Terug naar betrouwbaarheid

CRV konkelt met getallen. Het wordt tijd dat de Nederlandse fokkerij weer een eigen gezicht krijgt én houdt met eerlijke, ongecorrigeerde, onafhankelijke cijfers.

Vroeger hing er bij ons op de wc een kalender met koeienfoto’s van begin jaren tachtig. Hoe mooi en nostalgisch de plaatjes ook waren, wat koeien betreft is er in 30 jaar tijd veel verbeterd. Koetjes groeiden van 1,30 naar 1,50 meter, uiers en benen verbeterden en de productie verdubbelde bijna. Tegelijkertijd fuseerden de regionale ki-clubs en ontstond uiteindelijk Holland Genetics (HG). De laatste stap waarmee HG en het NRS bij elkaar kropen zal ik verder niet noemen. Dat had weinig met verbetering te maken.

De omschakeling van FH naar HF was de tijd van het korte generatie-interval, om zo snel mogelijk van 100 procent FH naar 100 procent HF te komen. Hoe groter destijds het aandeel HF-bloed, hoe beter de koeien. Helaas leeft nog altijd de veronderstelling dat met het snelste generatie-interval koeien sneller of meer te verbeteren zijn.

Voormannen van toen zijn nog altijd bekend, met voorop natuurlijk Jacob Chardon. Onder zijn regie en visie hervond Nederland zich als fokkerijland. Chardon kende als oud-hoofdinspecteur al koeien, leerde daar als ki-baas nog meer bij én in zijn vakantie molk hij zelf koeien. Indexen en Inet waren zijn buitengewoon effectieve formule in het krijgen van meer productie. Carlin-M Ivanhoe Bell, Arlinda Rotate en later ook Bis May Tradition Cleitus werden massaal benut. Bell gaf hoge producties met hoog eiwit, maar ook smalle lichte koeien. Werd met Bell ingeteeld – destijds eerder gemeengoed dan uitzondering – dan werden de koeien nog enkeler en kregen ziekten als Blad en CVM de kans zich driftig uit te breiden.

De Inet-lijn was het begin van de succesvolste fokkerijperiode in Nederland. Nederland had weer een naam, met niet al te grote koeien, hoge gehalten én betrouwbare cijfers. Hollandse stieren als Tops, F16, Sunny Boy, Aldo en Ronald deden wat ze moesten doen: koeien geven waarmee boeren in binnen- en buitenland tevreden waren.

De eigen Inet-lijn werd halsstarrig vastgehouden. Dat dit in het buitenland moeilijk te verkopen was door het ontbreken van internationaal klinkende namen in de pedigrees, werd op de koop toegenomen. Want Nederland is een land op zich, met een eigen fokkerij en een eigen gezicht. The reliable source, de betrouwbare bron, was HG’s slogan. Betrouwbare genetica met betrouwbare cijfers, bruikbaar om een boterham mee te verdienen. De Inet-lijsten maakten echter plaats voor de genomiclijsten en die zijn internationaal. Iedereen weet dat wanneer je hoog in die lijsten wilt komen er veel O Man, Shottle, Goldwyn, Bolton en Planet in de afstamming moet zitten.

De Nederlandse fokkerij gaat om. Chardon is weg en zijn vroegere hulpje Lindeboom zwaait de foktechnische scepter. Nooit eerder kwamen buitenlandse, in Nederland totaal onbruikbare stieren zo vaak aan bod in een fokprogramma. Topgenomics, glamour en vroegrijp zijn de kernwoorden. De cijfers erbij zijn lang niet meer zo betrouwbaar. Waar vroeger het NRS harde ongecorrigeerde cijfers publiceerde als Inet en percentage onvolledige lijsten, konkelt CRV van DU naar lvd. Niet het leveren van betrouwbare cijfers is het doel, maar het omhoog rekenen van eigen producten. Oftewel, het verdoezelen van harde waarheden. De hedendaagse genomicblindheid zorgt voor steeds meer stieren op de stierenkaart met 58 procent betrouwbaarheid (!). Gebruikte je vroeger een laag-betrouwbare syndicaatstier, dan werd je voor gek verklaard. Tegenwoordig verkoopt CRV ze zelfs!

In mijn ogen wordt het tijd dat Nederland weer eens een eigen gezicht krijgt én houdt. Met een Nederlandse lijn, met betrouwbare, eerlijke, ongecorrigeerde en onafhankelijke cijfers. Laat Lindeboom van zijn roze genomicwolk af komen. Hij moet leren van de fokkerij en betrouwbaarheid waarmee Nederland groot werd. Dat gaat in de toekomst het verschil in beleving van het wc-bezoek bepalen. Wordt het genieten van mooie koeienfoto’s, of vegen we er onze kont mee af?