Benuttingsgraad plaatsingsruimte dierlijke mest gestegen in 2023

In Nederland is in 2023 meer plaatsingsruimte voor dierlijke mest benut dan in voorgaande jaren. Dat blijkt uit gegevens van het Compendium voor de Leefomgeving, gebaseerd op cijfers van het CBS.

In 2023 is er per hectare landbouwgrond gemiddeld 186 kg stikstof uit dierlijke mest gebruikt. Dat is meer dan de standaardnorm van 170 kilo stikstof per hectare uit de nitraatrichtlijn, maar dat komt door de derogatie. Op derogatiebedrijven mocht – afhankelijk van de locatie van het bedrijf 240 of 220 kilo stikstof uit dierlijke mest worden aangewend. De gemiddelde stikstofbemesting overschreed in vijf van de veertien landbouwgebiedsgroepen de berekende plaatsingsruimte voor dierlijke mest volgens de gebruiksnormen voor stikstof. Dat was in het Noordelijk weidegebied, het Centraal en het Oostelijk veehouderijgebied, het Hollands en Utrechts weidegebied en het Zuidelijk veehouderijgebied.

In 2023 werd gemiddeld 60 kilo fosfaat uit dierlijke mest per hectare landbouwgrond aangewend. In één van de veertien landbouwregio’s – Oost-Brabant – werd meer fosfaat aangewend dan de toegestane norm. In 2023 is landelijk 53 procent van de fosfaatproductie van veebedrijven afgevoerd. Mestverwerking en export speelt hierbij een belangrijke rol.

Onzekerheden niveau fosfaatproductie

De berekende overschrijding kan te maken hebben met onzekerheden in het niveau van de fosfaatproductie, bijvoorbeeld door overschatting van het aantal dieren, de fosfaatproductie per dier of de mestafvoer. Dit kan leiden tot grote onzekerheid in het gebruik van dierlijke mest in vee-intensieve regio’s, aldus het Compendium voor de Leefomgeving (CLO). “Bedrijven houden rekening houden met coulance bij de handhaving en voeren te weinig af”, aldus het CLO over de factoren die een rol kunnen spelen bij eventuele overschrijding.  

Het gebruik van dierlijke mest wordt berekend op basis van de hoeveelheid stikstof en fosfaat in de geproduceerde mest plus de hoeveelheid in de aangevoerde mest, verminderd met de hoeveelheid in de afgevoerde mest. Bij het berekenen van de benuttingsgraad wordt ook gekeken naar het areaal en de gebruiksnormen voor stikstof uit dierlijke mest en de gebruiksnorm voor fosfaat.