Eerste aanzet tot nieuw GLB

De eerste aanzet tot gesprekken over een nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) na 2020 is inmiddels gedaan. Dinsdag 8 november hield het Europees Parlement een hoorzitting.

Staatssecretaris Martijn van Dam (Economische Zaken) loste het eerste schot door bij de informele landbouwraad in Amsterdam te pleiten voor het afschaffen van de directe inkomenssteun.

Van Dam wil dat boeren hun inkomen meer uit de markt halen en alleen nog worden ondersteund in het bereiken en nastreven van maatschappelijk gewenste doelen. Sindsdien hebben onder andere de Franse minister van landbouw Stephane Le Foll, wetenschappers (pdf) en maatschappelijke organisaties verschillende plannen en ideeën geuit.

Hoogleraren geven hun visie op GLB

Van Dam heeft hoogleraar Dirk Strijker gevraagd zijn visie te geven. Strijker heeft boeren opgeroepen hem van munitie te voorzien. “Ik zeg er meteen bij dat ik niet beloof alles over te nemen”, zegt Strijker, die er op wijst dat boeren onderling verdeeld zijn over de toekomst van het GLB.

De Ierse emeritus-hoogleraar Alan Matthews gaf dinsdag in het Europees parlement zijn bespiegelingen over de directe betalingen. Hij heeft die visie op verzoek van het Europees Parlement gemaakt. Matthews bijdrage is gebundeld met twee andere studies.

Grote verschillen lidstaten in bijdrage per hectare

De directe betalingen – ongeveer €42 miljard – vormen de kern van het GLB met een aandeel van ongeveer drie kwart van het totale budget. Matthews constateert dat er nog steeds grote verschillen in bijdragen per hectare zijn tussen de oude en nieuwe lidstaten. Hij zegt ook dat de effecten van de vergroening (kosten 12 miljard per jaar) betrekkelijk laag zijn. De keuzes van de lidstaten en de boeren laten geen ruimte voor de veronderstelling dat er grote stappen op milieugebied zijn gemaakt, aldus Matthews.

Matthews geeft een aantal opties voor het beleid na 2020. Twee daarvan zijn een voortzetting van het huidige systeem met technische en juridische aanpassingen. Hij opteert voor het beëindigen van gekoppelde steun en het invoeren van een systeem van anti-cyclische betalingen naar Amerikaans voorbeeld.