Seizoenskalving in Denemarken (1)

Vier maanden werkte ik op een Deens melkveebedrijf met seizoenskalving. In de piekperiode zijn er 25 geboortes per dag.

Søren (37), eigenaar van het Deense melkveebedrijf waar ik vier maanden als assistent herdmanager werkte, heeft in 1995 een jaar in Nieuw-Zeeland gewerkt. Daar raakte hij geïnspireerd door seizoenskalvingen. Vooral de efficiënte werkwijze sprak hem aan. Toen hij terug was op het ouderlijk bedrijf, besloot hij het systeem toe te passen op de 75 koeien die daar destijds aanwezig waren. Inmiddels is er veel gebeurd op het bedrijf, dit jaar hebben zo’n 500 koeien afgekalfd. De planning voor volgend jaar: 600 kalfkoeien.

Het was me al snel duidelijk dat dit systeem vooral staat (of valt) met organisatietalent. Koeienkennis is eenvoudiger uit te besteden dan het organiseren en motiveren van je personeel. Uiteraard komt dat ook door de bedrijfsgrootte. In feite komt het er op neer dat het aantal afkalvingen van de eerste maand van de afkalfperiode vergelijkbaar is met een bedrijf van circa 4.560 koeien (380 kalvingen x 12 maanden). Alleen dan zouden de afkalvingen een onderdeel zijn van de vaste werkzaamheden, jaarrond. Nu zijn ze maar één tot twee maanden vast onderdeel van het werk. Dat betekent dus een andere manier van organiseren!

Afkalvingen

In juni hebben dus zo’n 380 koeien gekalfd. In juli kalfden de laatste 120. Het record van dit jaar was 25 kalfkoeien op één dag. Voorheen kalfden de koeien af in de stro- en potstal. Afgelopen winter zijn twee nieuwe ligboxenstallen gebouwd voor de melkkoeien, waardoor de potstal gebruikt kon worden als afkalfruimte en kalverenstal. Aan de ene kant van de potstal kalfden de koeien dit jaar af op zand en de andere kant van de potstal was ingericht met stroboxen voor de kalveren. Korte looplijnen! Zodra een koe gekalfd had, ging het kalf het strohok in en werd de koe de eerstvolgende melking gemolken. Het eerste jaar dat de koeien op zand kalfden, is positief bevallen, het celgetal was duidelijk lager.

Weidegang

De 500 koeien gaan van het voorjaar tot het najaar elke dag zo’n zes uur naar buiten. Om de boerderij ligt genoeg grasland om dit koppel zes maanden te weiden. Niet alleen de koeien, ook de jonge kalveren gaan van half september tot half oktober nog even naar buiten. Ze worden alleen de eerste week bijgevoerd, daarna moeten ze het doen op najaarsgras. En ik moet zeggen, ze groeien als kool.

Geen automatisering

Wat ook interessant is, is dat op dit bedrijf bijna geen automatisering aanwezig is. Het enige is een chip in het oormerk en een separatiepoortje. Verder heeft het bedrijf geen melkmeting in de melkput of koeherkenning. Tochtcontrole is een kwestie van acht keer per dag een half uur de stal in, tochtige koeien kijken en oornummers opschrijven. Toch is 90 procent in de eerste drie weken geïnsemineerd nadat ze op natuurlijke manier tochtig zijn geworden. De wachtruimte is buiten en de koeien lopen buitenom van de stal naar de melkstal en terug. De capaciteit van de 2×32 swingover ligt op ruim 175 koeien per uur.