Eigen detail in voertrog vermindert morsen

De broers Paul (63), Jo (61) en Piet (53, niet op foto) Govers hebben in Macharen (Oss, N.-Br.) een varkenshandel en -transportbedrijf. Daarnaast is er een vleesvarkenstak met 1.400 plaatsen, nu uitgebreid met nieuwe stal voor 2.995 dieren.

De stal is bijna klaar. Om de bouw te begeleiden huurden de ondernemers een externe bouwbegeleider in. Jo: “Achteraf gezien hebben we hier goed aan gedaan. Er komen soms gewoon vragen waar je je geen raad mee weet.”

Gebroeders Govers hielden bij uitbreiding rekening met de ligging aan een drukke weg met veel fietsverkeer.

Govers investeerde hiertoe een fors bedrag in een nog te plaatsen ondergrondse kadaverkoeling op het erf. De bakken die hierin staan kan de destructor laden zonder dat er kadavers zichtbaar zijn. Ook zorgt de koeling voor minder geur. Dat is prettig voor de passanten en goed voor de beeldvorming. Stratenmakers leggen de laatste hand de erfverharding: ook dat ligt er straks strak bij.

Het bedrijf groeit. De vaste fokker breidde afgelopen jaar toevallig ook uit, waardoor Govers straks alle biggen hiervan kan blijven betrekken. De Pietrain-achtige vleesvarkens levert Govers via de eigen varkenshandel aan slachterij Compaxo.

De stal is ruim opgezet. Centraal in de stal bevindt zich een onderkelderde laadgang om een groep van 60 vleesvarkens klaar te zetten voor het laden. Hoewel de broers het transport zelf uitvoeren overwogen ze geen laadbordes of laadbrug. “De tijdwinst is niet echt heel groot, omdat je toch moet ‘blikken’. Voor export in combinatie met stalkeuring zou het wel winst opleveren, maar dat is hier niet het geval.”

De afdelingen zijn traditioneel van opzet. Govers bekeek ook stallen met grote groepen, maar vond dat toch minder praktisch.

Tussenoplossing vonden ze in de hokafscheiding met te openen tussendeurtjes. “Nu hebben we altijd zelf nog keuze.”

Verse lucht komt binnen via de luchtinlaat naast de zijgevel. Deze is onderdrukgestuurd door middel van een gordijn.

De lucht komt direct onder de bolle vloeren de afdelingen in. Via buisjes onder de mestput stroomt de lucht richting gangpad.

Nogmaals: rechts bolle vloer, midden mestput met onderpassage via buisjes, links luchtkanaal. Via de berekende doorlaat stijgt de lucht de afdeling in.

De controlegang is met 1,20 meter zeer breed, een varken kan hier gemakkelijk draaien. Dat werkt gemakkelijk, ook wanneer er tijdens het laden een keer en varken terugkomt. Volgens Govers geeft de brede ruimte de binnenkomende lucht tevens rust om op te stijgen.

Een derde reden voor het brede gangpad is dat Govers graag zag dat de hokafscheiding exact op de rand van de roosterspleet staat. Zo kan mest makkelijk de put in en vormt zich geen vuile rand op de anders dichte vloer tegen het schot. Deze positie van het schot moet dus zorgen voor minder vervuiling op de gelijkvloerse controlegang.

Deze anti-morsbakken werden op wens gemaakt. Een harde eis van Govers, die speciaal een leverancier uitzocht die het maatwerk niet uit de weg ging. De rvs-vreetplaats-afscheiders zitten niet alleen centraal in de trog, maar ook juist langs de rand. Het idee hierachter is dat dit moet leiden tot minder morsvoer.

Ook de rand van de bak is bewust naar binnen ‘gezet’ om vermorsing te verminderen. Jo: “Al scheelt het maar een kilo voer per bak per week, over de hele stal genomen zijn dat op termijn toch bedragen.”

Hoewel de broers links en rechts twijfels hoorden over het stofbeperkende effect ervan, kozen ze bewust toch voor kleppen om de bak af te dichten. “Het lijkt ons toch wel verschil maken.” De computergestuurde droogvoerinstallatie biedt meer mogelijkheden dan voorheen. De broers gaat nu werken met een aparte curve voor gelten en beren. “Hier ben ik veel mee bezig, het is niet alleen standaardwerk, ik verwacht de harde groeiers straks beter naar behoefte te kunnen voeren door ook op tijd in voersoort te schakelen. Nu is dat nog veel handmatig door kleppen te verstellen. Er zit toch altijd veel verschil tussen de top, tweede selectie en nakomers van de fokker. Je probeert zo uniform mogelijk af te leveren.”

Govers koos bewust voor kanaalventilatie om geen plafond te hoeven monteren. Hij ziet graag volume in de vleesvarkensstal. De afzuiging zit in de nok en niet op een lager punt in de afdeling, om luchtstromingen te voorkomen.

Het luchtkanaal is hierdoor ook ruim bemeten.

Alle spanten zijn volledig gegalvaniseerd.

Ventilatoren trekken de stallucht vervolgens door de biologische luchtwasser.

De wasser staat inpandig in deze uitbouw.

De werking van de wasser is op afstand door derden uit te lezen. Zo heeft bijvoorbeeld de overheid continu zicht op de correcte werking ervan. Zowel actueel als in het verleden, dankzij de logfunctie.

Ook de centrale gang is ruim bemeten met een breedte van zo’n twee meter. Bijzonder: de centrale gangput is gescheiden van de mestputten en doet dienst al spuiwateropvang.

Om geen dampen in de centrale gang te krijgen, maar toch schoon te kunnen spuiten, is de gang voorzien van putjes die tevens dienst doen als stankafsluiter.

De werking is gelijk aan die van een sifon. Water loopt in de aluminium bak en kan alleen boven een bepaald niveau via het buisje de put in lopen. Het water sluit de doorgang af voor terugslaande lucht uit de put.

Voor wie de stal met eigen ogen wil bekijken is er een open dag op vrijdag 31 januari van 13.00 u tot 17.00 uur aan de Ossestraat 5 in Macharen.