Lering trekken uit 2011

Dit jaar hielden we veel oliebollen over. Bakten we te veel, verkochten we te weinig? Het is net als in de varkenshouderij.

Elk jaar organiseer ik de plaatselijke oliebollenproductie. Dat leidt tot het vaste patroon van vrijwilligers werven, de inkoop, het opbouwen en afbreken van de bakkerij en het verkopen van de gebakken producten. Omdat we het voor een goed doel doen, hebben we geen arbeidskosten. Toch streven we naar een zo hoog mogelijke opbrengst. We hielden dit jaar veel (9 procent) over. Bakten we te veel, verkochten we te weinig? Of noemen we het gewoon het gevolg van de crisistijd? Het Leger des Heils in Amsterdam was blij met 1.200 oliebollen.

Verschil tussen beste en slechtste

In de varkenshouderij en de legpluimveehouderij was het afgelopen jaar verliesgevend. Gemiddeld althans. Ik heb ervaren dat sommige ondernemers nog wel een mager positief resultaat haalden. Het verschil tussen de beste en de slechtste in de sectoren is altijd al groot geweest. En juist in perioden dat het er om spant, is dat verschil van belang. Zoals de vleesvarkens-houderij nu al jaren onder het langjarig gemiddelde rendeert, dan maakt het verschil zo ongelooflijk veel uit. 10 procent bovengemiddeld gaf jaarlijks een kleine winst, 10 procent onder het gemiddelde gaf jaarlijks een fors verlies.

Wij hebben bij ING dit jaar een behoorlijk aantal relaties vaker om bedrijfsinformatie gevraagd. Deels na omvangrijke investeringen of omdat meer liquide middelen nodig waren door de slechte prijsverhoudingen in de markt. Daarbij is een opvallend groot verschil naar voren gekomen tussen bedrijven. Ik zag uitstekende, gedetailleerde rapportages op maandbasis. Anderen kwamen niet verder dan één technisch productie-overzicht van het bedrijf ondanks de meerdere locaties. Terwijl het maken van een prognose als onmogelijk werd beschouwd.

Sturingsinformatie is cruciaal

Ik sprak hierover met mijn collega-sectormanager van industrie. Hij houdt zich bezig met allerlei bedrijven in de maakindustrie, zoals metaal en chemie. Hij komt dezelfde zaken tegen. Hij ziet verschillen tussen hoe men door de crisis komt. Bedrijven die weten wat ze doen, hebben op onderdelen gecorrigeerd. Ze maken niet meer die winsten als voor de crisis, maar hebben door bijsturen de verliezen weten te voorkomen of sterk te beperken. Sturingsinformatie blijkt cruciaal in crisistijd.

Banken stellen rentabiliteit voorop als het over financieren gaat. Daarnaast is buffervermogen, liefst in de vorm van eigen vermogen nodig voor het opvangen van risico’s. Samengevat wordt vaak gezegd dat het om een goede manager gaat, die maakt het bedrijf. Dat lijkt echter niet meer voldoende nauwkeurig. Voor goed management is sturingsinformatie noodzakelijk. Als dat er niet is, lijkt sturen onmogelijk. En sturen is in crisistijden van het grootste belang.

Bakken op bestelling

Ik ga de getallen van de inkoop, het olieverbruik, de gebakken oliebollen en de verkochte oliebollen nog eens op een rij zetten. We weten precies wie wat bestelde – particulieren en bedrijven – en op welke dag ze bezorgd of afgehaald zouden worden. Dit jaar – 2012 – valt oudejaarsdag op maandag. Leveren aan bedrijven zal tegenvallen. Ik moet meer sturen op basis van de aanwezige informatie. Misschien bakken we dit jaar alleen op bestelling.