‘Stel de juiste prioriteiten’

Op veel boerenbedrijven is de balans tussen inspanning en ontspanning scheef.

Het is vakantietijd. Voor velen een vanzelfsprekend begrip: een paar dagen of langer er tussenuit. Een andere omgeving, andere mensen ontmoeten en hopelijk tot rust komen. Een ander ritme, misschien anders eten… Maar vakantie vieren en agrarisch ondernemer zijn, lijken soms op gespannen voet met elkaar te staan. Vaak hoor ik mensen zeggen dat er geen behoefte aan is of geen tijd, geen geld… ‘Het is elke dag vakantie hier op de boerderij’, ook zo’n dooddoener die voorbijkomt.

Vakantie vieren doe je niet voor niets. Je neemt voor korte of wat langere tijd bewust even afstand van je vertrouwde omgeving en werkzaamheden. Omdat je wilt opladen of uitrusten of omdat je nieuwe dingen wilt zien. Vaak gunnen ondernemers zich geen tijd om op vakantie te gaan. ‘Ik kan niet gemist worden’, wordt soms gezegd.

Scheve balans

Het is al lang een bekend fenomeen dat op veel boerenbedrijven de balans tussen werk en ontspanning scheef ligt, ten koste van het laatste. En je kunt dat heel lang volhouden maar uiteindelijk loop je de kans dat het je opbreekt. Ontspannen, rust nemen, je zinnen verzetten, een hobby of sporten, het is allemaal even belangrijk. Vergelijk het maar met een batterij. Die loopt leeg en moet van tijd tot tijd worden opgeladen. Dat is wat ontspanning met je doet. Neem je dat serieus dan houd je het ook langer en beter vol.

Vakantie vieren doe je niet voor niets

Zo dacht ik samen met een ondernemersechtpaar en hun kinderen na over het stellen van prioriteiten in hun leven en bedrijfsvoering. “Stellen we de juiste prioriteiten?”, vroegen ze zich af. Het bedrijf dat ze runnen, vraagt heel veel inzet en energie en ze kwamen tot de conclusie dat het op de manier zoals het nu ging niet vol te houden is. Er is te veel werk en er zijn te weinig handen. Op mijn vraag wat voor iedereen de belangrijkste prioriteit was, antwoordden ze allemaal dat er iets moest veranderen in de balans tussen inspanning en ontspanning.

Ingrijpende beslissingen

Dat vergt de nodige ingrijpende beslissingen. Want zoek je het in automatisering en hoe betaal je dat? Of huur je extra mensen in? Is inkrimpen de juiste richting? Kun je ergens een efficiëntieslag maken door het werk anders te organiseren waardoor er meer tijd over is? Kun je slimmer met je tijd omgaan door nog eens goed naar de taakverdeling te kijken? De keuzes die je maakt, moeten immers wel het gewenste effect hebben.

Vakantie vieren kan zo een onderdeel van de oplossing zijn, maar is niet de oplossing op zich. De oplossing ligt in structurelere keuzes. Vaak zie je dat als mensen overbelast zijn en vastlopen er al enige jaren voorbij zijn gegaan. En dan is het ombuigen van oude gewoontes naar nieuw gedrag niet makkelijk maar soms onvermijdelijk. Het gezin waar ik mee in gesprek was, heeft dat gedaan en ze zijn inmiddels op de goede weg.

Stel jij de juiste prioriteiten? Ik wens je een goede balans toe en voor degenen die gaan een prettige vakantie!