Diervriendelijke dartelstallen klaar voor gebruik

De warmte die vrijkomt bij het vergisten van de mest wordt gebruikt voor het verwarmen van de varkensstallen en de woonhuizen. Duurzame produceren staat hoog in het vaandel. "We gebruiken voer en stro van eigen land en kunnen de digestaat uitrijden over onze eigen akkers of bij collega s in de buurt. Dat beperkt het aantal transportbewegingen."

Samen met zoon Detmer en haar man Menno runt Annechien Ten Have-Mellema in het Groningse Beerta een bedrijf met 3 takken: varkens, akkerbouw en biogas. De akkerbouwtak omvat 250 hectare. De biogasinstallatie heeft een capaciteit van 897 kW. Er zijn 6 volledige arbeidskrachten. - Foto's: Hans Banus

Op de foto is een van de 2 nieuwe dartelstallen te zien. De varkenstak bestaat uit 600 zeugen en 4.900 vleesvarkens. Er komt nog een nieuwe biggenstal met ruim 2.680 plaatsen bij.

De lucht komt binnen via deze inlaatventielen in de zijwanden van de stal.

Beide stallen hebben ieder 10 afdelingen. Er zijn 4 hokken per afdeling. De vleesvarkens worden gehouden in grote groepen van 62 dieren.

De halfoverdekte buitenuitloop zorgt voor meerkosten. De dartelstallen zijn 'substantieel duurder' dan een traditionele vleesvarkensstal. De varkenshouders maken gebruik van de regeling Borgstelling MKB-landbouwkredieten van het ministerie van LNV. Het ministerie staat 70% borg voor de financiering waar geen zekerheid tegenover staat.

Beeld van de ziekenboeg. Beide stallen hebben 2 van dit soort kleine afdelingen.

De varkens worden gevoerd met behulp van de Oostenrijkse Spotmix-voermachine. De varkenshouders kunnen per hok een afzonderlijk rantsoen klaarmaken. Het droogvoer wordt naar de hokken geblazen. In de trog wordt water bijgemengd.

De Stromatic-stroverdeler is eveneens van Oostenrijkse makelij. Ten Have-Mellema verwacht zeker 400 kilo stro per dag nodig te hebben. Het is de bedoeling om minimaal een keer per dag stro te strooien. De praktijk moet uitwijzen hoe vaak het nodig is om bij te strooien. Er gaan 8 grote balen stro in deze voorraadbunker. Via een arbeidsvriendelijke walking floor wordt het stro aangevoerd. In de stroverdeler zit ook een sprinklerinstallatie voor branddetectie.

Met behulp van een mestschuif wordt de mest naar een centrale afstortkelder geleid. Daar vandaan gaat de mest naar een de biogasinstallatie. Daarin wordt de mest omgezet in de elektriciteit. Het varkensbedrijf is energieneutraal. 90% van de opgewonnen elektriciteit wordt geleverd aan het energienet.

Woensdag 18 juli is er een open dag op het bedrijf. Bezoekers zijn tussen 13.30 en 17.00 uur welkom aan de Ulsderweg 8 in Beerta. Voor burgers is er een uitloop tot 18.30 uur. Lees in Boerderij magazine een uitgebreide reportage over Hamletz, het eigen varkensvleesmerk van familie Ten Have-Mellema.

In aanloop naar de open dag is het begin juli een drukte van jewelste op het bedrijf van familie Ten Have-Mellema. Inmiddels is de erfverharding (klinkers) gereed en is ook de trap naar de ontvangstruimte geplaatst.

Ten Have-Mellema bouwde 2 nieuwe dartelstallen. Die bieden plaats aan 4.900 Hamletz-varkens. De stallen voldoen aan de eisen van het Beter Leven-keurmerk (2 sterren). Alle vleesvarkens hebben een halfoverdekte buitenuitloop tot hun beschikking.

Beeld van de halfoverdekte buitenloop. Die is ingericht met een roostervloer en een ruime dichte vloer. De varkens liggen binnen op 1,1 vierkante meter en buiten op 0,8 vierkante meter.

Dit is de achterzijde van de vleesvarkensstallen. De stallen zijn aan elkaar gekoppeld. Op de achtergrond is de centrale afleverruimte met laaddock zichtbaar.

De ontvangstruimte is hét visitekaartje van het bedrijf. Via grote ramen kunnen bezoekers straks een blik werpen op de varkens in de stal. Er is ruimte voor een buslading bezoekers.

De dichte vloer wordt automatisch ingestrooid met de Stromatic-stroverdeler, met stro dat van eigen gewassen komt. Het stro wordt door buizen geblazen en valt via openingen in de hokken.

De afdelingen zijn opvallend ruim en licht. Ten Have-Mellema koos voor houten gordingen, voor een mooie uistraling.