Toename grondgebondenheid in alle veehouderijsectoren

In 2022 had 29% van de melkveebedrijven voldoende mestplaatsingsruimte. In 2021 was dit nog 26% van de bedrijven. De mineralenproductie per bedrijf is hierbij berekend op basis van het aantal dieren in de landbouwtelling vermenigvuldigd met de excretienormen.

Er wordt hierbij rekening gehouden met de gasvormige stikstofverliezen uit stallen en mestopslagen, inclusief afvoer van stikstof via spuiwater van luchtwassers, volgens de rekenmethode van de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM).

Invoering fosfaatrechtenstelsel

Sinds 2006 is het aandeel melkveebedrijven met meer mestproductie dan plaatsingsruimte van 60% naar 80% gestegen in 2017. Sinds de invoering van het fosfaatrechtenstelsel daalt dit weer gestaag, naar 71% van de bedrijven met een mestoverschot.

Hoewel het aandeel grondgebonden bedrijven bij hokdierbedrijven kleiner is dan bij graasdieren, nam het aandeel bedrijven dat voldoende plaatsingsruimte heeft voor de eigen mest wel toe. In 2022 had 9% van de varkensbedrijven voldoende plaatsingsruimte voor de geproduceerde mest, 2% meer dan in 2021.

Gevolgen voor plaatsingsruimte

Bij pluimveebedrijven kan 16% van de bedrijven alle mest zelf plaatsen. Dat is een toename van 7% ten opzichte van 2021. Tot 2016 lag het aandeel varkens- en pluimveebedrijven met meer mestproductie dan plaatsingsruimte vrijwel altijd boven de 98%. Daar is sindsdien een daling zichtbaar.

Het jaar 2022 was het laatste jaar waarin de ‘oude’ derogatienormen van kracht waren. Graasdierbedrijven met minimaal 80% grasland mochten afhankelijk van de grondsoort en regio 250 of 230 kilo stikstof uit dierlijke mest aanwenden, in plaats van de standaardnorm van 170 kilo. Dit heeft gevolgen voor de plaatsingsruimte voor de dierlijke mest in de melkveehouderij.