Biodiversiteit zoekt meer boeren

Steeds meer gebieden in Nederland kennen projecten om biologische diversiteit te behouden of te vergroten. Deelnemende boeren stropen er hun mouwen bij op en kijken daarbij ook naar hun economische voordelen. Meer agrarische deelname is niettemin nog altijd welkom.

Dat de biodiversiteit afneemt, wordt al jaren door allerlei organisaties geroepen. Vaak wordt gewezen naar de intensieve landbouw als belangrijke oorzaak. Maar de boer is al lang niet meer alleen de boosdoener. De landbouw wordt steeds meer gezien als de sector die kan helpen bij het verbeteren van de biodiversiteit. Op verschillende plekken in het land worden projecten ontplooid waarbij aandacht is voor de biodiversiteit, maar ook voor de voordelen voor de boer. Het onderwerp is hot, maar er zijn nog altijd boeren nodig die zich voor de instandhouding en vergroting van de soortendiversiteit in de natuur willen inzetten.

De Peel kent bijvoorbeeld het project Boeren voor Biodiversiteit van Pion (Platteland in Ontwikkeling), het NMI (Nutriënten Management Instituut), CropEye en Wageningen Universiteit. Afgelopen woensdag was er een voorlichtingsbijeenkomst voor melkveehouders en akkerbouwers die deel kunnen nemen aan het project. Het is een praktijkproject dat twee jaar loopt, waarbij boeren met hulp zelf gaan onderzoek hoe ze biodiversiteit kunnen gebruiken op het eigen bedrijf.

Deelnemers worden in twee groepen gedeeld. De eerste groep begint nog dit voorjaar met experimenteren en het ontwikkelen en opstellen van een plan. Die plannen worden vervolgens op hun bedrijven uitgevoerd, maar ook op de bedrijven van de tweede groep deelnemers.
Doel van het project is om optimaal gebruik te maken van biodiversiteit en daarmee de landbouwproductie stabieler te maken, dus te zorgen voor een lagere afhankelijkheid van externe hulpmiddelen zoals kunstmest, bestrijdingsmiddelen, beregening en medicijnen.

Volgens de leiders van het project wordt op veel agrarische bedrijven onbewust al veel rekening gehouden met behoud of vergroting van de biologische diversiteit van de omgeving. Bijvoorbeeld bij de teelt van ziekte- of droogteresistente rassen, het bestuiven van gewassen, het bodemleven voor een goede bodemstructuur en natuurlijk vijanden die worden ingezet bij bestrijding van ziekten en plagen. Naast deze effecten die al aanwezig zijn, is het project er op gericht middelen als weidevogels en landschapselementen in te zetten.

Boeren voor Biodiversiteit is niet de enige in zijn soort. CLM, DLV Plant en het Louis Bolk Instituut beginnen volgende maand in Gelderland met het project Nagrewa (Natuurlijke grenswateren). Belangrijk onderdeel van het project is verbetering van agrobiodiversiteit. Daar wordt in drie deelprojecten aan gewerkt. In het eerste deel is aandacht voor emissiebeperkende maatregelen.

Het tweede deel is een voorlichting over agrobiodiversiteit. Dat deel is bedoeld voor akkerbouwers en veehouders die met behulp van natuurlijke processen meer willen halen uit hun bedrijf. Daarbij is speciale aandacht voor bodemprocessen en hoe je die in kunt zetten voor een betere productie.
Het derde deel van het project is gericht op de functionele agrobiodiversiteit en uitvoering in de praktijk. Doel is om via speciale akkerranden natuurlijke vijanden aan te trekken, waardoor minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Een aantal deelnemers kunnen deze randen gaan aanleggen. Ze krijgen daarbij hulp en begeleiding van de projectleiders bij het aanleggen en inventariseren van plaaginsecten en natuurlijke vijanden.

In Drenthe is eind 2010 een driejarig project onder de naam Beter boeren met biodiversiteit begonnen. Dat project is gericht op bodemkwaliteit en biodiversiteit bij agrarisch ondernemers. Meer kennis over het functioneren van de bodem levert volgens de projectleiders een duurzamer gebruik en minder milieubelasting op. Ook dit project is gericht op onderzoek. De resultaten worden regelmatig gedemonstreerd en bij zoveel mogelijk Drentse boeren in de praktijk gebracht.

Projecten
Het aantal projecten voor biodiversiteit groeit en ook onder boeren en boerenorganisaties is er steeds meer aandacht voor. Niettemin zijn initiatiefnemers van projecten nog op zoek naar agrariërs die willen deelnemen.
Voor het project Boeren voor Biodiversiteit in Brabant was er woensdag een informatiemiddag. Daar kunnen zich nog steeds boeren voor aanmelden. Het Gelderse project Nagrewa begint in februari, ook daarvoor worden nog geïnteresseerde boeren gezocht. In Drenthe is in juli 2010 het startsein gegeven voor het project Beter boeren met biodiversiteit. Er is plek voor twintig deelnemende boeren. Dat aantal is nog niet bereikt, er kunnen nog steeds boeren meedoen.