Varkenshouder én marktkoopman

Wat in 2011 begint met het houden van vier kleine biggetjes is binnen een paar jaar tijd uitgegroeid tot een volwaardig en veelzijdig varkensbedrijf. Edwin en Petra zijn allang geen hobbyboeren meer. Begin 2014 zegt Edwin zijn baan in de houthandel op en stopt Petra met haar werk als peuterjuf. Vanaf dat moment gaan ze volledig thuis aan de slag.

Edwin geniet van het klantcontact en vertelt graag over de herkomst van het vlees "Dat is ook onze grote kracht. We verkopen het vlees van onze eigen boerderij. Ik krijg veel positieve reacties. Men vindt het geweldig om mij hier als boer op de markt te zien.

De varkenshouders laten iedere week twee of drie varkens slachten. Dat gebeurt bij slachterij Kroon in Groningen en de zelfslachtende slager Kuipers in Zuidbroek. Edwin brengt de varkens zelf weg en betaalt een vaste prijs voor het slachten en uitbenen van de dieren.

De kraam van Waddenvarkens bevindt zich op een centrale plek op de Vismarkt, onder de voet van de Korenbeurs en de Aa-kerk. Edwin betaalt ¬ 20 per dag om hier te mogen staan. Iedere dinsdag en vrijdag staat hij tussen 10.00 en 17.00 uur vlees te verkopen, nadat hij s ochtends eerst de dieren heeft verzorgd. Die combinatie spreekt me aan."

Na een moeizame start vindt het Waddenvarkensvlees steeds gretiger aftrek. Het vlees wordt verkocht aan huis, is via internet verkrijgbaar en ligt in enkele boerderijwinkels in de schappen. De Vismarkt in Groningen is een belangrijke afzetmarkt voor Edwin en Petra. Normaalgesproken staan we hier twee keer per week", vertelt Edwin.

Edwin en Petra startten hun kleinschalige varkensbedrijf met behulp van crowdfunding. Ze vonden 200 mensen bereid een vleespakket ter waarde van ¬ 100 te kopen. Op die manier haalden ze ¬ 20.000 binnen en hoefden ze niet bij een bank aan te kloppen voor een lening. Binnen een jaar tijd hebben we al die mensen een vleespakket ter waarde van ¬ 110 gegeven , vertelt Edwin.

Edwin en Petra begonnen in 2011 met vier zuivere Bonte Bentheimer-biggetjes. Die bleken niet geschikt voor vleesverkoop, zo vertelt Edwin. Het vetpercentage was te hoog. We hebben daarom gekozen voor een Duroc-beer. In combinatie met Bonte Bentheimers past dat veel beter. Deze varkens lopen nabij de Groningse nieuwbouwwijk Meerstad. Daar pachten Edwin en Petra 3,5 hectare.

Samen met zijn vrouw Petra (39) runt Edwin Spa (45) in Uithuizermeeden (Groningen) het kleinschalige varkensbedrijf Waddenvarkens. Op drie verschillende locaties houden ze zeven zeugen, een beer en bijbehorende vleesvarkens. Ze vermarkten zelf het vlees van de dieren. Het varkensvlees wordt als scharrelvlees verkocht. Biologisch produceren is voor hen het ideaalplaatje, maar is op dit moment gewoonweg te duur. Foto's Jan Willem van Vliet

Rob (66) en Alie (65) Hennekam uit Groningen hebben begin dit jaar de kraam van Waddenvarkens ontdekt. "Ik vind het Waddenvarkensvlees echt heel erg lekker. De smaak is voor mij het belangrijkste. Zo nu en dan zie ik de varkens rondscharrelen bij Meerstad. Ik vind het fijn dat de dieren daar een eerlijk leven hebben", vertelt Alie Hennekam, die voor ¬ 29 speklappen en varkenswangen heeft gekocht.

Weifelend houdt veganist Noah Slot (25) stil bij de kraam van Waddenvarkens. De jongeman eet al anderhalf jaar geen vlees en onthoudt zich bovendien van dierlijke producten zoals melk. Toch overweegt hij weer eens af en toe wat vlees tot zich te nemen. Hij denkt dat het goed voor hem is. "Ik mis nu de broodnodige vitamine B12. Als ik weer wat vlees ga eten, dan wil ik in ieder geval weten waar het vandaan komt."

Julia Klooker (54) woont in Groningen. Ze koopt bijna iedere week vlees van Waddenvarkens. Ik weet waar het vlees vandaan komt. De dieren hebben een goed leven gehad. Dat vind ik belangrijk. Daar wil ik best wat meer voor betalen.

Boerenzoon Jaap Wolters (67) uit Groot Wetsinge (Groningen) is een groot voorstander van een bedrijf zoals Waddenvarkens. "Boerenbedrijven worden alsmaar intensiever en de biodiversiteit neemt steeds verder af. Rendementen staan onder druk. Dat is niet vol te houden. Als consument moeten we boeren in de gelegenheid stellen het anders te doen."

Arjen Jansen (61) woont in Heerenveen (Friesland) en werkt in Groningen. Zojuist heeft hij bij de kraam van Edwin enkele metworsten gekocht. Dit vlees is afkomstig van varkens die buiten hebben gelopen. Dat vind ik fantastisch.

Rookworsten en gepekelde en gerookte varkensbuiken gaan deze vrijdagmiddag in december als warme broodjes over de toonbank. Ruim voor het sluiten van de markt is de rookworst uitverkocht. Edwin: Al onze varkens lopen buiten in de wei en hebben een goed leven. Het feit dat we nog niet biologisch produceren doet daar niets aan af. Onze klanten betalen graag wat meer voor ons scharrelvlees. De varkenshouders beuren gemiddeld ¬ 12,50 per kilo.

Edwin en Petra willen dat hun dieren minimaal een jaar oud worden. Ze hoeven zich verder niet te conformeren aan wensen en eisen van een afnemer. Dat beschouwt Edwin als een groot voordeel. We zijn ooit door een grootgrutter benaderd om wekelijks 5 tot 10 varkens te leveren. Daar hebben we nee tegen gezegd. We willen niet afhankelijk zijn van één afnemer. Dat is gevaarlijk. Als zo n partij plots een lagere prijs uitkeert, kun je in feite geen kant op.