Boetes voor uienbedrijven na gesleep met tonnen cash

Bij Beemsterboer Food Traders werd in een paar jaar tijd € 35 miljoen in contanten op kantoor gebracht, aldus de rechtbank in Zwolle dinsdag 13 december.

De handel in Nederlandse uien in West-Afrikaanse landen gaat al vele jaren vooral in contanten. Dat is omdat het bancaire systeem onbetrouwbaar is, zoals in Mauritanië. Daar drijven zowel Beemsterboer Food Traders uit Warmenhuizen als Dacomex uit Sint-Maartensdijk op grote schaal handel. Alleen: hoe krijg je al dat geld op je Nederlandse kantoor?

Verplicht onderzoek naar klanten

Dat ging jaren goed, tot zowel boekhouders als banken alarm sloegen. Bij stortingen van € 15.000 of meer, later is die grens naar beneden tot € 10.000 bijgesteld, moet onderzoek worden gedaan naar de klant. Met kopieën van paspoorten of uittreksels van de Kamer van Koophandel moet vastgesteld worden dat de kopers bonafide zijn. En ongebruikelijke stortingen moeten gemeld worden bij de Finance Intelligence Unit Nederland (FIU).

Wat bij deze bedrijven min of meer gebruikelijk leek, zoals het over straat gaan met een tas van een supermarkt met daarin een ton aan contanten, is dat volgens het OM en dus ook volgens de rechtbank juist zeer ongebruikelijk.

Dacomex, Beemsterboer en zijn bestuurders werd verweten dat ze geen onderzoek deden naar hun klanten en geen melding deden van de ongebruikelijk grote hoeveelheid van contante betalingen. De rechtbank in Zwolle achtte beide feiten voor de twee bedrijven bewezen.

Tassen en schoenendozen vol geld

Hoe zo’n betaling in zijn werk ging, werd in het vonnis ook uitgebreid beschreven. Zo werd er eind 2016 een betaling gedaan in 350 biljetten van € 500, in de hal van Dacomex afgeleverd in tassen of schoenendozen, door een geldloper wiens identiteit bij het Zeeuwse bedrijf onbekend was. Die € 175.000 kwam bovendien niet overeen met een factuur of levering.

Land met verhoogd corruptierisico

Niemand van de directie vroeg zich af hoe dit geld vanuit Mauritanië naar Nederland is gebracht. De rechtbank merkt op dat dit Afrikaanse land wordt gezien als een land met een verhoogd corruptierisico.

Dacomex kreeg € 47.500 boete opgelegd. Daar was tijdens de door het Openbaar Ministerie onderzochte periode van 2016 tot en met 2019 voor € 5,6 miljoen aan contanten binnengekomen. Dat is aanzienlijk minder dan de € 35 miljoen bij Beemsterboer. Dat bedrijf kreeg een boete van € 200.000, waarvan de helft voorwaardelijk. De bestuurders kregen boetes tot € 50.000, waarvan de helft voorwaardelijk opgelegd. Beide bedrijven hebben al aangegeven afgelopen jaren al dergelijke contante bedragen niet meer aan te nemen.

Geen financieel voordeel contante betalingen

De opgelegde boetes zijn lager dan door het OM geëist. Zo vroeg de officier bij Beemsterboer om een boete van meer dan € 1 miljoen. De rechtbank hield er onder meer rekening mee dat de bedrijven geen financieel voordeel hadden van contante tegenover girale betalingen.