Boerin Sandra: ‘Je wordt er niet rijk van’

Sandra is een tuindersdochter en omdat haar ouders altijd druk waren, wilde ze zelf nóóit met een boer of tuinder trouwen. Toen ze koeienboer Clemens leerde kennen, gebeurde dat toch, maar de hoeveelheid werk waar ze vroeger niets van moest hebben, kan ze inmiddels relativeren. “Altijd maar werken, is deels een keuze. Ik besef nu dat dit leven ook een bepaalde vrijheid geeft. Als ik wil mantelzorgen voor mijn schoonmoeder, dan kan dat door te schuiven met werkzaamheden. De administratie kan ik bijvoorbeeld ook een keer ’s avonds doen, of in het weekend.”

Tegelijk ervaart Sandra dat de vrijheid op een ander vlak steeds minder wordt. “De regelgeving neemt alsmaar toe. Maar ik lig er niet wakker van. We draaien goed en het scheelt denk ik dat we waarschijnlijk geen opvolger hebben.”

_{Lees verder onder foto}

Kinderen helpen graag mee

Haar kinderen zijn 18, 16 en 14 jaar. Ze helpen alle drie graag mee op het bedrijf, twee kunnen melken, de jongste leerde vorig jaar tijdens de lockdown hoe ze schapen kon helpen met aflammeren. Maar interesse om het bedrijf later over te nemen, lijken ze vooralsnog niet te hebben. Voor Sandra en haar man is dat geen reden om af te bouwen. “Welnee, we zijn nog jong. Momenteel volgen we een cursus regeneratieve landbouw en verder houden we het bedrijf up-to-date. Vier jaar geleden is er bijvoorbeeld nog een nieuwe stal gezet. We hebben daar toen meteen een vergaderruimte in gemaakt met uitzicht op de koeien in de stal. Eerder ontvingen we bezoekers in de huiskamer maar dat botste met de privacy. De ruimte die we nu hebben, is ideaal. Mensen kijken je wel op de vingers maar dat geeft niet want we hebben niets te verbergen.”

Ik merkte hoe weinig kinderen vaak weten over waar hun melk vandaan komt

Meer recent begon Sandra met boerderij-educatie. Ze werd ervoor gevraagd en eerst twijfelde ze of ze wel weer iets met kinderen wilde doen. “Ik heb jarenlang voetbaltraining gegeven en gecoacht. Dat is onwijs leuk maar ik weet ook hoeveel energie het kost.” Toch besloot ze de cursus voor belevend leren te volgen en toen ze merkte hoe weinig kinderen vaak weten over waar hun melk vandaan komt, ging ze er alsnog voor. “Eigenlijk vind ik dat elk kind tijdens de basisschoolperiode minstens één keer op een boerderij geweest moet zijn. Die kinderen kunnen later de volwassenen worden die over jou gaan beslissen.”

_{Lees verder onder foto}

Echt een gezinsbedrijf

De educatie kan ze goed combineren met al het andere werk. “De klassen kan ik zelf inplannen en soms is het gewoon te druk, dan kan het een keer niet. Dan is er geen man overboord, want laat ik eerlijk zijn: rijk word je er niet van. Ik doe het vooral omdat ik het belangrijk vind.”

De vergaderruimte en de educatie trekt Sandra naar zich toe, de rest van het werk doen ze met zijn allen. “We zijn echt een gezinsbedrijf. Clemens staat in de melkput, ik duw de koeien aan en verzorg de kalfjes en als alles klaar is, gaan we samen eten. Daarna gaat hij bijvoorbeeld verder met kuilsnijden en ik ga aan de administratie. Ik maak ook de mestplannen, doe de Gecombineerde opgave en organiseer de huishouding. Mijn dagen zitten best vol maar dat geeft niet want ik ben graag bezig. En er is best ruimte voor ontspanning. Ik stap graag op de racefiets en ik heb een deel van de kas die vroeger bij ons thuis stond. Zelf zaaien vind ik leuk. ”

Zelf iets opbouwen

Voor haar aandeel in de maatschap krijgt ze gewoon betaald, geeft ze aan. “Dat wil zeggen; er staat een bepaald bedrag voor. Dat blijft in het bedrijf zitten, maar het wordt wel elk jaar vastgelegd. Ik bouw dus iets op voor mezelf en dat vind ik niet meer dan logisch. Je weet namelijk nooit hoe het loopt en als je voor alles wat ik doe iemand in zou moeten huren, kost dat toch ook geld?”

Altijd maar werken, is deels een keuze. Ik besef nu dat dit leven ook een bepaalde vrijheid geeft

Toch noemt ze zichzelf geen boerin. “Voordat ik op de boerderij kwam, werkte ik als brood- en banketbakker. Ik zei toen al dat ik later een eigen zaak wilde. Het is vooral het ondernemen wat ik boeiend vind, maar niet specifiek de koeien. Daarom vind ik mezelf geen echte boerin.”

De boerderij zou ze echter niet graag verruilen voor iets anders. “Dat onze kinderen hier opgroeien, vind ik zo mooi. Ze helpen mee en ontwikkelden al vroeg verantwoordelijkheidsgevoel. En ze hebben alle ruimte. We rijden regelmatig naar familie in Zuid-Holland. Langs de ringweg bij Amsterdam zie je dan al die flats met die balkonnetjes. Dan realiseer je je hoe bevoorrecht wij eigenlijk zijn.”

_{Lees verder onder foto}