Terugblik op 1949: DDR had grote gevolgen voor boeren

Vandaag 71 jaar geleden, op 7 oktober 1949, werd de DDR opgericht, de Duitse Democratische Republiek. Eén en ander vond plaats in het oostelijke deel van Duitsland dat door de Sovjet-Unie bezet was. De DDR noemde zichzelf een onafhankelijke staat, maar in de praktijk deelde de Sovjet-Unie de lakens uit.

Net als veel landen erkende ook Nederland de DDR tot 1970 officieel niet, maar dat was geen reden om geen handel te drijven. Sterker nog, de DDR en Nederland waren belangrijke handelspartners.

In de praktijk bleken de LPG’s niet te werken: niemand was ergens verantwoordelijk voor.

_{Lees verder onder het filmpje ‘Das Leben der Bauern’}

Geen individuele bedrijven meer

De oprichting van de DDR had grote gevolgen voor de landbouw aldaar. Het streven was om LPG’s te vormen. LPG stond voor Landwirtschaftliche Produktions Genossenschaft. Er waren verschillende niveaus van deelname: of je bracht alleen grond in, of grond en machines, of je gehele bedrijf met alles erop en eraan. Hoewel iedereen eigenaar bleef van wat hij had ingebracht, was de LPG de baas. In 1960 was er geen individueel boerenbedrijf meer te vinden en de DDR sprak ronkend van een groot succes.

Boeren hadden eindelijk regelmatige werktijden, ze konden met vakantie, een opleiding volgen, zich cultureel ontplooien en wat al niet meer. Verzwegen werd dat veel boeren gevlucht waren, zelfmoord hadden gepleegd, of met zwaar juridisch geschut gedwongen waren hun boedel in een LPG te stoppen.

_{Lees verder onder de foto}

Een foto uit 1950: een boer in de DDR bewerkt zijn land. Boerenbedrijven in Oost-Duitsland waren allemaal aangesloten bij de LPG. – Foto: ANP

In de praktijk bleken de LPG’s niet te werken. Boeren bleven helemaal geen eigenaar van hun inbreng, de LPG’s moderniseerden niet, pleegden geen onderhoud en niemand was specifiek ergens verantwoordelijk voor, waardoor de productie stagneerde.

Nog altijd strijd over teruggave grond

Na de Duitse hereniging in 1990 werden de LPG’s moeizaam omgevormd tot een soort coöperaties. Extra lastig was de ‘collectieve’ grond die sommige LPG-directeuren op hun eigen naam hadden gezet. De strijd over teruggave duurt tot op de dag van vandaag voort.