Voorjaar, eindelijk aan de slag

Eindelijk is het dan zover. De zon breekt door, de temperatuur is aangenaam, het is droog en dus kunnen de boeren het land op. Zaaien, poten, de koeien naar buiten, het voorjaarswerk is weer gestart. De stemming zit er in, de overwinning van de BBB bij de recente verkiezingen helpt daar ook een handje bij.

​Voorjaar mooiste tijd van het jaar

“Jazeker, ik loop te fluiten”, zegt akkerbouwer Arnold Pieters uit Zeeuws-Vlaanderen. Hij hoopt dat Caroline van der Plas de boel een beetje opschudt ‘daar in Den Haag’. Intussen start hij de trekker en gaat aan de slag. Er is werk aan de winkel en daar heeft hij zin in. “Dat zal toch elke boer wel hebben in het voorjaar?

Een nieuw seizoen: nieuwe ronde nieuwe kansen

Na al die maanden binnen zitten en aardappels sorteren, was ik er wel klaar mee. Dat ik nu weer buiten aan de slag kan, maakt me vrolijk. Ik kan weer aan een nieuw seizoen beginnen. Een soort van nieuwe ronde met nieuwe kansen.”

Ook voor Henrik Pol die op verschillende locaties in Drenthe boert, is het voorjaar de mooiste tijd van het jaar. “Al heb je best kans dat ik dat over een paar maanden zeg van de oogsttijd. Maar voor nu ben ik erg, hoe zeg je dat? Ja, opgewekt. Ik ben opgewekt dat ik buiten weer kan beginnen. De grond moet klaargemaakt worden, zodat de aardappelen er straks in kunnen. Ik kan hele dagen op de trekker zitten en als ik er ’s avonds weer af kom, heb ik een heel voldaan gevoel.”

Invloed van licht op mensen

Weer beginnen met een nieuw teelt- en weideseizoen is voor veel boeren echt iets om naar uit te kijken. Het zijn nou eenmaal geen stilzitters, liever steken ze de handen uit de mouwen. Dat is de invloed van licht op de menselijke gemoedstoestand. Die invloed is groot, zo blijkt uit tal van onderzoeken. En dan niet het licht van de lamp boven de eettafel maar zonlicht. Dat zit zo: in onze ogen zit een eiwit, het zogenaamde melanopsine-eiwit.

Dat reageert op bepaalde frequenties van lichtgolven in zonlicht. Als het eiwit hierdoor ‘aan’ gaat, geeft het een seintje aan de hypothalamus, een hormoonklier die diep in de hersenen ligt. Die geeft op zijn beurt weer een signaal aan de pijnappelklier met de boodschap: stop met het aanmaken van melatonine. Dat hormoon speelt namelijk een rol bij het slaperig worden. Wordt het niet aangemaakt, dan zijn of blijven we wakker. Dat verklaart waarom mensen op een zonnige dag energieker zijn dan op een sombere en bewolkte dag.

Niet alleen boeren blij in het voorjaar. Plattelandsbewoners gemiddeld wel gelukkiger

Dat effect is op een terras in de stad net zo groot als op het land tijdens het frezen van de aardappelruggen of het maaien van het gras. Je hoeft geen boer te zijn om je happy te voelen in het voorjaar. Het algemene geluksgevoel ligt bij bewoners van het platteland echter wel hoger, zo bleek uit studies van het Erasmus Happiness Economics Research Organisation, kortweg het Ehero. Dit is een afdeling binnen de Erasmus Universiteit waar onderzoek plaatsvindt naar geluk.

Een van de resultaten was bijvoorbeeld dat Nederlanders op het platteland gemiddeld genomen gelukkiger zijn dan mensen in steden. Dat wordt deels verklaard door het verschil in de woonomgeving zelf. In verstedelijkte gebieden hebben mensen meer last van files, vervuiling en criminaliteit. Ook is de sociale samenhang er minder sterk dan op het platteland. Steden zijn vaak ook duurder om in te wonen en te leven.

Daar wordt ook niet iedereen blij van. Een ander aspect dat het verschil in geluk verklaart, is dat alleenstaanden en immigranten vaker in steden wonen en dat zijn groepen die meestal wat minder gelukkig zijn.

Het is mooi weer, de grond is goed, ik heb koffie bij me, wat wil je nog meer?

Deze bevindingen staan echter los van de seizoenen. Of het nu voorjaar is of zomer of winter, plattelandsbewoners hebben over het algemeen een wat hoger geluksgevoel dan stedelingen. Daar kan Erwin Wisman zich wel wat bij voorstellen. Hij boert in Groningen en ziet om zich heen op dit moment niets dan kluiten, klei en kieviten. “Jazeker, de overheid verpest het behoorlijk, maar toch zie ik mezelf wel als een gelukkig mens. Zeker nu ik het land weer op kan. Het is mooi weer, de grond is goed, ik heb koffie bij me, wat wil je nog meer?”

Effect mooi weer niet per se langdurig

Toch staat niet elke zonnige dag garant voor bakken met energie. Het zijn vooral de overgangen van verschillende weertypen die zorgen voor een energiek en opgewekt gevoel. Na een week van regen maakt het vooruitzicht van mooi, warm en zonnig voorjaarsweer ons vrolijk en opgewekt. Dat effect ebt wel vrij snel weer weg. Als het dagen achter elkaar mooi is, verdwijnt het euforische gevoel. Dan is het gewoon het weer van alledag.

Bij goed weer gaan we door, want je moet pakken wat je pakken kan

“Dat zal allemaal wel”, zegt Stijn Bos uit Noord-Holland. Hij heeft gewoon zin in het voorjaarswerk, omdat hij de binnenkant van de schuur wel gezien heeft na een hele winter van aardappels sorteren. Aardappels poten is iets om naar uit te kijken. “Dan heb ik echt wel voorjaarskriebels”, legt hij uit. Of hij dan ook extra energie heeft? “Laat ik het zo zeggen: als we de kans krijgen, dan gaan we zo lang mogelijk door. Dat zal met energie te maken hebben, maar ook met pakken wat je pakken kan. Zo heel veel goede momenten zijn er nou ook weer niet. Voor je het weet regent het weer en dan kun je niet verder.”