Foto's: Hans Prinsen AlgemeenFoto

Rendabel boeren met bonte geiten

Bert (54) en Ellen (53) Kots van geitenkaasboerderij De Brömmels uit het Gelderse Winterswijk Woold melken bonte geiten. De bonte geit is een zeldzaam geitenras, de officiële risicostatus is ‘bedreigd’. Er zijn nu nog circa duizend vrouwelijke fokdieren in Nederland. Bert en Ellen verwerken de geitenmelk tot verschillende soorten geitenkaas.

De harde kazen worden op het bedrijf opgeslagen voordat ze naar de afnemers gaan. De producten worden voor een klein deel verkocht in de eigen boerderijwinkel, maar vooral aan de groothandel, horeca in de wijde omgeving en winkels van Zuivelhoeve.

Het aantrekken van fokkerijspecialist Lars Boers hij heeft een contract van 16 uur per week heeft een positieve invloed op de bedrijfsprestaties. Secuur wordt gezocht naar (stamboek)bokken die passen bij de veestapel. Op dit moment zijn er vier bokken op het bedrijf aanwezig voor natuurlijke dekking; twee zwartbonte en twee bruinbonte. Boers: Wij streven naar een functionele geit die lang meegaat. Melkproductie en levensduur zijn voor ons even belangrijk. Op dit moment zijn nog meerdere bloedlijnen aanwezig. We streven ernaar dat al onze geiten voldoen aan de criteria van de stamboekregistratie van de Nederlandse Organisatie voor de Geitenfokkerij. Over zo n tien jaar voldoen we daaraan .

Drie keer per week op maandag, woensdag en vrijdag wordt op De Brömmels geitenkaas gemaakt. De melk wordt eerst gepasteuriseerd. De vet- en eiwitgehaltes in de melk lagen in 2016 op respectievelijk 4,2% en 3,7%, vergelijkbaar met de gehaltes in koemelk.

De boerderijcamping van de De Brömmels heeft 35 staanplaatsen en een terras. In de schoolvakanties is de camping altijd volgeboekt. Ook in het voor- en naseizoen wordt goed gebruikgemaakt van het kampeerterrein. De uitbraak van Q-koorts heeft enkele jaren een nadelig effect op de bezettingsgraad gehad. De angst voor besmetting is voorbij; de verplichte inenting van de geiten werkt positief uit op het bezoek.

De Brömmels produceert verschillende soorten geitenkaas. De harde kaas is verkrijgbaar van jong tot oud, met en zonder kruiden. De zachte geitenkaas vindt vooral aftrek in de regionale horeca. Ook hiervan worden verschillende soorten gemaakt, bijvoorbeeld met kruiden en omwikkeld met spek. De geitenkwark van het bedrijf werd in 2014 door de Bond van Boerderij-Zuivelbereiders verkozen tot de beste van Nederland.

De Brömmels heeft op dit moment 93 geiten aan de melk. De geiten zijn jaarrond op stal, de geitlammeren krijgen weidegang. De geiten vreten vooral ruwvoer dat op eigen grond (10,5 hectare) wordt geproduceerd. De volwassen geiten krijgen drie keer per dag krachtvoer. Op een gangbaar bedrijf is dat vaak zes keer per dag. Op het bedrijf zijn zwartbonte en bruinbonte geiten aanwezig, ongeveer half om half.

Verhoging van de melkproductie naar 1.200 liter per jaar staat hoog op de verlanglijst van De Brömmels. Deze geit realiseert de hoogste melkproductie; recent werd een dagproductie gemeten van 5,5 liter. Dat ligt ver boven de gemiddelde dagproductie op het bedrijf, van 2,85 liter.

De geitlammeren die op het bedrijf worden aangehouden lopen een groot deel van het jaar in de wei. Kunstmest en bestrijdingsmiddelen worden niet gebruikt.

De geiten worden twee keer per dag gemolken. De productie ligt op gemiddeld 950 liter per jaar. Dat is lager dan de gemiddelde productie van geiten in Nederland. Die bedraagt circa 1.050 liter melk. Er kunnen op dit moment zes dieren tegelijkertijd worden gemolken. Een van de volgende investeringen op het bedrijf is die in een nieuw melksysteem. Doel is om twaalf geiten tegelijkertijd te melken.

Bert en Ellen Kots zijn zo n vijftien jaar geleden omgeschakeld van koeien op geiten. Zij kozen voor de bonte geit. Bert omschrijft de bonte geit als een dubbeldoel-geit. De melkproductie ligt niet veel lager dan die van de gangbare (witte), Nederlandse melkgeit, maar steekt er bovenuit als het gaat om vleesproductie. - Foto's: Hans Prinsen

De Brömmels is een multifunctioneel bedrijf. De verkoop van verschillende soorten geitenkaas is de hoofdtak. Neveninkomsten worden verdiend met huisverkoop, boerderijterras, -camping, rondleidingen en proeverijen. Jaarlijks bezoeken duizenden mensen de kaasboerderij.

De huidige Nederlandse bonte geit stamt af van de Nederlandse landgeit die eeuwenlang het gezicht bepaalde in ons land. Iedereen kent wel de schoolplaten van Ot en Sien en de leesplankjes met daarop bonte bokken en geiten. Vooral de zwartbonte Zeeuwse landgeit heeft aan de basis gestaan van de huidige Nederlandse bonte geit. De Zeeuwse landgeit was een middelgrote geit met sterk beenwerk, groot weerstandsvermogen, sober in onderhoud, vroegrijp, vruchtbaar en met een hoog vet- en eiwitgehalte in de melk.

Beheer
WP Admin