Ideaal klimaat in ligboxenstal door luchtwasser

In 2015 verlengde Bakker samen met zijn broer de bestaande ligboxenstal, die aan de Maatlat Duurzame Veehouderij voldoet. Zo ontstond capaciteit voor 250 melkkoeien. De melkstal een 2x8-zij-aan-zij- bevindt zich in het oude gedeelte (voor).

Jos Bakker (50) heeft in Noordbeemster (N.-H.) een veebedrijf met 200 melk- en kalfkoeien, 85 stuks jongvee, 45 fokschapen en 93 hectare land. Bakker past weidegang toe. - Foto's: Lex Salverda

Het jongvee kwam thuis . En omdat Bakker geen jongveestal heeft, heeft hij een deel van de ligboxenstal voor jongvee ingericht. Die dieren liggen wel in grootveeboxen. Ook kocht Bakker in 2018 fosfaatrechten aan. Nu is er een volledige stalbezetting.

Bakker bouwde in 2015 niet emissiearm, maar koos voor een chemische luchtwasser. Die keuze pakt goed uit. Hij merkt het vooral aan het jongvee. Als er jonge dieren in de stal komen, krijgen ze geen luchtproblemen. Dat is in andere stallen nog wel eens anders.

Zelf merkt Bakker het ook. Het stalklimaat is fris, je ruikt bijna geen ammoniak. Het stalklimaat is het grootste pluspunt in de stal. Bakker noemt het mixen van de mestkelders als voorbeeld. Dat kan hij op elk moment van de dag doen. Voor de koeien maakt het niet uit. Je ruikt bijna niets.

De luchtwasser à ¬ 100.000 was prijzig, maar het voordeel is dat Bakker gewone roosters mocht leggen. Een emissiearme vloer was nauwelijks goedkoper geweest, omdat die dan ook in het oude staldeel verplicht was geweest. Bovendien vindt Bakker de voordelen van zo n vloer beperkt.

De droge koeien, met daarachter het jongvee. In het jongveegedeelte van de stal had Bakker achteraf graag 20 boxen extra gemaakt voor de jongste dieren. Dan zouden ze beter liggen.

Tegelijkertijd geldt dat de praktijk niet zo weerbarstig is. Het jongvee ligt dan wel schots en scheef in de grootveeboxen, maar ze liggen gewoon in de boxen met matrassen en zaagsel. Er zit geen damslaper tussen, merkt Bakker.

Een JOZ-mestrobot houdt de roosters schoon. Qua capaciteit is de grote stal geen enkel probleem. Bakker merkt wel dat hij soms een kreupele koe heeft door de robot; zo n tien per jaar. De koeien trappen dan op de schuif en lopen zo inwendige kneuzingen op. Al leidt dat gelukkig niet tot uitval.

Een fraai plaatje: weidegang in het Noord-Hollandse landschap. Bakker heeft een huiskavel van 23 hectare. Alle overige grond ligt aan de andere kant van de weg, maar wel binnen een straal van één kilometer.

2018 was een lastig jaar voor Bakker. Dat jaar stapte zijn broer uit het bedrijf en de opfokker goed voor het huisvesten van driekwart van het jongvee hield er mee op. 90 stuks jongvee kwam terug naar het bedrijf en Bakker moest keuzes maken.

In 2015 was het plan van Bakker en zijn broer om de stal in 2017 vol te hebben. Dat bleek door fosfaat niet haalbaar. Op het hoogtepunt hadden de broers 230 koeien en 120 stuks jongvee. Er zijn uiteindelijk 35 koeien naar het slachthuis gegaan.

Vanwege de weidegang was de stal tijdens de reportage grotendeels leeg; alleen droge koeien en jongvee. De stal heeft geen overdreven tierelantijntjes: boxen met matrassen én gewone roosters. Dat laatste was toegestaan vanwege de keuze voor een luchtwasser.

In de eerste 2 jaar na de ingebruikname van de stal steeg de melkproductie van 8.000 tot 10.000 kg per jaar. Inmiddels is dat weer 9.000 kg per jaar. Regelgeving is de enige reden. Met de huidige productie zit Bakker een staffel lager, er hoeft geen fosfaat bij.

Een aanpassing: bij de uitloop van de melkstal heeft Bakker rubber op de roosters geplaatst. Datzelfde heeft hij in de wachtruimte gedaan. Bakker deed dit puur voor de klauwen. Rond de melkstal is het immers het drukst.

In het oude staldeel vlak bij de melkstal bevindt zich het strohok waar de koeien afkalven.

Aan koecomfort is ook gedacht. Er hangen verschillende automatische koeborstels in de stal.

De koeien hebben ook wortels in het rantsoen. Dat product komt van een teler in de buurt.

De mestgang voor de melkstal is de wachtruimte. Het melken gebeurt in een 2x8-zij-aan-zij uit 2001. Bakker is tevreden over het (arbeidsintensieve) systeem. Met hulp van zzp ers (als vervanging van zijn broer) is dit goed te doen. Robots zijn voorlopig niet aan de orde.

Bakker huurt wekelijks voor 50 uur aan extra arbeid in. Dat zijn twee zzp ers, die onder meer één keer per dag melken. De andere keer melkt Bakker zelf. De melktijd is 3 uur en dat is vrij arbeidsintensief, maar de zzp ers vinden het prettig melken. Ze zijn er blij mee.