‘Meer geld en een duurzamere bedrijfsvoering’

Niet veel melkveehouders beuren nu 52 cent per kilo melk. De biologisch-dynamische melkveehouders op De Graasboerderij in het Friese Sondel beuren het ondanks de crisis wel.

Melkveebedrijf De Graasboerderij levert een aparte melkstroom aan Rouveen Kaasspecialiteiten. Deze melk wordt verwerkt tot ‘antibioticavrije kaas’ voor de Amerikaanse markt. Over seizoen 2015-’16 realiseerden ze een resultaat van 12 cent per kilo melk bij een netto-kostprijs van 26,55 cent. Inclusief neventak kwam het resultaat uit op 33,74 cent bij een bruto kostprijs, inclusief rente en afschrijving, van 47,35 cent. Dit alles bij een gemiddelde melkprijs van 55,49 cent.

Welmoed Deinum (22) vertelt enthousiast over het wel en wee op haar melkveebedrijf. Tegenover haar een volle zaal studenten, veehouders en geïnteresseerden die zich op verzoek van het netwerk Natuurinclusieve Landbouw hebben verzameld op hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden.

Innovatieve Amerikaanse boer vertelt zijn verhaal

Naast Deinum doet ook de veelgevraagde spreker en veehouder Joël Salatin zijn verhaal. De Amerikaan publiceerde diverse boeken over zijn visie op de landbouw en kwam ook in 2014 al eens naar Nederland om zijn verhaal voor het voetlicht te brengen. Te veel mensen geloven volgens hem in het huidige landbouwsysteem omdat het altijd al zo lijkt te zijn geweest. “Dachten onze verre voorouders niet lange tijd dat de aarde plat was? Nu lachen we erom, maar als we ze er toen mee geconfronteerd hadden?” Deze vlieger gaat volgens hem ook op voor de huidige gangbare landbouw.

Wars van gebruik kunstmest en bestrijdingsmiddelen

Hij is wars van het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen en gelooft heilig in natuurlijke kringlopen en lokale oplossingen. Hij mag zijn pittige uitspraken bogen op een succesvolle onderneming in Virginia.

Succesvol van intensieve naar extensieve bedrijfsvoering

Hoewel het avontuur van Salatin in de Verenigde Staten natuurlijk tot de verbeelding spreekt, is het verhaal van Deinum voor Nederlandse veehouders zeker zo boeiend. Van Deinums vader zette jaren terug de stap van een intensieve naar een extensieve bedrijfsvoering. Het bedrijf telt nu 80 Fries-Hollandse melkkoeien met een productie van zo’n 5.800 kilo per koe op 55 hectare gras en 20 hectare natuurgrasland. De veestapel kalft en masse in het voorjaar af, waardoor het aanbod van vers gras prima in lijn loopt met de lactatiecurve. Graan krijgen de koeien niet en met antibiotica behandelde koeien moeten het bedrijf verlaten.

Koeien halfjaar naar buiten, zonder bijvoeren

Sinds 2004 passen de veehouders een intensieve manier van stripgrazen toe. Zo’n 6 maanden per jaar lopen de koeien dag en nacht buiten, zolang mogelijk zonder bijvoeren. Alleen in de melkstal krijgen de koeien wat luzernebrok om ze te lokken. Met deze strategie besparen de veehouders flink op de voerkosten. Een kilo ds vers gras kost de veehouders 5 cent. De kostprijs van kuil ligt volgens Deinum inclusief eigen arbeid 7 cent hoger. Los van de niet-melkopbrengsten houdt het bedrijf onderaan de streep een resultaat van bijna 12 cent per kilo melk over. Tel daar nog eens ruim 20 cent aan niet-melkopbrengsten, zoals een boerderijwinkel, bij op en je hebt een stevige businesscase. Meer geld en een duurzamere bedrijfsvoering, zo legt Deinum uit.

Salatin geeft aan dat het niet moeilijk is om negatieve kanttekening bij een verhaal als dat van Deinum te plaatsen. Wat als iedereen op deze manier gaat boeren? Hij wijst er echter op dat de meeste obstakels over het algemeen tussen de oren zitten. “Natuurlijk kan niet iedereen op deze manier boeren, maar dat gaat ook echt niet gebeuren.” Het realiseren van goede economische resultaten kunnen volgens hem in ieder geval prima samengaan met milieubewust werken. Sterker, een bedrijf is niet duurzaam als het niet minimaal twee inkomens kan opleveren voor de huidige en toekomstige generatie.