Sojateelt is nog een leerproces

Met als gevolg dat de onderste peulen vlak boven de grond hangen zodat het voor de combine bijna onmogelijk is om ze te pakken.

Deze soja wordt vermarkt voor menselijke consumptie. Voldoet een partij niet aan de eisen dan kan deze nog altijd weg als veevoer.

Het monster gaat naar de hoofdvestiging van CZAV in Wemeldinge voor kwaliteitsonderzoek. Van elk perceel, ook als een teler meerdere percelen heeft, gaat een monster naar Wemeldinge. Veel monsteren is belangrijk omdat de teelt nog in een ontwikkelingsfase zit.

De eerste meting is 14,3% en een volgende meting geeft 14,1% aan. Voor soja is 14% het gewenste gehalte zodat deze soja nauwelijks hoeft te worden gedroogd.

CZAV medewerker Peter van de Velde start het vochtmeetproces. Voor een goed gemiddelde wordt enkele keren gemeten.

De volle kisten worden op rij in de loods gezet om na het wegen en de vochtmeting gelabeld te worden.

Tijdens het vullen van de kisten bij CZAV-vestiging in Waterlandkerkje worden van elke kist een paar handen soja afgenomen om een goed monster van de gehele vracht te krijgen.

De Zeeuwse soja wordt regionaal verwerkt tot producten voor de menselijke consumptie. Deze soja is in tegenstelling tot geïmporteerde soja gegarandeerd GMO-vrij. Dat mag rekenen op een extra financiële waardering van de afnemer.

Het dorsen ging dermate goed dat met minder wind op de zeven nog een goed resultaat werd gehaald en kans op verlies verminderd.

De bonen worden in de wagen gelost en naar een CZAV-vestiging gebracht om gekist te worden.

Anders dan andere bonensoorten wordt de sojaboon van stam gedorst. Losrijden en vanaf zwad dorsen heeft wel het voordeel dat ook de onderste peulen geoogst worden. Dat vraagt wel een extra werkgang.

De bonen in de peul. 3 stuks per peul is een normaal gemiddelde. Dan heb je flink wat peulen nodig om de net rendabele 3.500 kg per hectare te halen. Dit jaar bleef de opbrengst steken tegen de 3.000 kilo. Wel blijkt het eiwitgehalte 40% te zijn.

Om de opbrengst te verhogen is dit jaar 'Turbosoy' bij het zaaien toegepast. Deze bacterie bevordert de stikstofbinding bij vlinderbloemigen. Er was dit jaar wel een toename van stikstofknolletjes bij de wortels maar dit vertaalde zich door de hete en droge zomer zich niet in een hogere opbrengst. Deze laat gekiemde plant laat de stikstofknolletjes goed zien. Links de eerste geleding die net onder het maaiveld is ontstaan met laag hangende peulen als gevolg.

Den Hamer zaait de soja op een rij afstand van 30 centimeter en hij gebruikt zo n 160 kilo zaaizaad per hectare. Hij zaait daarmee iets smaller dan bij bruine bonen die gebruikelijk op 37,5 centimeter rijafstand worden gezaaid. Het is aannemelijk dat met een smallere zaaibreedte het ha-gewicht zal toenemen. De soja groeit op stammetjes zodat bij een nauwere rijafstand het gewas eerder dichtgroeit en onkruid dus minder kans geeft.

Lichte ongelijkmatigheden in het perceeloppervlak kunnen zo al zorgen voor onacceptabel verlies.

Loonwerker Harold van Weesemael uit Nieuw-Namen oogst de sojabonen van een perceel geteeld door Frank Kuipers in Kuitaart. - Foto's: Anton Dingemanse

In dit meerjarig project wordt gekeken hoe regionale sojateelt rendabel kan zijn ten opzichte van import soja. Belangrijke punten zijn dat de hier geteelde soja GMO-vrij is en derhalve volgens Europese norm geschikt is voor menselijke consumptie.

Klimatologisch lijkt het voor de sojateelt wel de 'goede kant' uit te gaan maar het leerproces is zeker nog niet voltooid. Deze soja geteeld door Corné den Hamer van loonbedrijf Brasser en Van de Sluis uit Zuidzande staat er mooi bij zonder duidelijke vogelschade.

Anders is dat op het perceel van Kuipers. Hier is door duiven en kauwtjes in een vroeg stadium van de teelt behoorlijke schade aangericht. Het soja-project werd 3 jaar geleden gestart met 4 telers en 16 hectare, inmiddels zijn er 10 telers en is het areaal gegroeid tot ruim 50 hectare.

Dit jaar werd door alle deelnemende telers het ras Regina geteeld. Wellicht mede door de droogte tijdens de groei zitten de vruchtdragende geledingen kort op elkaar en begint de eerste meteen gelijk met het maaiveld.