Mestscheiden werkt fraude in de hand

Doetinchem – Fraude met mest is geen incident, maar komt regelmatig voor. De opkomst van mestbewerking is aanleiding voor toename van de fraude. Dat zeggen vertegenwoordigers van LTO, Cumela en het LEI. België wordt daarbij gebruikt als dumpmarkt.

Zwak punt in de regelgeving is de handmatige bemonstering van de dikke fractie van bewerkte mest. Mestverwerkers vrezen voor een toename van de fraude als de nieuwe mestwet in wording deze handmatig monstername niet aanpakt.

Door opkomst van mestscheiding neemt de hoeveelheid stapelbare mest toe. In 2011 werd vijf procent van de mest gescheiden. In 2010 was dat nog 2 procent. Deze bewerkte mest is goed te exporteren. De export naar België neemt snel toe, blijkt uit cijfers van Dienst Regelingen. In 2011 werd 30 procent meer varkensmest geëxporteerd naar België en 10 procent meer rundveemest.

Volgens branchevereniging Cumela wordt bij de export naar België soms gemanipuleerd met de monsters, waardoor er op papier meer fosfaat in zit dan in werkelijkheid. Zo zou België gebruikt worden als dumpmarkt voor stapelbare mest met een verhoogd fosfaatgehalte.

Jaap Uenk, voorzitter meststoffen van Cumela: ”Vooral sinds de zomer neemt de export van mest naar België ineens een vlucht. Het is interessant om mest met hoge fosfaatgehaltes daarheen te transporteren.”

In tegenstelling tot drijfmest wordt stapelbare mest handmatig bemonsterd. Monstername van de dikke fractie van ingedikte of gescheiden mest is eenvoudig te manipuleren. Het LEI zegt de signalen te kennen over het manipuleren van fosfaatgehaltes in dikke mestfractie. Een woordvoerder bevestigt dat de dikke fractie gemiddeld een opmerkelijk hoog fosfaatgehalte heeft.

Het LEI zegt dat het aannemelijk is dat er fraude wordt gepleegd met droge mestsoorten. Dit kan omdat er steekproefsgewijs wordt bemonsterd. Distributeurs bemonsteren de droge mest op basis van steekmonsters, maar hoeven de uitkomst niet te verantwoorden. ”De monstername heeft meer vrijheidsgraden dan die van drijfmest. Het systeem is niet waterdicht.”

Volgens Cumela ziet Dienst Regelingen (DR) met regelmaat mestbonnen met gemiddeld hoge fosfaatgehaltes. “Daar zitten uitschieters bij waarvan je zegt dat kan niet.” DR heeft dat niet bevestigd, maar uit gegevens van DR blijkt wel dat de export van mest in 2011 naar België is toegenomen met dertig procent, en dat de fosfaatgehaltes hoger zijn dan gemiddeld. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) bevestigt wel dat manipulatie met fosfaatgehaltes voorkomt.

De mestmarkt is volgens Ben Rooijackers van mestverwerkingscoöperatie Mestac niet altijd eerlijk, omdat niet iedereen in de keten de regels serieus neemt. Mazen in de wet worden gebruikt om mest te dumpen.

Rooijackers bevestigt dat de laatste jaren mestdistributeurs steeds creatiever geworden zijn. ”Het mestscheiden is enorm toegenomen. En daarmee ook de manipulatie van de fosfaatgehaltes in de dikke fractie. De export van dikke mest naar België neemt daarmee ook toe.”

LTO Nederland beaamt eveneens dat regelmatig gemanipuleerd wordt met fosfaatgehaltes in dikke fractie. Peter Brouwers, bestuurder en voorzitter van de werkgroep mest en mineralenbeleid, ziet dat dit spanning geeft op de mestmarkt en dat mestverwerkers in Nederland last hebben van ongecontroleerde stromen mest die over de grens worden afgezet.

”Als het heel lucratief is om nieuwe routes voor mest op te zetten dan ondermijnt dat het nieuwe mestbeleid dat in de maak is”, aldus  Brouwers.