Over op andere uien

Een van de dingen die ik hier in Canada het minst leuk vind, is de lange koude winter. Je kunt hier vier maanden lang niks doen dan je strategie bepalen. Wij gaan het anders aanpakken bij de uien.

We zitten hier op een plek waar het vergeleken met de prairies nog wel meevalt qua kou. Maar omdat je buiten niks kunt doen, moet je dus bezigheden binnen zoeken. Het is ook de periode van het jaar waarin je, terugkijkend op de voorgaande jaren, weer plannen maakt om dit jaar dingen weer net iets beter te doen of om hele nieuwe teelttechnieken te ontwikkelen. Dat is best een hele mooie bezigheid.

Dit jaar gaan we het bij de uien anders doen. We gaan ze niet meer zaaien, maar planten. Pootuien noemen ze dat in Nederland geloof ik.
Hier in Canada worden de uien begin februari in een kas in trays gezaaid en opgekweekt. Ze worden dan in april in het veld uitgeplant. De plantjes zijn dan zo’n 15 cm hoog. Als ze groter worden, worden ze eenvoudigweg een of meerdere keren afgemaaid. Het is namelijk niet wenselijk is dat ze langer zijn dan 15 cm.

Wij laten deels twee zaden per cel zaaien en deels een zaadje. Dat dubbel zaaien is om de kosten niet te hoog op te laten lopen en een hogere populatie te verkrijgen. Deze methode van transplanting onions wordt hier vrij veel toegepast, met name voor de spanish onions. Dit zijn zeer grove uien, tot 125 mm. Deze zijn wat zachter van smaak dan normale zaaiuien, die hier cooking onions heten.

Flinke groeivoorsprong als het heet wordt

We maken deze omschakeling omdat een uiengewas dat op deze manier geteeld wordt een grote groeivoorsprong heeft als het in augustus erg heet en droog wordt. Je kunt dan al een redelijke opbrengst halen, in tegenstelling tot een direct gezaaid gewas waar op dat moment nog weinig opbrengst onder zit. Afgelopen jaar hadden wij te maken met een paar weken met aan een stuk door rond de 35 graden. De uien stierven toen gewoon af. Dat betekende voor ons een zeer matige opbrengst terwijl gepote percelen evengoed nog een redelijke opbrengst en maat gaven, ook zonder beregening.
Ook heb je bij gepote uiten niet meer te maken met opkomstproblemen. Je kunt bovendien rekenen op een zeer homogene sortering omdat de uien precies op afstand worden geplant en allemaal gelijk zijn in ontwikkeling.

Fors hogere kosten

Maar zoals altijd heeft dit systeem ook een keerzijde en dat zijn de kosten. Globaal kost het mij rond de $ 1.400 per acre (€2.500 euro per ha) om de plantjes te laten kweken.
Ook hebben we moeten investeren in een plantmachine die één bed tegelijk plant door middel van twee dubbele plantunits à raison van $ 18.000 (€13.500 euro). Daarmee kunnen we met drie personen ongeveer 0,8 ha per dag planten. Deze machine kan de uien met een minimale afstand in een rij van tien centimeter planten.

Volgende stap mechanische koeling

Dat de uien vroeger oogstbaar zijn, kan een voordeel opleveren. Als de prijs voor vroege uien goed is, kun je ze af land verkopen. Wij gaan in principe echter voor langere bewaring. Dan is het een nadeel om half augustus al uien binnen te rijden. Die moet je dan zien te drogen en te koelen terwijl de buitentemperaturen erg hoog zijn.
De volgende stap is dan mogelijk mechanische koeling. Dat geeft ook weer veel extra kosten en het is de vraag of het allemaal nog goedgemaakt wordt door de hogere opbrengst.
Het verschil in opbrengst kan echter wel 25 ton per ha bedragen. Bij een prijs van $ 0,18 per kilo, wat hier wel ongeveer de bodemprijs is, worden de extra kosten dan wel ruimschoots goedgemaakt.