtbaarheidscyclus van een koe en waar je als veehouder op in kan spelen. Koeien die vaak afkalven hebben vaker een lactatiepiek. Deze koeien zijn het meest economisch.

Vruchtbaarheid is een complex en uitdagend onderwerp. Er zijn aardig wat factoren die het vlot drachtig raken van koeien in de weg kunnen zitten. Daar komt nog bij dat de inseminatietechniek of de timing van insemineren soms niet optimaal is.

Drie stappen

Heerts vertelde dat je een goede vruchtbaarheid binnen een veestapel behaalt in drie stappen. Ten eerste moet een koe cyclisch zijn, ook moet ze op het juiste moment geïnsemineerd worden en vervolgens moet ze drachtig blijven.

Rondom de droogstand, het afkalven en aan het begin van de lactatie kunnen allerlei factoren en aandoeningen een negatief effect hebben op de drie genoemde stappen. Slepende melkziekte (ketose), hittestress en pensverzuring hebben een negatief effect op zowel het cyclisch worden, het effect van een inseminatie en het in stand houden van de dracht. Een goede vruchtbaarheid en een goede eicelkwaliteit beginnen met het elimineren van deze aandoeningen.

Twee of drie cycli afwachten

Volgens Heerts is het beter om een paar cycli af te wachten na het afkalven, voordat je koeien gaat insemineren. Na het afkalven hebben koeien geen actieve cyclus. Het duurt een paar weken voordat de eierstokken weer actief worden en koeien weer tochtig worden. Volgens Heerts kun je beter twee of drie cycli afwachten voor je koeien insemineert, omdat de hormoonspiegels dan optimaal zijn. Dan is de kans groter dat koeien na een inseminatie vlot drachtig worden.

Ketose, hittestress en pensverzuring komen vrijwel altijd voort uit de transitieperiode, de kwetsbare periode rondom afkalven. Koeien die bijvoorbeeld veel conditie verliezen na het afkalven hebben eerder kans om slepende melkziekte (ketose) te krijgen. Bij ketose circuleren er te veel vrije vetzuren door het bloed. Deze vrije vetzuren komen ook bij de eicellen terecht en zorgen ervoor dat deze van mindere kwaliteit zijn en minder goed springen.