Oud-landbouwminister Cees Veerman: ‘Koop 100.000 koeien op’

Oud-landbouwminister Cees Veerman bewijst op het jubileumcongres van fokkerijorganisatie CRV dat hij nog altijd een begenadigd spreker is. Geïntroduceerd als ‘landbouwdenker’ gaf hij in Nijkerk een interessante analyse van de toestand in de wereld, en liet en passant enkele smakelijke proefballonnen op.

“Waarom halen we niet 100.000 koeien uit de markt? Dat levert allemaal voordelen op. Iedereen doet zijn marginale koeien weg, zodat de gemiddelde opbrengst toeneemt en we hebben het mestprobleem opgelost. Waarom doen we dat niet? Waarom dat gemillimeter tussen die sectoren? Je moet daden durven stellen. Dit is een mooie taak voor de Rabobank. Die heeft miljarden winst. Die kan dat makkelijk betalen, het kost hen nog geen knoop aan hun vestje.”

Aan het woord is oud-minister Cees Veerman. Hij sprak vandaag op het jubileumsymposium van fokkerijorganisatie CRV in Nijkerk. Thema van de dag: ‘De wereld verandert’. Zijn boodschap: het wordt niet meer zoals vroeger en het ontbreekt aan visie. Niemand durft een duidelijke visie neer te zetten over de plek van de landbouw in Nederland. De overheid niet en het bedrijfsleven evenmin. Veerman sprak van een ‘zorgwekkende situatie’ voor de landbouw, in het bijzonder voor de veehouderij. “Business as usual is geen optie. We kunnen niet zo doorgaan, maar hoe dan wel?”

Visie gaat aan perspectief vooraf

Volgens Veerman is perspectief nodig. Maar geen perspectief zonder visie. En daar ontbreekt het aan. “Realiseer je dat de wereld is veranderd. Nederland is een parkstad met een diensteneconomie, en met overal om je heen andere activiteiten dan landbouw en die nemen ook nog toe.  Het is ook een welvarend land met een bevolking die techniek niet als oplossing ziet, maar eerder als een bron van problemen.” Daar komt dan nog bij dat voedsel geopolitiek is geworden.

De overheid moet meer richting wijzen en minder willen regelen, is Veermans boodschap. Dit betekent vooral: keuzes maken in ruimtegebruik. “De rijksoverheid moet aangeven waar wel landbouw kan blijven en waar niet meer. Er is een zonering nodig. Weet dat er nog 100.000 hectare natuur bij moet komen en dat er ook nog 100.000 hectare veenweidegebied is waar we iets mee moeten.” De overheid heeft volgens Veerman de plicht om die duidelijkheid te scheppen. Daar is bestuurlijke moed voor nodig. En waar wel landbouw blijft, wil hij de invulling vervolgens zo veel mogelijk overlaten aan de mensen in het gebied zelf, de ondernemers met name. “De overheid bakt geen brood en melkt geen koeien.”

Pleidooi voor grondbank en borgstellingsfonds

Veerman pleit voor een aantal concrete maatregelen. Als eerste zou er weer een nationale grondbank moeten komen om ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken. Daarnaast zouden er een borgstellingsfonds en een liquiditeitsfonds moeten komen. “En beperk die enorme controle- en regeldruk. Kijk eens wie er allemaal op je erf komen. Al die dikke contracten. Waar komt dat door? Doordat we elkaar niet vertrouwen. Hoe minder vertrouwen, hoe dikker de contracten.”

Blijft er in de toekomst een plek voor Nederland als vooraanstaand zuivel- en exportland, vraagt iemand uit de zaal. Veerman: “Ja, maar niet in de huidige volumes en typen producten.”