Machinale oogst zwarte bessen

In Zeeland telen zo’n 30 akkerbouwers zwarte bessen als neventak. De oogstperiode valt voor die van de veldgewassen.

Foto

Bij de familie Vermue in Heinkenszand (Zld.) worden zwarte bessen geoogst. In Zeeland telen zo’n 30 akkerbouwers zwarte bessen als neventak. Deze teelt past goed op een akkerbouwbedrijf omdat de arbeidsintensieve oogst net voor de graanoogst valt.
Foto: Anton Dingemanse
De Zeeuwse bessentelers hebben zich verenigd in twee organisaties. Eén daarvan is de Coöperatie Nederlandse Bessentelers, met 24 leden. Deze coöperatie teelt ongeveer 360 hectare bessen. Nederland teelt ruim 500 ha zwarte bes. Op jaarbasis worden er in Zeeland ongeveer 2.600 ton aan bessen geproduceerd. Een kleine 10 procent daarvan bestaat uit rode bessen.
Foto: Anton Dingemanse
De bessen worden machinaal geplukt en gaan in kratjes op pallet. Het koel- en vriesbedrijf van Vermue verzorgt ook de verwerking en het invriezen voor de coöperatie.
Foto: Anton Dingemanse
Voor het plukken wordt de struik in tweeën gedeeld en de takken tegen de wand van de machine gedrukt.
Foto: Anton Dingemanse
Met trilnaalden op een soort stappenwiel worden de bessen van de trosstelen gescheiden en opgevangen op een opvoerband.
Foto: Anton Dingemanse
Dat het systeem goed werkt, is te zien aan de lege steeltjes die aan de struik blijven hangen.
Foto: Anton Dingemanse
Er komt wel veel blad mee in de machine. Dit wordt er op de afvoerband tussenuit geblazen zodat er nauwelijks verontreiniging in het product komt.
Foto: Anton Dingemanse
Binnen 8 uur na plukken staan de bessen in de koelcel op 0 graden Celsius. Van hieruit worden ze verwerkt tot moes of ze gaan de vriescel in.
Foto: Anton Dingemanse
Bij Vermue worden de bessen van de coöperatie in een zelf ontwikkelde installatie tot moes verwerkt. De bessen gaan in een stortbak, worden vermalen en de moes gaat in een opslagtank tot het afgeleverd wordt. De temperatuur in de tank is 1 graad Celsius om de moes vloeibaar te houden.
Foto: Anton Dingemanse
De methode om vanaf pallet de kratjes met bessen te legen is bijzonder. Een kleminstallatie pakt een laag kratjes, kiept die om zodat de bessen in de stortbak vallen en laat de kratjes los op het raster van de stortbak. Van daaruit gaan de kratjes door een wasstraat en zijn ze weer klaar voor gebruik.
Foto: Anton Dingemanse
Een tankwagen uit Zuid-Duitsland wordt geladen met bessenmoes. De bessenmoes gaat naar verschillende afnemers in Nederland en in Midden- en Zuid-Europa. De coöperatie produceert jaarlijks zo’n 2.000 ton bessenmoes.
Foto: Anton Dingemanse
De tweede organisatie, MaVeBo, telt 4 leden. Die telen samen ongeveer 90 hectare bessen in Zuid-Beveland. Deze organisatie heeft op verzoek van afnemers een andere methode van levering. De bessen worden afgenomen in drums. Van een deel van de productie wordt concentraat gemaakt. Het maken van concentraat wordt uitbesteed, MaVeBo vermarkt zelf. Hier wordt een perceel rode bessen geoogst van de familie Boonman in Nieuwdorp (Zld.).
Foto: Anton Dingemanse
De bessen worden geplukt in drums waarvan er 4 op een pallet gaan. Op een speciaal ontworpen oogstwagen gaan 4 pallets. De drums zijn afgedekt met een plateau met gaten die corresponderen met de drumopeningen. De opvoerband van de oogstmachine lost op het plateau terwijl een of twee medewerkers de bessen in de drums vegen.
Foto: Anton Dingemanse
De oogstmachine is op bepaalde punten aangepast omdat de bessen direct in drums gaan. De machine is voorzien van een opvoerband, de constructie om pallets met kratten mee te nemen ontbreekt en het mee geoogste blad wordt niet naar achteren weggeblazen maar via een buizenstelsel op de grond geblazen.
Foto: Anton Dingemanse
Een volle oogstwagen wordt gelost bij de koelwagen. Medewerkers sluiten de drums en zorgen ervoor dat pallets met lege drums klaar staan voor de volgende ronde.
Foto: Anton Dingemanse
De pallets met drums gaan meteen in de koelwagen en worden voorlopig gekoeld naar 5 graden Celsius. Later wordt de inhoud in de koelwagen ingevroren op -10 graden en zijn de bessen klaar voor uitlevering.
Foto: Anton Dingemanse

Anton Dingemanse

freelance fotograaf

Laatste reacties

josrodenburg

27 jul 2014 13:25

leuk, weer eens wat anders
ed12345

28 jul 2014 13:17

Zeeuwen zijn en blijven voorlopers in de akkerbouw ,Al sinds de meekrap en nu de zilver uien de bruine bonen en de bessen ,ze hebben altijd iets speciaals en deden en doen de vermarkting zelf .Petje af prima.
pinkeltje

28 jul 2014 15:05

Dat ze er zwarte bessen telen heeft meer te maken met het klimaat dan met het voorlopen op de rest. Zwarte bessen die machinaal worden geplukt worden daar door een aantal akkerbouwers inmiddels al zo'n 25 jaar geteeld. Maar het is zeker een stukje ondernemerschap dat ze tonen.
ed12345

29 jul 2014 03:40

Pinkeltje de zeeuwen zijn altijd voorop gegaan de conserven teelt is daar ook al heel oud al van ver voor WW2 waarschijlijk waren zij ook de eerste NL vlasverbouwers doordat ze kort op de vlamingen zitten Ik weet niet of je wel eens over de meekrap teelt gelezen hebt maar dat was een hele industrie
pinkeltje

29 jul 2014 09:54

In hoeverre de introductie van de meekrapteelt toe te schrijven is aan het ondernemerschap van de Zeeuwen weet ik niet. De teelt bestond in NL als sinds de vijftiende eeuw met wellicht zijn hoogtepunt in de loop van 1800. Zeeland, Zuid Hollandse Eilanden en Westbrabant, Maar ook in België en Frankrijk. Conserventeelt weet ik eerlijk niet. Zou verwachten dat het van oorsprong meer een West Brabantse kwestie is geweest, maar ik heb daar geen informatie over. Maar of je het ondernemerschap van huidige generaties kunt relateren wat hun voorouders meer dan honderd jaar geleden deden vraag ik me af? Als je het negatief wilt schilderen zou je ook kunnen stellen dat de Zeeuwen destijds een belangrijk aandeel hadden in de slavenhandel. Maar daar zou ik de Zeeuwse bevolking van dit moment toch ook niet graag op afrekenen.
jan van den broek

29 jul 2014 20:44

Pinkeltje ben je een beetje overspannen.
De achterkrim

29 jul 2014 20:47

Wat een mooie teelt, weer eens wat anders dan piepers.
Jan1986

30 jul 2014 23:30

Kijk ook op zwartebessen.nl
wbrooymans

31 jul 2014 12:39

beetje jammer dat de teelt gigantisch onder druk staat mede door grootschalige teelt in Polen.