Grondverzakking

In Nederland kennen we grondverzakking door gaswinning. Dat is peanuts vergeleken met wat in droge gebieden gebeurt.

Grondverzakking doet zich niet alleen voor in Groningen waar de bodemdruk in de ondergrond wordt verstoord door gaswinning. De schade wordt grotendeels door de NAM gedekt. Ook hier in de Flevopolder daalt de bodem, en we hebben hier geeneens gaswinning. Gelukkig valt de schade hier (nog) mee. Af en toe moeten de boeren in de oude Noordoostpolder hun schuurvloeren weer op orde brengen.

Meer dan 9 meter gedaald

Vergeleken met de bodemverzakkingen in Californië is het hier allemaal maar peanuts. In Joaquin Valley worden verzakkingen van 1 meter per jaar gemeten en zijn plaatselijk stukken meer dan 9 meter gedaald. En dat is geen gevolg van gaswinning. Nee, hier zijn de boeren mede schuldig aan de verzakking van hun eigen gronden. Er wordt massaal water opgepompt uit ondergrondse natuurlijke waterreservoirs. Doordat al decennia lang gepompt wordt voor irrigatie raakt het water op en zakken de holtes in.

Zolang de verzakkingen niet te ernstig zijn, gaat het oppompen van water gewoon door. Raakt de put op, zeg maar op 300 meter diepte zijn ze leeg, dan boren ze rustig naar 1.000 meter of meer en pompen met een nog grotere capaciteit het water omhoog.

Zoetwatervoorraden uitgeput

Er is niets aan de hand zolang de waterlagen worden aangevuld via neerslag en door wetlands (buiten hun oevers tredende rivieren). Maar de onttrekking is nu vele malen groter dan de neerslag. Bovendien zijn de wetlands verleden tijd door kanalisatie van de rivieren. Gevolg is dat de zoetwatervoorraden in hoog tempo uitgeput raken. Overigens is water niet alleen voor de irrigatie van de goed renderende groenten- en fruitteelten bestemd, die veel, zeer veel water vragen. Onderschat de hoeveelheden water voor huishoudelijk gebruik en voor proceswater in de industrie niet. In het rijke Amerika moeten alle plantsoenen, gazons en golfbanen er perfect groen bij liggen. Ook al is het in de schaduw 40 graden en is er de eerste maanden, soms jaren niet op enige regen te rekenen.

Irrigatielandbouw

Wat nu in Californië gebeurt, zal op termijn ook gebeuren in ander landen met irrigatie uit diepe bronnen. Misschien niet direct het inzakken van de bodem, wel dat de pompen niet veel meer dan modder of zoutwater boven brengen. Dan is het einde verhaal voor de landbouw.

De Arabieren kennen dit verschijnsel al na veertig jaar irrigatielandbouw in de woestijn. Zij investeren nu op grote schaal in buitenlandse industriële landbouwprojecten. Hun focus ligt vooral op arme landen met corrupte leiders in Afrika, Azië en Oost-Europa.

Vluchtelingen

Deze drang naar voedselproductie via landgrabbing en ondoordachte irrigatie heeft nu al zijn effecten. De eerste tekenen zijn dagelijks zichtbaar op de kust van Zuid-Europa en de toestroom van ruim 1.000 vluchtelingen per week richting Nederland. Zij vluchten hun land uit voor de gevolgen van de ongeremde uitbreiding van de voedselproductie voor de rijken der aarde, die geen rekening houden met de lokale natuurlijke mogelijkheden en sociale structuren.