Kalveren gaan maand eerder naar jongveestal

Erik Smale (33) heeft in maatschap met zijn ouders Jan (64) en Gerri (64) in Joppe (Gld.) een veebedrijf met 175 melkkoeien, 85 stuks jongvee en 120 hectare (deels natuurland). In het voorjaar van 2019 bouwde Smale een nieuwe kalverstal voor 34 dieren. Boerderij gaat 1,5 jaar later opnieuw langs. – Foto’s: Ronald Hissink

De kalverstal bevindt zich rechts op de voorgrond. Het voorste gedeelte is ingeruimd voor de strohokken en groepsiglo’s, het achterste deel voor de eenlingboxen. De stal telt vijf spantvakken waarvan er nu drie gebruikt worden als strohok. Dat is te zien aan de drie witte iglo’s.

Hier is de opzet van de kalverstal – die deels met tweedehands materiaal is gebouwd – beter te zien. De eenlingboxen links zijn afgeschermd door een rolgordijn met windbreekgaas. Het strogedeelte is echt open. Smale boekt goede resultaten in de stal. Zeker in vergelijking met de oude situatie waarin de kalveren verspreid – op drie locaties – op het erf stonden.

Voorheen gingen kalveren met zes maanden naar de jongveestal, nu is dat een maand korter. Hoogtemaat en ontwikkeling zijn dan net zo goed en kalveren zijn net zo sterk en vitaal. De dieren groeien nu simpelweg harder. Als Smale de kalveren wel zes maanden in de stal zou houden, zouden ze ook te veel bemesten en moet er weer extra gestrooid worden.

Het klimaat pakt ook goed uit in de kalverstal. Smale wijt dat aan een betere hygiëne in de eerste twee weken. Bij de jongste dieren heeft hij tot nu toe bijna geen antibiotica voor diarree of hoesten gebruikt. Algemeen ziet hij vooral een grote verbetering qua maag- en darmaandoeningen. Qua longproblemen is er niet veel veranderd.

Een mooi overzicht van de drie strohokken in de kalverstal. Het betere klimaat kan Smale ook cijfermatig onderbouwen. In de laatste 12 maanden waren er 24 aandoeningen, terwijl dat er in de oude situatie in een jaar tijd nog 69 waren.

Een groot voordeel in deze stal is dat Smale zijn kalveren vlot kan controleren. Zeker bij de eenlingboxen waar alle dieren netjes op een rij staan. De veehouder ziet eventuele problemen direct als hij een keer langsloopt. Zo houdt hij meer aandacht over voor de dieren zelf. De gele streep is om te voorkomen dat Smale per ongeluk de goot er een keer af zou rijden.

Alle eenlingboxen zijn genummerd. Zo hebben Smale en zijn ouders een goede stok achter de deur om de vloer netjes schoon te houden. Anders zie je de nummers immers niet meer. De gekleurde emmers hebben overigens geen aparte functie.

In het deel van de eenlingboxen is ruim voldoende verlichting en er hangen extra stopcontacten. Het voordeel van alle kalveren op één plek, betaalt zich ook qua arbeid uit. Smale hoopte op een kwartier arbeidsbesparing per dag. Dat is gelukt; dagelijks neemt het voeren van de kalveren nu 45 minuten in beslag.

Hier bedient Smale het rolgordijn met windbreekgaas. Dit gordijn kan over de hele lengte van de stal open.

De kalveren in de strohokken zijn opvallend rustig. Qua welzijn en om niet te vaak te hoeven strooien, houdt Smale vier tot maximaal zes dieren in één hok. Het afgelopen jaar plaatste hij nog wel een extra tussenhek (midden). Zo lopen de kalveren minder makkelijk stro uit op de roostervloer en kan hij dieren ook vlotter apart zetten.

In de strohokken zijn de kalveren prima beschut als de wind echt koud is. Tegelijkertijd kan er boven die iglo’s maximaal lucht binnenstromen. Dat laatste was zeker op warme dagen een groot pluspunt. Toen was het in de hokken wel 7 graden koeler dan in de zon.

Smale strooit twee keer per week op vaste dagen de hokken in en mest ze elke twee maanden uit. Ook dat gaat vlot in deze stal. Smale kan de hekken die dienen als hokafscheiding dan eenvoudig draaien en de kalveren opsluiten op de roosters.

Vervolgens kan Smale met behulp van deze zelfgemaakte blauwe jip de groepsiglo’s vlot verplaatsen.

De kalveren krijgen nu in het eerste strohok melk. In het tweede en derde hok is het rantsoen respectievelijk hooi/brok en brok/melkveerantsoen. Voor een iets geleidelijkere overgang wil Smale nog een spantvak inrichten voor een tussenhok (tussen het eerste en derde hok) zodat hij daar beperkt melk kan verstrekken.

Smale wil het klimaat nog wel iets verbeteren door de bovenste hoek bij het deel aan de zijkanten van de groepsiglo’s dicht te maken met geïsoleerde damwand en een rail met windbreekgaas te plaatsen. Nu waait het soms te hard door met ooster- of westerwind. Vooral als het ’s nachts afkoelt, zijn er meer hoestproblemen.

De kalveren krijgen onbeperkte voer. Dat geldt ook voor het ruwvoer.

Smale hoeft nooit melk weg te gooien. Het restant gaat altijd deze blauwe ton in.

Smale werkt met een rondpompsysteem voor de watervoorziening. Dat systeem functioneert prima, al heeft hij nog geen echte koude winter in de stal meegemaakt.

Een kleine aanpassing boven de strohokken: geel vliegenlint. Dat werkt goed, zoals hier is te zien.