Tweede Kamerleden sprongen als bokken op de haverkist om het beëindigen van de POR-regeling ongedaan te maken. Voorlopig met succes. Maar blijvend succes is niet te verwachten.
Als een konijn uit de hoge hoed kwam er bij de goedkeuring van het fosfaatreductieplan voor de melkveehouderij in Brussel een extra maatregel bij. Niet voor de melkveehouderij, maar voor de varkens- en pluimveehouderij: de Regeling ontheffing productierechten (POR), die op 31 december 2017 zou beëindigen, wordt niet verlengd. De varkens- en pluimveehouderij zijn woest dat de regeling zonder overleg zomaar wordt geschrapt. Ze hebben het gevoel dat dat ze moeten bloeden om ruimte te bieden aan de melkveehouderij.
Stemmen scoren
De Tweede Kamer pakte, in de aanloop naar de verkiezingen, de handschoen maar al te graag op. Er zijn punten en daarmee mogelijk stemmen te scoren! VVD-Kamerlid Helma Lodders en CDA‘er Jaco Geurts dienden direct een motie in waarin ze vragen om het besluit om de POR-regeling te beëindigen te schrappen. Met steun van VVD, CDA, PVV, ChristenUnie, SGP en de drie éénmansfracties van Van Vliet, Houwers en 50-Plus werden nipt 76 stemmen voor gehaald, waarmee de motie werd aangenomen. Bij de sectororganisaties ging de vlag uit. Het schrappen van de POR-regeling zou van de baan zijn.
Maar óf het schrappen van de POR-regeling écht van de baan is, is maar zeer te vraag. Sterker nog: het is niet te verwachten. Met alle winstwaarschuwingen die al zijn gegeven bij het instellen van de POR-regeling in 2014, lijkt het er niet op dat de regeling blijft. Dat ligt dan niet alleen aan de overschrijding van het fosfaatplafond door de melkveehouderij, of aan het feit dat de maatregel is opgenomen in het fosfaatreductieplan dat is goedgekeurd in Brussel, waarmee het min of meer in beton gegoten is.
De POR-regeling werd destijds opnieuw ingesteld om varkens- en pluimveehouders tegemoet te komen voor het behoud van de dierrechten in deze sectoren, ondanks de aankondiging dat ze per 2015 zouden vervallen. Ook biedt de regeling een extra stimulans voor mestverwerking. Varkens- en pluimveehouders kunnen een ontheffing krijgen voor 50% van de dierrechten van een bedrijfsuitbreiding, mits het bedrijfsoverschot aan mest volledig wordt verwerkt. Als de regeling geschrapt wordt, betekent dit dat de bedrijven extra dierrechten moeten aanschaffen voor de extra dieren die ze nu zonder rechten mogen houden.
Omvang POR-regeling afgestemd op fosfaatreductie
De omvang van de POR-regeling was afgestemd op de fosfaatproductie en het fosfaatplafond. Al voor de openstelling in 2015 waarschuwde Dijksma dat de regeling het fosfaatplafond niet in gevaar mocht brengen. Toch werden de sectorale fosfaatplafonds in 2015 door zowel de pluimveehouderij als de varkenshouderij overschreden, mede door de POR-regeling. in 2016 kwam de varkenshouderij weer onder het plafond, de pluimveehouderij bleef er ondanks krimp van de veestapel net boven.
Toekomst POR hangt af van evaluatie meststoffenwet
De toekomst van de POR zou bepaald worden aan de hand van de evaluatie van de meststoffenwet, die dit voorjaar komt. Van Dam maakte de stap wat harder, om zicht te houden op derogatie. Maar met overschrijding van het fosfaatplafond, en de kritische blikken uit Brussel, lijkt het niet logisch dat er vanaf 2018 nog gratis extra rechten voor mestproductie worden verleend. Ondanks de aangenomen Kamermotie.